«مقاصد شریعت» از مباحث مبارک و نوظهوری است که تاکنون کارکردهای گوناگونی برای آن ذکر شده است. افزون‌بر نقش آن در تصحیح دیدگاه و زاویۀ اجتهادی، ظهورسازی و ظهورشکنی، دربارۀ سنداِنگاری مقاصد نیز چندین رویه پدید آمده است؛ البته، بیشتر فقیهان با تردید به این موضوع نگریسته‌اند. در این نوشتار به مقاصد شریعت از دریچه‌ای دیگر و از زاویۀ مرجَّحیَّت باب تزاحم احکام نگریسته شده است. توضیح اینکه، پس‌از پیشینۀ مقا...

من أهم القضایا فی التحلیل الفقهی للعقود الجدیده، و الّتی غالباً ما یتمّ إهمالها، هی إیلاء اهتمام لمصالح و مفاسد الأحکام الإسلامیه. لأنّ تجاهل هذه المسأله المهمّه فی التحلیل الفقهی للقضایا المستحدثه أحیاناً یودی إلی نتائج سطحیه لها تناقض واضح مع مقاصد الشریعه الإسلامیه. مفهوم العناصر الثابته و المتغیره فی احکام المعاملات یعتبر من القضایا الهامه جداً فی هذا الصدد. لا شک أنّ معاییر الشارع المقدّس للوصول إ...

کارکردهای مقاصد شریعت در فقه امامیه، هدف این مقاله است. اهتمام فقهای امامیه به مقاصد شریعت در مقام استنباط، گاه در توسعه فقه و گاهی نیز در تعمیق آن مؤثر بوده است. این علم در توسعه فقه با استکشاف حکم، تقیید و توسعه نصوص، جلوگیری از احتیاط های شرعی، جلوگیری از حیله های شرعی و به عنوان دلیلی در برابر اصول عملیه، و در تعمیق آن با فهم صحیح نصوص، معیاری برای رد یا قبول روایات و نیز درک عقل عملی مؤثر ...

مقاصد شریعت از موضوعات مهمی است که مبانی آن، در قرآن و دیگر منابع فقه مطرح شده است؛ نظریه‌ای که نفوذ در اجتهاد، یکی از عوامل پویایی و اثبات کارآمدی آن به شمار می‌رود. حفظ آبرو از مقاصد شریعت شمرده شده است، برخی آن را از ضروریات و برخی از تحسینیات دانسته‌اند. این پژوهش با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از نظرات فقها، به این نتیجه رسیده که برخی فقها هرچند به صراحت حفظ آبرو را از مقاصد شریعت ندانس...

توجه برخی فقهای امامیه به مقاصد شریعت، تأثیرات فراوانی در استنباط ایشان داشته است. این علم در ابواب مختلف فقهی، ازجمله حکومت و حاکم اسلامی مؤثر بوده است. این مقاله در پاسخ به چگونگی ارتباط حکومت اسلامی با مقاصد شریعت و تتبع در آرای فقها، مخصوصاً نظرات امام خمینی(ره) پیرامون حکومت اسلامی و اهداف شریعت، تدوین شده است؛ با این فرضیه که تعامل کاملی بین این دو برقرار است و اصولاً حکومت اسلامی درصدد تأم...

شرط عدم طلاق در عقد نکاح، می‌تواند از وقوع بسیاری از طلاق ها جلوگیری نماید؛ به این معنا که زوج، ضمن عقد نکاح، متعهد گردد جز در موارد خاص، همسر خویش را طلاق ندهد. فقها، پیرامون مشروعیت شرط مذکور، نظرات متفاوتی ارائه نموده‌اند لیکن موضوع این مقاله تحلیل اعتبار شرط عدم طلاق با توجه به مقاصد شریعت می‌باشد. توجه به مقاصد شریعت در آراء فقهای امامیه جایگاه مهمی دارد و فقهای مقصدگرا ضمن اشاره به امکان ...

نظریه مقاصد الشریعه ، به رغم تمام جذابیت های هرمنیوتیک اش، هیچ گاه نتوانست در قامت یک نظریه تفسیری رقیب جدی برای رویکرد اصاله الظهوری اصولیون مسلمانان ظاهر شود. در عین حال، به ویژه پس از اثر سترگ ابو اسحاق شاطبی (الموافقات فی اصول الشریعه)، نظریه مقاصدی توانست گاه بسان رویکردی تفسیری، و گاه همچون نوعی نظریه فلسفه حقوق در تبیین ماهیت، کارکرد و اهداف شریعت جایگاهی برجسته در ادبیات نظری هنجاری مسل...

توجه برخی فقهای امامیه به مقاصد شریعت، تأثیرات فراوانی در استنباط ایشان داشته است. این علم در ابواب مختلف فقهی، ازجمله حکومت و حاکم اسلامی مؤثر بوده است. این مقاله در پاسخ به چگونگی ارتباط حکومت اسلامی با مقاصد شریعت و تتبع در آرای فقها، مخصوصاً نظرات امام خمینی(ره) پیرامون حکومت اسلامی و اهداف شریعت، تدوین شده است؛ با این فرضیه که تعامل کاملی بین این‌دو برقرار است و اصولاً حکومت اسلامی د...

در این پایان نامه ابتدا با ارائه ی تعریفی نسبتاً کامل از مسأله مقاصد شریعت به بیان دیدگاه فقها و علمای مذاهب اسلامی، پرداختیم. سپس مواضع علمای امامیه را در اصول فقه و قواعد فقه بیان کردیم و در آخر با بیان مثال هایی از فقه امامیه، توجه فقهای شیعه را به بحث مقاصد شریعت نشان دادیم. و درآخر، اهمیت بحث مقاصد در مسائل مستحدثه و نوآوری های آن آشکار گردید. در واقع منظور از این تحقیق، نمایش بخشی از اهمیت...