ابن سینا برای اولین بار در تاریخ منطق کمیت و کیفیت گزاره های شرطی را به تفصیل بحث نموده است و در قالب زبان طبیعی به تبیین چگونگی اعتبار کلیت جزئیت و نیز تعیین جایگاه ایجاب و سلب در گزاره های شرطی پرداخته است هر چند وی در این تحلیلها به نکات و دقایق متعددی دست یافته است اما منطق معمول و موجه شرطی ها را در هم آمیخته که به دلیل برخی مواضع متضاد در آن سیستم صوری معینی درباره شرطی از آن قابل استخراج...

در این مقاله، تلاش‌های منطق‌دانان دورۀ اسلامی در تبیین رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسی‌ِ قیاس خلف، مورد بررسی قرار می‌گیرند و با نگاه به آثار شارحان یونانی ارسطو مانند اسکندر افرودیسی و فیلوپونوس و اشاره به ناتوانی آنها در تبیین سخنان ارسطو در تحلیل اوّل، دو رویکرد کلی در این زمینۀ معرفی می‌شود. در رویکرد نخست که از سوی افضل‌الدین مرقی ارائه گردیده، رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسیِ قیاس خلف ...

هدف این پژوهش بررسی رابطه جنسیت مدیران ارشد شرکت (در سطح هیئت‌مدیره و مدیرعامل) با توجه به ریسک گریزی و حساسیت اخلاقی زنان بر محافظه‌کاری شرطی و غیرشرطی است. برای بررسی این رابطه، تعداد 132 شرکت طی سال‌های 1390 الی 1394 انتخاب گردید. تجزیه تحلیل داده‌ها از طریق دادهای پانل و با استفاده از الگوی اثرات ثابت انجام‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مدیران ارشد زن در قیاس با مدیران ارشد مرد دارای ...

هدف این پژوهش بررسی رابطه جنسیت مدیران ارشد شرکت (در سطح هیئت‌مدیره و مدیرعامل) با توجه به ریسک گریزی و حساسیت اخلاقی زنان بر محافظه‌کاری شرطی و غیرشرطی است. برای بررسی این رابطه، تعداد 132 شرکت طی سال‌های 1390 الی 1394 انتخاب گردید. تجزیه تحلیل داده‌ها از طریق دادهای پانل و با استفاده از الگوی اثرات ثابت انجام‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مدیران ارشد زن در قیاس با مدیران ارشد مرد دارای ...

منطق ارسطویی قیاس را معتبرترین شکل استنتاج منطقی می داند و به بیان ضوابط صوری آن می پردازد. در این منطق استدلال های معتبر دیگری نیز وجود دارند که از ضوابط صوری قیاس عدول کرده یا بر اساس معیارهای معنایی تنظیم گردیده است و اصطلاحا قیاس غیرمتعارف نامیده می شوند. رساله حاضر به استقصاء این قیاس ها،دسته بندی منطقی، توجیه اعتبار و نحوه تحویل آن ها به قیاس متعارف می پردازد.

ارسطو در تحلیل پیشین، اگرچه توضیح تفصیلی در باب قیاس‌های «از وضع» را وعده داده بود، اما در هیچ‌یک از آثاری که از او باقی‌مانده به چنین کاری اقدام نکرد. پس از ارسطو، شاگردان و پیروان او با نگاه به کتاب جدل انواع مختلفی از این نوع استدلال‌ را معرفی کردند؛ اسکندر در شرح خود بر تحلیل پیشین ارسطو، آگاهانه سعی کرد تا اثبات‌ناپذیرهای رواقی را در ذیل قیاس «از وضع» ارسطو قرار دهد و بدین ترتیب چهارچوبی ب...

قواعد قیاس حملی، که معمولاً تحت عنوان “the rules of the categorical syllogism” در منابع آموزشی منطق به زبان انگلیسی مطرح می شود، روش مفیدی است که جهت تشخیص اعتبار قیاس های حملی، به منطق آموزان، در کتاب های عمومی آموزش منطق، ارائه می شود. استفاده از این قواعد به تقلید از آثار آموزشی غربی در کشور ما نیز متداول گشته و با اندک تغییراتی، در آثار مؤلفان منطقی در داخل کشور، بازنویسی شده است. این تغییرا...

تفسیر منطقدانان سنتی از قیاس حملی به گونه ای است که آنها را در تحلیل قیاس مساوات و سایر قیاس های متضمن نسبت، با مشکل روبرو می کند. منطقدانان قرن سیزدهم میلادی برای بیرون رفتن از این مشکل دو شیوه را بکار می بندند. یک شیوه، همان شیوة ابن‎سینا است یعنی اضافه کردن یک مقدمه به قیاس و شیوه دوم، راه حل فخررازی و کاتبی است که بدون اضافه کردن مقدمه ای و با تکیه بر حدوسط شرایط انتاج قیاس را فراهم می کنند...