در این مقاله که بخشی از پژوهشی وسیع دربارة میزان کارایی نظریة آمیختگی مفهومی در تبیین مؤلفة شناختی فرآیند ساخت معنا در قصه های عامیانه است، می کوشیم با توجه به مبانی نظریة «آمیختگی مفهومی»، پیوستگی معنایی را که یکی از مهم ترین عوامل ساخت معناست، در قصه ای از قصه های عامیانه ایرانی بررسی کنیم. دو پرسش اصلی این مقاله عبارت اند از این که آیا به استناد مبانی و قواعد نظریۀ آمیختگی مفهومی می توان پیو...

پیوستگی متن(ادوات ربط) در داستان حضرت موسی - علیه السلام- در دو سوره طه و قصص بر اساس نظریه هالیدی و حسن 1976 به کوشش: مختار عابدی پیوستگی به ابزارهای زبان شناسی در یک متن که شامل پیوستگی دستوری و واژگانی است اطلاق می شود. این ابزارها جملات را در سطح متن از نظر معنایی به یکدیگر پیوند می دهند و مناسباتی بین عناصرمتن ایجاد می کنند تا از مجموعه به هم ریخته ی جملات و عبارات متمایز گردد. از میان ...

جهت بررسی علل دشواری فهم داستان کوتاهنزد آلمانی‌آموزان فارسی‌زبان از دیدگاه زبان‌شناسی متن، نخست عوامل پیوستگی و انسجام متن آلمانی به صورت موردی در داستانی کوتاه مطالعه شد. سپس، برگردان دانشجویان از این داستان را بررسی کردیم. با اینکه این افراد با ساختار دستوری تک‌تک جملات متن آشنا بودند و از نظر دایرة واژگان نیز مشکلی نداشتند، نتوانستند داستان را بفهمند و اکثر برگردان‌ها حاوی جملاتی از هم گسیخ...

این مقاله بررسی و کنکاش مختصری در کلام از منظر زبان شناسی متن بنیاد است که با تکیه بر اصول سخن کاوی، نقش انسجام واژگانی در سوره مبارکه نور را مورد ارزیابی قرار می دهد. انسجام واژگانی به تحقق واژگان در متن از طریق تکرار و هم آیی می پردازد. این نوشتار شواهدی از چگونگی ایفای نقش انسجام واژگانی در متنیت قرآن را بیان می دارد، و سپس با بررسی نحوه عملکرد این روابط انسجامی، داده های حاصل از الگوی پیشین...

یکی از رویکردهای مهم در مطالعات زبان‌شناختی متن، نظریه پیوستگی متنی نقش‌گرای هالیدی است. پیوستگی متنی نقش‌گرا شامل مجموعه‌ای از روابط متنی است که عنصری از یک جمله را به عناصر جملات پیشین از طریق روابط واژگانی، دستوری یا معنایی متصل می‌کند. گروهی از قرآن‌پژوهان مسلمان معاصر با پیروی از آموزه‌های این مکتب، به بررسی ارتباط آیات در سوره‌های قرآن پرداخته و اعلام کرده‌اند که با توجه به عوامل انسجام ک...

از دیرباز تا کنون دانشمندان بسیاری زبان را به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط میان افراد جامعه مورد بررسی قرار داده اند و هر قومی از دیدگاه خود به این پدیده نگریسته است. در این راستا دانشمندان مسلمان به علمی دقیق و ارزشمند به نام بلاغت دست یافتند و پس از قرن ها در پی مباحث تحلیل گفتمان در غرب، زبان شناسان معیار¬های تازه ای برای تحلیل زبان ارائه کردند و زبان¬شناسی متن را برای تحلیل متون به کار بر...

پژوهش‌گران ادبی غالباً در مورد انسجام و پیوستگیِ میان ابیات غزل حافظ اختلاف عقیده دارند: گروهی به‌طور ضمنی غزل حافظ را فاقد انسجام دانسته‌اند و، ویژگیِ اصلی غزل حافظ را گسسته¬نمایی و به‌عبارتی نداشتن انسجام و ارتباط معنایی در محور عمودی غزل بیان کرده¬اند. در مقابل، گروه دیگری از محقّقان به وجود ارتباط میان ابیات و در نتیجه انسجام در غزل حافظ معتقد هستند. در مقاله حاضر با استفاده از نظریه تکامل¬یافت...

در این پژوهـش با بهـره­ گیـری از نظـریۀ تکامل­ یافته انسجـام هلیـدی و حسن (۱۹۸۵) در زبـان ­شناسـی نقش ­گـرا، به تحلیل انسجام و پیوستگی در ابیاتی که با رویـکرد به «واژه­های مکرّر» در دیوان منوچهری بوده پرداختـه ­ایم تا روشن نماییم ابیات این دیـوان ارتباط معنـایـی زنجیـره­ های انسجـامی را چگونه محقق می ­سـازند. بر اساس این نظـریه، «انسجـام» روابط میان عناصـر سازنـدۀ متن است اما صرف دست یافتـن به ع...

گرچه تاکنون نظریّه های گوناگونی درباره میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، امّا تقریباً روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سؤال مطرح نشده است. با این حال، به نظر می رسد با به کارگیری برخی از نظریّه های جدید در حوزه تحلیل متن بتوان به پاسخ هایی درخور دست یافت. نظریّه جدید انسجام و پیوستگی هلیدی و حسن (1985م.) از جمله روش هایی است که به کمک آن می توان میزان انسجام و پیوستگ...

در رویکرد زبان شناسی جمله جای خود را به متن داده است. در این رویکرد بین متن و جمله تفاوت وجود دارد. بنابراین باید مفهوم متن را از ویژگی های آن بشناسیم.یکی از این ویژگی ها پیوند و ربط است. منظور از پیوند آن است که بین اجزای مختلف متن قرار دارد. واحد تعیین پیوند ابزارهای آن می باشد. و منظور از ابزارهای ربط و پیوند شیوه ای است که به وسیله ی آن دو یا چند جزء ِ متن از نظر معنایی به یکدیگر مربوط می شو...