نام پژوهشگر: محمد سرور موحدی غوریان

نقداندیشه های وهابیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1380
  محمد سرور موحدی غوریان   محمد رضا ضمیری

نقد و بررسی عقاید وهابیت با استناد به قرآن و احادیث معتبر در نزد علمای اهل سنت و با دلائل عقلی و تجربه های تاریخی، مهم ترین مسأله این رساله می باشد. اندیشه وهابیت توسط ابن تیمیه حرّانی شکل گرفت، و توسط محمد بن عبدالوهاب تثبیت گردید. این روند، موجب پایه گذاری مذهبی شد که مسلمانان را به جرم اعتقاد به شفاعت خواهی از پاکان و زیارت قبور اولیای خدا، متهم به کفر و بت پرستی می کرد. سردمداران و پیروان این گرایش افراطی، با برانگیختن اعراب بادیه نشین در مناطق حجاز، عراق، شام و یمن بسیاری از شیعیان و اهل سنت را به خاک و خون کشیدند، و مردم را از زیارت قبر مطهر پیامبر( و صلوات بر او منع نمودند. اعتقاد وهابیت در مورد خدا، یادآور نوعی تشبیه و تجسم است؛ علمای وهابی سفر کردن به سوی قبور، بوسیدن و دست زدن به قبر، و شفاعت خواستن از صاحب قبر را حرام می دانند. اما این اعتقاد با اندیشه فقهی علما و فقهای فریقین در طول تاریخ اسلام، ناسازگار است. آیات قرآن کریم نیز بر زنده بودن ارواح صلحا و شهدا تأکید نموده است. بر این اساس، شفاعت نه تنها غلوّ نیست بلکه نوعی تقرب به درگاه الهی است؛ و حفظ و ترمیم قبور ائمه معصومین( نیز تعظیم شعائر الهی و معالم دین محسوب می شود. تخریب قبور این بزرگواران نیز در دیدگاه های فقهی مسلمانان هیچ طرفداری ندارد، و اجماع عملی از طرف همه علمای اسلام بر جواز ساختمان بر قبور وجود دارد. همچنین احادیثی از پیامبر اسلام( در کتب روایی اهل سنت وجود دارد که بر اساس آن، پیامبر شفاعت خود را پس از رحلتش خبر داده است. از سوی دیگر، توسل به اولیای خدا هم از دیدگاه وهابیت، خطاب به معدوم و امر زشتی شمرده شده است؛ در حالی که آیات و روایات معصومین( اعتقاد به توسل را مورد تأیید قرار داده، و قرآن در سوره اعراف، اسری و فجر به توسل اشاره نموده است