مدارک باستان¬شناختی به¬دست آمده از دوران پارینه¬سنگی تا عصرآهن در جنوب و جنوب شرق دریای مازندران بیانگر دگرگونی¬های بنیادی در ساختار زندگی مردمان این مناطق در این دوران متوالی است. یکی از تحولات عمده¬ای که در دوران مفرغ (شهرنشینی) نسبت به دوران گذشته در سطح جوامع این حوزه به¬وقوع پیوسته، تغییرات در سنت¬های تدفین است. قبور این دوره دربر دارنده اطلاعات غنی از ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ا...

شیعه بر این باور است که ساخت بنا بر مزار اولیای الهی، نه تنها حرمت ندارد بلکه نشان دهندۀ تعظیم شعائر مکتب و احترام و ابزار محبّت به صاحب مزار است در برابر این نگرش، سلفیّه بر اساس روایتی از امام علی (علیه السلام) به نقل از ابی الهیّاج در کتاب مسلم نیشابوری، بنای بر قبور را حرام می دانند. در این مقاله با نقد این حدیث،  بر اساس آیات قرآن، سیرۀ معصومان(ع) و عملکرد صحابه،  مدّعای سلفیه مورد بررسی قرار ...

خوشنویسی در طول تاریخ برای مسلمانان هنری مقدس بوده و برای ایرانیان با توجه به ظرایف جایگاه و تنوع کاربردی از گذشته تا به حال همواره اعتباری خاص داشته است. در این تحقیق شیوه های گوناگون خوشنویسی وسیر تحول و تکامل خط عربی از کوفی نخستین تا خوشنویسی نوین امروزی بررسی و از نمونه های خوشنویسی و خطوط حکاکی شده در سنگ قبور تخت فولاد مطالبی عنوان شده است .در بخش اول سیر تحول , تکامل خشنویسی اسلامی در ط...

زیارت برگرفته از سنت نبوی و اصحاب و یاران پیامبر (ص) است. بنا بر دیدگاه علما و فقهای بزرگ فریقین اسلام با توجه به سیرۀ رسول (ص) و روایات فراوانی که از ایشان وارد شده است، زنان و مردان در زیارت قبور عزیزان خود و اولیای الهی، حکم یکسان دارند؛ زیرا احکام اسلام دربارۀ زن و مرد یکسان است، مگر جایی که دلیلی بر اختصاص وجود داشته باشد. دربارۀ جواز و عدم جواز زیارت قبور در قرآن (که از منابع مورد اتفاق ه...

زیارتگاه ائمه بقیع7 که قبور مطهر چهار تن از امامان معصوم شیعه (شامل امام حسن مجتبی، امام زین‌العابدین، امام محمد باقر و امام جعفر صادق:) را در بر دارد، از مهم‌ترین مقاصد زیارتی عموم مسلمانان در مدینه منوّره به شمار می‌آید. تا کمتر از یکصد سال پیش، روی این قبور ساختمان و گنبد بزرگی وجود داشته که از بناهای معماری شاخص در مدینه بوده است. در این نوشتار، با استناد به منابع تاریخی و جغرافیایی اصیل<br ...

نیاز به سلامتی به صورت اجتناب ناپذیری وابسته به بهداشت فردی و عمومی و محیط زندگی انسان ها است و بهداشت از مهم ترین دغدغه های بشر به شمار می آید. یکی از مهم ترین معضلات اجتماعی در ایران که بهداشت عمومی را نیز به خطر می انداخت، حمل اجساد به عتبات عالیات و مشهدالرضا و اماکن و قبور زیارتی امامزادگان بود که سبب شیوع بیماری های همه گیر می شد. البته تأسیس مراکز علمی و حفظ صحه، بلاخص دارالفنون و حضور م...

وهّابیّت در موضوعات گوناگون دیدگاه های ویژه ای جدا از سایر مذاهب و فرقه های اسلامی دارد. یکی از باورهای خاصّ این فرقه، اختلاف در تبیین مسائل مرتبط با امامت و اولیای الهی است که با تکیه بر مبانی خاص در تعریف شرک و مصادیق آن شکل گرفته است. وهّابیّت با نفی نظام علّی و معلولی، واسطه فیض بودن ائمّه اطهار(ع) را انکار می کنند و در نتیجه، مواردی مانند تبرّک و توسّل به ائمّه(ع) و شفاعت خواهی از ایشان را شرک و زیا...

چکیده             هنر، معماری و ادبیات ایران و جهان مملوّ از آفرینش­هایی است که با کمک نمادها و نشانه­ها در جهت تقدّس و احترام گذاشتن به طبیعت و عناصرِ آن عمل می­نماید. اسطوره­هایِ آب­حیات، چشمه­های مقدّس و معابد تقدیس آب از دنیای کُهن و سنگاب­ها و سقّاخانه­ها از دوره­­های اخیر، همگی توجّه به عنصر آب را متذکّر می­شوند. «طشت­آبها» با حجّاری و تزیینات زیبا، از دیگر اَشکال نمادین هستند که گرچه روی قبور حَک شد...

نقد و بررسی عقاید وهابیت با استناد به قرآن و احادیث معتبر در نزد علمای اهل سنت و با دلائل عقلی و تجربه های تاریخی، مهم ترین مسأله این رساله می باشد. اندیشه وهابیت توسط ابن تیمیه حرّانی شکل گرفت، و توسط محمد بن عبدالوهاب تثبیت گردید. این روند، موجب پایه گذاری مذهبی شد که مسلمانان را به جرم اعتقاد به شفاعت خواهی از پاکان و زیارت قبور اولیای خدا، متهم به کفر و بت پرستی می کرد. سردمداران و پیروان ای...

شدّ رحال و بستن بار سفر برای زیارت قبور مطهر، از جمله قبر شریف پیامبر اعظم9 ، نه‌تنها مشروع است، بلکه از باب مقدمة عمل مستحبی (که همان زیارت قبور مطهر باشد)، رُجحان عقلی نیز دارد. منتها برخی اندیشوران فقه اهل سنت، در فرع مذکور مناقشه کرده‌اند؛ تا جایی­که با استناد به برخی روایات نبوی، سفر مسلمانان را برای زیارت قبور مطهر، بدعت و حرام شرعی دانسته و این حکم را به سلف صالح نسبت داده‌اند. ارزیابی ادل...