مجموعه تراث الشیعه القرآنی شامل رساله های مختصر و کم حجم قرآنی از میان نسخه های خطّی آثار قرآنی شیعه امامیه است. از آن جا که این رساله ها معمولاً به صورت مستقل، چاپ و نشر نمی شود، محققانِ گردآورندۀ این مجموعه بر آن شدند که در هر مجلد چند رساله را در کنار هم جای دهند. این مقاله به گزارش و توضیحاتی در معرفی رساله ها، مؤلف، و مصحح آن ها می پردازد. گفتنی است توضیحات این مقاله مبتنی بر هفت جلدی است که ...

ایران زمین در برهه های مختلف تاریخ، مورد تهاجم اقوام بیگانه بوده و آثار مکتوب ایرانی اعمّ از کتاب های دینی، علمی، تاریخی و ... بارها در معرض زوال و نابودی قرار گرفته است. اَسناد متعدّد تاریخی به تاریخچ? این امر اشاره داشته اند و نیز گواهی می دهند که میراث مکتوب ایرانی از طریق باز تحریر یا تالیف مجدّد و نیز ترجمه در معرض بازیافت قرار گرفته و اِحیاء شده اند و بسیاری از تألیفات و ترجمه های علمی، تاریخی...

در بررسی دوره‌های مختلف تاریخ ایران، سده‌های اول تا سوم هجری به دلیل تحولات و دگرگونی‌های عمیق جامعۀ ایرانی، حضور گستردۀ اعراب در سرزمین‌های ایران‌شهر، مواجهۀ دو جهان‌بینی زردشتی و اسلامی و شیوه‌های مقاومت و پایداری جامعه نسبت به تسلط اعراب، اهمیت زیادی دارد. در این دوره، دین زردشتی از جایگاه غالب و مسلط گذشته تنزل یافت و دین اسلام با گسترش تدریجی جای آن را گرفت؛ بنابراین، صیانت از وحدت درونی ج...

ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آن‏هاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان می‏دهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آن‏ها می‏تواند به روشن‌شدن بیشتر ابعاد میراث و سنن مشترک این ادیان بینجامد. روند پژوهش بدین‌گونه است که ابتدا شر...

ایران زمین در برهه‌های مختلف تاریخ، مورد تهاجم اقوام بیگانه بوده و آثار مکتوب ایرانی اعمّ از کتاب‌های دینی، علمی، تاریخی و ... بارها در معرض زوال و نابودی قرار گرفته است. اَسناد متعدّدِ تاریخی به تاریخچ? این امر اشاره داشته‌اند و نیز گواهی می‌دهند که میراث مکتوب ایرانی از طریق باز تحریر یا تالیف مجدّد و نیز ترجمه در معرض بازیافت قرار گرفته و اِحیاء شده‌اند و بسیاری از تألیفات و ترجمه‌های علمی، تاریخی...

اصبغ بن نباته به عنوان کسی که روایات زیادی از وی در منابع شیعی وسنی نقل شده، یکی از افرادی است که سید حسین مدرسی به نقل ازبرخی نویسندگان متأخر، احتمال صاحب کتاب بودن او را مطرح و فهرستی از روایات وی را ارائه می دهد. این پژوهش که بر پایه‎ی این احتمال شکل گرفته است، در آغاز بعد از مقدمه‎ای در مورد بازسازی کتاب به شرح حال اصبغ بن نباته - به عنوان یکی از یاران و اصحاب خاص امام علی – علیه السلام- که...

مقدمۀ ارزیابی علمی رویکرد خاورشناسنان به حدیث امامیه، مواجهه بدون واسطه با نگاشته‌های آنان است. این مهم جز با تتبع گسترده در میراث مکتوب آنان و مطالعۀ موردی هر یک از آنها میسر نخواهد بود. این نوشتار - که برآیند هشت ماه مطالعه میدانی و کتابخانه‌ای داخل و خارج از کشور و مبتنی بر پژوهش‌های پیشین نشریافته فارسی و عربی است - ابتدا مأخذشناسی دقیق و جامعی از پژوهش‌های خاوشناسان در باره حدیث امامیه ارا...

سنت «چراغ روشن کنی» یکی از باشکوه ترین آیین های مذهب جماعت اسماعیلی بدخشان تاجیکستان، افغانستان و شمال پاکستان است که در میان اهالی این مناطق با نام های «دعوت»، «دعوت پیر شاه ناصر» و «چراغ روشن کنی» معروف است. دربارۀ تاریخ پیدایش این آیین و فلسفۀ آن اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون برتلس و ا. خماروف بر این باورند که «چراغ روشن کنی» تاریخ خیلی قدیمی داشته و از آیین مهرپرستی و دین زردشتی برای اسماع...

زعفران گیاه بومی ایران است که از دوران باستان ایرانیان نحوه کشت و کار، کاربرد های تغذیه ای و مصارف دارویی می شناختند. دانش بومی ایرانیان در ارتباط با زعفران بسیار غنی بوده و امروزه کاربردی است که ریشه علمی در متون کهن کشاورزی دارد. این گیاه در فرهنگ و ادبیات فارسی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است که نشانه پر ارزش بودن و عاشقی که دور از معشوق به حال ناخوش گرفتار گردیده، می باشد. در متون کهن کشاورزی،...