در میان عالمان علوم اسلامی گذشته، کسانی به دلیل نبوغ ویژه خود، در شاخه‌های مختلف علمی تبحر داشته‌اند. این احاطه از دانش‌های عقلی و ریاضی و فلسفی گرفته تا آگاهی بر دانش‌های نقلی و تاریخی را شامل می‌شده است. مرحوم علامه محقق مولی محمدمهدی نراقی از جرگه این عالمان به شمار می‌رود. به دلیل وسعت آگاهی علمی او، اثری در خور توجه در این زمینه از ایشان باقی مانده که به مشکلات العلوم نامبردار است. از دیدگ...

رساله حاضر درصدد بررسی مواضع اختلاف آراء اخلاقی علامه محمد مهدی نراقی و علامه محمد حسن قزوینی است.

هدف از تدوین این تحقیق، بررسی اندیشه و آثار و عملکردهای سیاسی دکتر احسان نراقی بوده و در این تحقیق علاوه بر استفاده از کتابهای متعدد ایشان، از مصاحبه با افراد مطلع و مصاحبه با خود آقای دکتر نراقی توسط پدید آورنده ی این اثر استفاده شده است و از آنجا که احسان نراقی یکی از کسانی است که بیشترین حجم گفتگو و دیالوگ را دارد، از این رو از گفتگوهای پراکنده ی ایشان در مطبوعات نیز استفاده گردیده است. احسا...

 امروزه با توجه به اهمیت تربیت اخلاقی نسل جوان، طراحی و بهره‌گیری از مدل‏های کارآمد و بومی تربیت اخلاقی، امری ضروری به نظر می‏رسد. پژوهش حاضر نیز به همین منظور به انجام رسیده است. هدف این تحقیق، استخراج و تبیین دیدگاه تربیت اخلاقی محمدمهدی نراقی است؛ در نتیجه، مبانی، اهداف، اصول و روش‏های تربیت اخلاقی از دیدگاه ایشان تبیین و بررسی شده است. روش پژوهش، توصیفی‌ـ‌تحلیلی است و داده‏ها عمدتاً از بررسی...

«چکیده» رساله حاضر در صدد بررسی و نقد نظریه اعتدال از دیدگاه علامه نراقی است. نظریه اعتدال که خاستگاه آن از یونان باستان و نظریه پرداز آن ارسطو بوده است، از قرن سوم و چهارم هجری وارد حوزه اسلامی شد و بسیاری از حکیمان مسلمان آن را اقتباس کردند. طبق نظریه اعتدال، فضیلت و قاعده درست در هرفعلی، میانه روی و رعایت اعتدال است و افراط و تفریط همواره رذیلت و نادرست است. انسان باید به کمک عقل و دانش خود...

1. نظام اخلاق نراقی آمیزه ای است از اخلاق فلسفی، اخلاق دینی و اخلاق عرفانی که در چارچوب اخلاق فضیلت به شیوه ای اساسا ارسطویی سامان یافته است. اخلاق نراقی را می توان اخلاقی غایت گرایانه یا نتیجه گرایانه توصیف کرد که فضایل تعریف شده در آن، وسایلی هستند برای رسیدن به سعادت غایی یعنی تجرد تام و لقاء الله در آخرت. 2. نظام اخلاقی نراقی اگرچه به طور خاص در جامع السعادات ارائه شده است، اما پیوندهای مه...

مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی، یکی از آثار ارزشمند ادب فارسی است و گنجینه ای است حاوی ارزشمندترین مضامین اخلاقی و عرفانی. تلاش این پژوهش در آن است تا نشان دهد دیدگاه ملا احمد نراقی در مثنوی طاقدیس از نظر اخلاقیات و عرفان چگونه است؟ بنابراین ابتدا در ضمن مقدمه ای کوتاه به معرفی احوال و آثار ملااحمد نراقی ومباحثی در باب اخلاق اسلامی پرداخته شده است، سپس در بخش های بعدی فضایل اخلاقی، رذایل اخلاق...

مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی به تقلید ازمثنوی معنوی سروده شده و هم‌چون این اثر سترگ درآن موضوعات فراوانی از دیدگاه عرفان و مذهب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس (به عنوان زبر متن) و مثنوی معنوی (به عنوان زیرمتن) از قصص قرآنی (به عنوان سر متن) بر مبنای نظریۀ پیرامتنیت ژرار ژنت واکاوی شده است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که هم مولا...

عقل عملی یکی از قوای نفس انسانی است که درباه آن، نظریات مختلفی بیان شده است. در این نوشتار، عقل عملی از دیدگاه فارابی، ملاصدرا و مرحوم نراقی مورد بحث قرار گرفته است. فارابی عقل نظری و عملی را مدرک کلیات و جزئیات می داند و تفاوت آنها را در متعلق ادراک بر می شمارد. متعلق ادراک عقل نظری، اموری است که فقط شأن معلوم شدن را دارد و متعلق عقل عملی، اموری است که هم معلوم و هم مورد علم اختیاری واقع می شو...

این نوشته شامل سه بخش است : بخش اول) به شرح احوال ملا احمد نراقی، خاندان - تحصیلات ، آثار و پاره ای از اندیشه های وی اختصاص یافته است . بخش دوم) با عنوان "فتح علیشاه و علما" ضمن بیان گوشه ای از دیدگاههای نراقی پیرامون حکومت ، با توجه به حمایت تقریبا همه جانبه علمای شیعی از دومین فرمانروای قاجار علل و انگیزه های این جانبداری در چهار فصل دسته بندی شده است . نخست خلق و خوی فتح علیشاه از جنبه سلوک ...