شمایل‌نگاری مذهبی در ایران اسلامی از مهم‌ترین مآثر هنر شیعی است. پیشینة این هنر در ایران نشانگر رویکرد تنزیهی در آن با هدف بی‌پیرایه نشان دادن اولیای الهی و منزه دانستن آنان از تشبیهات این جهانی است. این رویکرد در آثار اصیل نگارگری و پس از آن در آثار خیالی‌نگاری قابل مشاهده است. با سیطره یافتن تجربه‌گرایی (اثبات‌گرایی) بر اندیشة هنرمند معاصر از یک‌سو و تبادلات فرهنگی و هنری میان جوامع از سوی دی...

چکیده تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند . سیاس...

تیموریان سلسله‌ای ترکی – مغولی بودند که در فاصله سال‌های ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه هم‌زمان زندگی یکجانشینی و کوچ‌نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هرچند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه‌های هویت ایرانی ازجمله هنر ایرانی و مذهب تشیّع در این زمان فرصت رشد و وحدت  بیشتری یافتند . سیاست تسا...

سیاست تسامح‌گرایانة دولتمردان تیموری، پیوند تشیع با جریان تصوف و تلاش شیعیان به‌ویژه بعد از سقوط خلافت عباسی زمینه‌ای را فراهم ساخت تا مذهب تشیع در عصر تیموریان (771- 913ق) در ابعاد مختلف رشد پیدا کند. این موضوع سایر مؤلفه‌های هویت ایرانی و ازجمله هنر و معماری را هم تحت تأثیر قرار داد و از اسباب گسترش تدریجی رویکردهای شیعی در هنر و معماری ایرانی از این زمان گردید. در این ارتباط، تعریف و چگو...

تاریخ ایران در سراسر دوران اسلامی یعنی پس از 9 قرن از زمان ورود اسلام به ایران تا قبل از روی کار آمدن سلسلة پادشاهی صفوی و برای برهه‌ای کوتاه در زمان آل‌بویه هیچ‌گاه شاهد حاکمیت دولتی شیعی مذهب نبوده است. در دوران صفوی، «مذهب» نقش مهمی در روند مطالعة فرهنگ و هنر داشت، طبعاً از این رهگذر مقولة هنر نیز از تغییر ایدئولوژی و تحولات اجتماعی که در عصر صفوی رخ داده بود بی‌بهره نماند و در واقع علاوه بر ...

واژه یا تصویر یک نماد است که متضمن چیزی در ماوراء معنای آشکار و مستقیم خود باشد. نماد دارای جنبه ای وسیع تر و ناخود آگاه است که هرگز نمی توان به طور دقیق آن را تعریف کرد. برخی نمادها براساس اصل نسبیت فرهنگی سیر تحول تاریخی خود را در ایران طی کرده و باقی مانده اند که از میان این دسته از نمادها می توان نمادهای شیعی را نام برد که هر زمان مفهوم خاصی را در قالب فرهنگ دوران ارائه نموده است. ایران از ...

مجموعه ای که با عنوان باغ موزه هنر شیعی، مطرح است مرکزی هنری،علمی،مذهبی و تفریحی جایی که هنرها ، فرهنگ ها ، عقاید شیعی شکوفا می شود تا تمام قشرهای هنری و عاشقان هنر در داخل فضای طبیعی باز و سر سبز بوستان امکان گفتگو و تبادل اطلاعات هنری داشته باشند. این تحقیق قصد دارد تا اصول و روشهای لازم را برای ارتقاء کیفیت در محیط های فرهنگی -تفریحی که بخش زیادی از اوقات فراغت افراد را تشکیل می دهد از طریق ...

مسجد ـ مدرسه چهارباغ به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر کتیبه‌نگاری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. بر این اساس پژوهش حاضر تلاش دارد به تبیین جایگاه کتیبه‌های این بنا به‌عنوان رسانه‌هایی نمادین بپردازد تا زمینه پاسخ به این پرسش اصلی که مهم‌ترین پیام‌های نمادین بازتاب یافته در کتیبه‌های مسجد ـ مدرسه چهارباغ ضمن تبیین نحوه انتقال پیام‌ها چیست؟ فراهم آید. پژوهش حاضر از حیث روش توصیفی ـ تحلیلی است. یافته‌اندوزی...

فرهنگ و مذهب شیعی، در ادبیات مذهبی و هنر در دوران تیموری و صفویه نمود یافت و در دوران قاجار به اوج خود رسید. در این دوره، اوضاع سیاسی ـ اجتماعی، بستر ظهور نقاشی‌هایی با مضامین مذهبی را به وجود آورد. به دلیل تحولات پس از مشروطه، نقاشی مذهبی عمدتاً به نقاشی‌های عامیانه‌ای محدود بود که بیش‌تر نقاشان غیرحرفه‌ای انجام می‌دادند. هنر نقاشی به عنوان یکی از عرصه‌های فعالیت بشر از دیرباز تاکنون، با ظهور د...