وجود و کیفیت سیستم های دانش پزشکی در میان تمدن های گوناگون نشان از میزان اهمیت و توانمندی پزشکی آن اقوام داشته است. یکی از این سیستم ها، مکتب پزشکی شیراز بوده که کمتر مورد توجه مورخان و اندیشمندان متأخر قرار گرفته است. مکتب علمی شیراز که لقب دارالعلمی را به یدک می کشد، با دارا بودن مدارس علمی، بیمارستانها و مراکز درمانی و کتابخانه های مجهز شهرتی جهانی یافته بود. علما و دانشمندان بزرگی در این مک...

نخستین مکانی که در سده های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می گرفت؛ مسجد بود. اما با شکل گیری نظامیه ها در دوره ی سلجوقی، مدارس مستقل به وجود آمدند. پس از این دوره، مدارس علوم دینی به عنوان یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، قلمداد می شود. در این میان، مفهوم آموزش و رویکردهای آموزشی هر دوره، به علت تغییر در ایدئولوژی غالب و حکومت ها، رویکردی متفاوت از دوره ی دیگر داشته ا...

تأثیر علمی مدارس در عصر صفویه[1] موسی‌الرضا بخشی‌استاد* نزهت احمدی** چکیده پس از رسمی شدن تشیّع در ایران عصر صفویه، «مدرسه» به مهم‌ترین مرکز نهاد آموزش در خدمت این مذهب رسمی بدل گردید، اما پرسش این است که چنین نهاد آموزشی در علوم دینی وغیردینی آن روزگار چه تأثیری گذارد؟ بر پایه بررسی‌های صورت گرفته در این‌‏باره، تکاپوهای علمی مدارس از عوامل تأثیرگذار در گسترش علوم دینی و مرکزیت یافتن فقه شیعه در...

چکیده آموزش و به تبع آن فضاهای آموزشی در هر دوره ای، از نقش مهمی در رشد و بالندگی جوامع برخوردار بوده اند. مدارس شناخته شده ترین فضاهای آموزشی هستند که در طی زمان در در بخش های گوناگون از جمله معماری، دستخوش تحولات اساسی شدند. از این رو بررسی این تحولات طی دوره های مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است. مسئله امروزی مدارس ما، عدم وجود کیفیات فضایی در معماری آنها و جایگزینی عناصر دیگر، در قیاس با...

بیان مفاهیم و مصادیق به صورت های نمادین و نشانه از زمانهای تشکیل تمدنهای اولیه امری رایج بوده است به طوریکه اولین شیوه های ارتباطی در زمینه کلامیـ نوشتاری در تمدنهای اولیه به صورت اشکال و نمادهای گوناگون شکل گرفته، که بعدها نیز به صور مختلف تکمیل و قابل فهمتر در همان الگوی تمدنی شده است. این شیوه بیان رمزگونه در زمینه های مختلف زندگی بشری به صورت گسترده کاربرد یافت تا جایی که در زمینه های مختلف...

آثار هنری شکوه مند و نتایج شگرف فلسفه و حکمت از موضوعات قابل تعمق در دوره ی صفوی است. این دوره از دیدگاه های گوناگونی مورد بررسی قرار گرفته و آثار مکتوب و ارزشمند فراوانی در این حیطه نگاشته شده است. در این پژوهش با جستجو در میان این مکتوبات و نیز رویت کالبدی ابنیه مورد نظر به استخراج و بررسی مبانی اندیشه ای رایج در جامعه ی صفوی که منجر به این نحوه از پردازش نور و رنگ در کالبد این مساجد گشته است...

ساختمان های آموزشی دربین کاربری های شهری جایگاه ویژه ای دارند،زیرا در این ساختمان ها عزیزانی مشغول به تحصیل هستند که آینده ی جامعه را می سازند و هر گونه ناهماهنگی ،عدم آسایش و عدم مطلوبیت می تواند در کیفیت آموزشی موثر باشد.این پژوهش به منظور بررسی میزان تطابق معماری مدارس نوساز شهر سبزوار با شاخص های اقلیم . معماری این شهر انجام شده است؛در این پژوهش مدلهای همساز با اقلیم شهرستان سبزواردر دوره آ...

فضای حاکم بر معماری و شهرسازی صفویه فضایی شیعی- ایرانی است و اندیشمندان این دوره به وجود مستقل صورتهای عقلی و مثل افلاطونی معتقدند. گرایش به اشراق نوری، رویاهای مثالی، تجرد خیال و عالم ارواح و فرشتگان در تفکر اشراقی عصر صفوی، مبانی نظری حکمت هنر اسلامی- شیعی را متحقق کرده بود. عالم مثال، قرابت نزدیکی با عالم برزخ از دیدگاه مذهب شیعه دارد؛ لذا در اندیشه فلاسفه ای مانند ملاصدرا در عصر صفوی به عنو...

معماری بومی محصول تعامل ساکنان بومی با طبیعت در گستره ی جغرافیایی است که به دستاورهای منحصر به فردی در تأمین نیازهای فیزیکی، روانی و ذهنی انسان ها منجرگردیده است. معماری بومی بندربوشهر نیز راهکارهای شایان توجهی در انطباق با ویژگی های خرداکوسیستم منطقه در پیوندهای فرهنگی چندلایه ی آن خطه ارائه نموده است که خوانش آن ها می تواند به ارائه ی ایده هایی جهت کاربست در معماری امروز بینجامد. یکی از این ر...

پیرامون مطالعات تاریخ معماری اسلامی، تحلیل فضایی و گونه‌شناسیِ کاربری‌های غیر مذهبی از جمله «کاخ»، شامل فضایی به جهت ترفیع زیاده‌خواهی‌های شاهانه، به دلیل ماهیت آن، با ابهاماتی مواجه بوده است. نتایج به دست آمده از نوآوری‌های معماری ایرانی، ابداع کاخی با طرح «هشت‌بهشت» را مربوط به دوران صفویه دانسته‌اند، در حالی که بر‌اساس متون تاریخی، نخستین گونه از سبک مزبور، ضمن شکل‌گیری ترکمانان در تبریز، به ...