نتایج جستجو برای: واژۀ عربی
تعداد نتایج: 9092 فیلتر نتایج به سال:
زبان سغدی از زبان های ایرانی میانة شرقی است که از سدة نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی به تدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیش تری گرفت. به هر روی، واژه هایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وام واژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ سغد...
واژۀ ظلم یکی از پرکاربردترین واژه های قرآنی است. عالمان مسلمان در آثار تفسیری وزبان شناختی مختلف، تحلیلهای مختلف و احیانا، متناقضی در بارۀ معنای آن بازنموده اند. بنا داریم در این مطالعه با کاربرد روش ریشه شناسی واژگان ـ که نوعی معناشناسی تاریخی محسوب می شود ـ معنای اصلی و ریشه ای این واژه را بازشناسیم. بدین منظور، نخست ریشۀ ثنایی این واژه را در زبانهای خانواده حامی ـ سامی بازمی کاویم. در مرحلۀ ...
زبان سغدی از زبانهای ایرانی میانة شرقی است که از سدة نخست تا سدۀ سیزدهم میلادی رواج داشته است. این زبان به سبب نفوذ زبان پهلوی و نیز بر اثر نفوذ زبان ترکی بهتدریج از رونق افتاد و زوال آن با گسترش زبان فارسی و، علاوه بر آن، با نفوذ زبان عربی، از دیگر سوی، شتاب بیشتری گرفت. به هر روی، واژههایی از زبان سغدی به زبان فارسی راه یافت و در قالب وامواژه به حیات خود ادامه داد. در این پژوهش، واژۀ س...
واژههای «وَلی» و «مَولـیٰ» و مشتقّات آنها از بسامد بالایی در قرآن کریم برخوردارند. عالمان مسلمان برای هر یک معانی مختلفی برشمردهاند و هر یک از آیات را بر یکی از آنها حمل کردهاند. با وجود این به نظر میرسد گاه در اثبات معانی متعدد برای این واژهها افراط شده و میتوان با توجّه به مؤلّفههای معنایی این ریشه، معانی کاربردی مشتقّات آن را تقلیل داد. افزون بر آنکه پربسامدترین معنای این واژهها در قرآن ...
شیوۀ بهکارگیری زبان در شاهنامۀ فردوسی همچون آثار دیگر بزرگان ادب فارسی، شیوهای خلّاقانه و در عین حال منحصر به فرد است. نمونهای از این خلّاقیت هنگام استفاده از واژۀ سخن روی مینماید. فردوسی بدون مقید ماندن به کاربردهای متداول این واژه در روزگار وی، قابلیت خاص واژۀ یاد شده را دریافته است و در درون منظومۀ هنری خود ظرفیت تعبیریِ بسیار فراخی بدان بخشیده است. هدف پژوهش حاضر آن است تا به منظور تبیین ...
مقاله حاضر میکوشد تا ضمن واکاوی حقیقتِ واژۀ قرآنی «عرش»، به ایضاح معنای حقیقی و مجازی آن پرداخته و تأویل عرش، موضوع استوای حق بر عرش و رابطۀ آن با انسان کامل در کلام ابن عربی و امام در مکتب شیعه و تفسیر مفسّرین حکمت متعالیه از «عرش» در آیات کریمۀ قرآن را بررسی کرده و سپس به تبیین معانی واژۀ عرشه، آرکه و آرخه لاتین بپردازد. در واقع، همانگونه که «عرش» در قرآن کریم به معنای حقیقی عرش اللّه که همان ...
واژۀ ظلم یکی از پرکاربردترین واژههای قرآنی است. عالمان مسلمان در آثار تفسیری وزبانشناختی مختلف، تحلیلهای مختلف و احیانا، متناقضی در بارۀ معنای آن بازنمودهاند. بنا داریم در این مطالعه با کاربرد روش ریشهشناسی واژگان ـ که نوعی معناشناسی تاریخی محسوب میشود ـ معنای اصلی و ریشهای این واژه را بازشناسیم. بدین منظور، نخست ریشۀ ثنایی این واژه را در زبانهای خانواده حامی ـ سامی بازمیکاویم. در مرحلۀ ...
ادبیات معاصر عربی، مجموعهای از مفاهیم نو را دربر دارد که برخی از آنها را از غرب گرفته است. یکی از این مفاهیم، بینامتنیت است که در زبان عربی، واژۀ «تناص» معادل آن است. بینامتنیت، رویکردی فرهنگی- اجتماعی است که در همۀ حوزهها بهویژه ادبیات، رسوخ کرده و دگرگونیهایی شگرف را بهوجود آورده است و شاعران معاصر عرب نیز از آن بهره بردهاند. در این نوشتار، برآنیم که بینامتنیت را در شعر صلاح عبدال...
«کَنیسه» به جز معنای مشهور آن یعنی «عبادتگاه یهودیان»، در دورهای از تاریخ یا در بعضی از گویشهای محلّی در معنای «سایهبان» نیز به کار رفته است: هم سایهبانی که چون محملْ مسافران را از گزند باران و آفتاب یا دید دیگران نگاه دارد و هم سایهبانی که بر بلندی یا بر پیشانی بنایی بسازند. «کنیسه» در معانی اخیر در متون فارسی و عربی شواهد محدودی دارد و گویی چون کلمهای محلّی یا ناحیهای بوده است، اهل لغت کمت...
پژوهشی که پیش رو دارید، با هدف تحلیلِ زبانشناختیِ کاربرد واژۀ فارسی «قهرمانه» در بیانات امام علی(ع) صورت گرفته است. هر چند این واژه در زبانهای عربی، ترکی و کردی به کار رفته، ولی در اصل فارسی بوده است و ریشه آن، به لحاظ قواعد زبانشناسانه و تاریخ، به زبان پهلوی برمیگردد. همچنین، هر چند این واژه در مصادر رواییِ شیعه و سنّی با معانی گوناگونی به کار رفته، ولی بازه زمانی که این پژوهش در نظر دارد، در ...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید