حروف اضافه و ضمایر دو مقولۀ واژگانیِ کاملاً متفاوت و مجزا در زبان‌ها محسوب می‌شوند. پژوهش حاضر به بررسی واژۀ «خود» در گونۀ گفتاری کرمان می‌پردازد که از یک سو، مانند فارسی معیار، کارکرد ضمیر انعکاسی و تأکیدی را دارد و از سوی دیگر معادل حرف اضافۀ «با» در فارسی معیار است. درواقع، با دو واژۀ «خود» در این گونۀ گفتاری مواجه هستیم. داده‌های مورد بررسی در این پژوهش برگرفته از تعدادی از منابعی است که به ض...

زبان شناسی شناختی رویکردی است که به زبان به عنوان وسیله ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می نگرد. زبان شناسان شناختی معتقدند که استعاره پدیده ای است شناختی و آنچه در زبان ظاهر می شود، تنها نمود این پدیدة شناختی است. هدف اصلی این پژوهش، نشان دادن نقش انسان شناختی و روان شناختی «استعاره های مفهومی» مربوط به خودرو، کامپیوتر، تلفن و موبایل در زبان محاورة فارسی است؛ بدین منظور با در کنار هم قرار...

تاکنون متون مختلفی درباره اصطلاحات و ضرب المثل های رایج در دورة قاجار منتشر شده اند، ولی چون این متون بیشتر ناظر بر فهرست واژگان هستند و در قالب جمله ارائه نشده اند، نمی توانند تصویر روشنی از «زبان فارسی گفتاری» این دوره در اختیار بگذارند. به همین دلیل تصور رایج از گفتار مردم دوره قاجار، همان جملات دیریاب و دشواری است که در متون برجا مانده از آن زمان باقی دیده می شود. با وجود این، آنچه می تواند...

با توجه به اهمیت تبلیغات در به تصویر کشیدن زبان تفکرات غالب جامعه، پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی موشکافانة کنش گفتاری «استدلال» در زبان تبلیغات فارسی و انگلیسی مجلات بپردازد. بدین منظور، صد تبلیغ از مجلات انگلیسی و فارسی (پنجاه تبلیغ از مجلات فارسی و پنجاه تبلیغ از مجلات انگلیسی) که در ده سال اخیر به چاپ رسیده اند، مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از آن که تبلیغ های ذکرشده به صورت تصادفی انتخاب و...

تحقیق حاضر، پژوهشی در فرایند ارتقای واکۀ پسینِ افتادۀ /ɑ/ به واکۀ پسینِ افراشتۀ [u] دربافت همخوان خیشومی  -nدر زبان فارسی معاصر است، در چارچوب واج شناسی آزمایشگاهی. در زبان فارسی در رخ داد این فرایند در بافت مذکور، دوگانگی مشاهده می شود. به بیان دیگر این فرایند گاهی رخ می دهد (برای مثال تبدیلِ واژۀ گران به گرون)، و گاهی نیز ارتقا رخ نمی دهد (مانند واژۀ گران پایه). از این رو نوشتار حاضر می کوشد تا ...

زبان شناسی شناختی رویکردی است که به زبان به عنوان وسیله ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می نگرد. زبان شناسان شناختی معتقدند که استعاره پدیده ای است شناختی و آنچه در زبان ظاهر می شود، تنها نمود این پدیده شناختی است. هدف اصلی این پژوهش، نشان دادن نقش انسان شناختی و روان شناختی «استعاره های مفهومی» مربوط به خودرو، کامپیوتر، تلفن و موبایل در زبان محاوره فارسی است؛ بدین منظور با در کنار هم قرار...

مهم‌ترین تمایز کاربردی زبان، که از وسیلۀ بیان ناشی می‌شود، تمایز گفتار و نوشتار است. این تمایز دو گونۀ گفتاری و نوشتاری زبان را پدید می‌آورد که در همۀ زبان‌ها کم و بیش به‌چشم می‌خورد. تفاوت‌های دو گونه به دوری یا نزدیکی صورت‌های گفتاری از صورت‌های نوشتاری بستگی دارد. به دلیل اختلافات بارز گفتار و نوشتار در زبان فارسی، آموزش این زبان به‌عنوان زبان خارجی دشواری‌ فراوانی برای زبان‌آموزان به همراه ...

«که» از جمله تکواژهای دستوری زبان فارسی است که برایش کاربردهای متعدّدی در گونۀ نوشتاری زبان فارسی می­شناسیم. با وجود این، این تکواژ در فارسی گفتاری هم چنـدین کـاربرد کلامی دارد که باعث می­شود بتوانیم آنرا فارغ از حوزۀ کارکردهای رایج یک تکواژ دستوری هم مورد مطالعه قرار دهیم. در این پژوهش، با استفاده از داده­های واقعی ضبط­شده، تعدادی از کاربردهای کلامی «که» معرّفی می­شوند تا نظریات پیشین در مورد کا...

زبان فارسی مانند دیگر زبان‎ها، در همۀ حوزه‏های جغرافیایی، دوره‏های تاریخی و بافت‏های اجتماعی یکسان به کار نمی‏رود. خرده‏فرهنگ‏ها را می توان از عوامل مهم بروز تنوع‏ اجتماعی دانست که در گسترۀ رواج زبان فارسی شکل گرفته‏ و به صورت پایدار و ناپایدار در به وجود آوردن «گونه های زبانی» مؤثر واقع شده اند. جبهه‎های دفاع مقدس در ایران، به منزلۀ جامعه‏ای کوچک، خرده‏فرهنگ هایی با ابعاد رفتاری، نوشتاری و گفت...

مهارت شنیداری و مهارت گفتاری از لحاظ دانش آموزشکاوی زبان ارتباط تنگاتنگی در تعاملات زبانی با یکدیگر دارند. از این رو، عموماً اندازه گیری درکِ شنیداری بدون در نظر گرفتن سایر مهارت های زبانی فارسی ­آموزان کمی دشوار به نظر می­ رسد. هدف این پژوهش، پاسخگویی به این پرسش است: آزمونی که گزینه­ های آن در قالب نوشتاری ارائه می­ گردد، برای ارزیابی مهارت شنیدن مناسب تر است یا آزمونی که گزینه ­ها در آن به صور...