طبقه متوسط جدید، نیروی اجتماعی شهر گرا ، دانشگاهی و مشارکت جویی است که در یک پروسه شکل گیری، در بدنه دولت یا خارج از ان، به مرکز ثقل تحولات سیاسی- اجتماعی تبدیل شده است. پرسش پژوهش ان است که، بسیج منابع رای دهی از سوی طبقه متوسط جدید در امر مشارکت انتخاباتی ( ۷۶- ۹۶) در ایران چگونه بوده است؟ فرضیه و یافته های پژوهش نشان خواهد داد که این گروه مدعی قدرت و چالشگر سیاسی، برای رسیدن به منابع حاکمیت،...

«سازمان‌دهی» از مهم‌ترین عواملی است که در فروکاهی قدرت رژیم پیشین و قدرت‌یابی انقلابیون و سرانجام در انتقال قدرت و پیروزی انقلاب مؤثر است و از این‌رو، مورد توجه و تأکید برخی از نظریه‌پردازان انقلاب قرار گرفته است. این دسته از نظریه‌پردازان بر ابعاد و مؤلفه‌های عقلانی در فرایند انقلاب پای می‌فشارند و «سازمان‌دهی» را مصداقی از کنش عقلانی برمی‌شمرند. در این نوشتار تلاش می‌شود «سازمان‌دهی» در انقلا...

نقایص و معایب نظریه‏های کلاسیک جنبش‏های اجتماعی و ناتوانی آنها در تبیین جنبش‏های نوظهور، باعث شد که علمای علوم اجتماعی و سیاسی، مدل‏ها و نظریه‏های جدیدی را برای تبیین و توضیح جنبش‏های مزبور مطرح سازند. در مقاله حاضر ضمن توضیح مفهومی و بیان تفاوت‏های جنبش‏های اجتماعی با مفاهیم قریب مانند حزب، فرقه و نظایر آنها، به اختصار مدل رفتار جمعی اسملسر، نظریه بسیج منابع چارلز تیلی و نظریه فرآیند سیاسی، شر...

دانش پژوهان و سیاستگذاران هنوز می کوشند تحولات انقلابی غیر منتظره در ایران را درک کنند. این مقاله کوششی است برای تبیین انقلاب اسلامی ایران که در آن از مدل بسیج منابع چارلز تیلی استفاده شده است. این مدل «تبیین علی» را که در جستجوی تأثیرات نیروهای ساختاری بلند مدت است‘ در کنار تبیین «معطوف به هدف» قرار می دهد که درصدد بررسی کنش جمعی آگاهانه و عقلانی است. در بخش نخست‘ فرایندهای دولت سازی و نوسازی ...

چکیده هدف نوشتار حاضر شناسایی منافع گروه‌های گوناگون مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نوآوری پژوهش آن است که با وجود آثار بسیار دربارة انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به تحلیل منافع گروه‌های بسیج‌گرِ انقلابی در مشروطه با استفاده از نظریه‌ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه‌شناسی تاریخی و چهارچوب نظری آن مفهوم منافع در مدل بسیج «چارلز تیلی» است. روش پژوهش تحلیل اسناد تاریخی شامل کتب و مق...

دانش پژوهان و سیاستگذاران هنوز می کوشند تحولات انقلابی غیر منتظره در ایران را درک کنند. این مقاله کوششی است برای تبیین انقلاب اسلامی ایران که در آن از مدل بسیج منابع چارلز تیلی استفاده شده است. این مدل «تبیین علی» را که در جستجوی تأثیرات نیروهای ساختاری بلند مدت است‘ در کنار تبیین «معطوف به هدف» قرار می دهد که درصدد بررسی کنش جمعی آگاهانه و عقلانی است. در بخش نخست‘ فرایندهای دولت سازی و نوسازی ...

گسترش سریع اینترنت و تکنولوژی‌های ارتباطی در کشورهای اسلامی این سوال را مطرح می‌سازد که این رسانه‌ها و واسطه‌های ارتباطی چه نقشی در جنبش‌ها و تحولات اجتماعی و سیاسی در این کشورها بازی می‌کنند. این مقاله فضایی را که اینترنت و تکنولوژی‌های جدید در اختیار جنبش‌های اجتماعی گذاشته‌اند تحلیل کرده و به عنوان یک مطالعه‌ی مور...

نقش سرنوشت ساز بازاریان در حرکت‌های اعتراضی عصر پهلوی دوم همواره مورد توجه پژوهش گران بوده، ولی عوامل نارضایتی آنها از حکومت مذکور و مشارکت گستردۀآنها در حرکت‌های ضد حکومتی این دوره، که هدف اصلی پژوهش حاضر است، کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بنابراین، سوال محوری پژوهش حاضر، این است که چه عواملی زمینه ساز نارضایتی، مخالفت و کنش جمعی بازاریان علیه حکومت، در دورۀ مورد بحث بوده است؟ فرضیه اصلی این ...

رسانه های جدید بویژه اینترنت عرصه هایی تازه در مقابل انسان عصر حاضر گشوده است. تعاملی بودن اینترنت و قابلیت شبکه ای و نیز گسترش روز افزون وابستگی مردم جوامع مختلف به اینترنت و شبکه های کامپیوتری باعث کوشش های نظری بسیاری صرف یافتن الگوهای مناسب برای مطالعه اینترنت و ابعاد و تاثیرات سیاسی و اجتماعی آن گردیده است. در این میان مفهوم حوزه عمومی در چارچوب نظریات جامعه شناختی یورگن هابرماس جایگاه برج...

سازمان به عنوان یکی از مؤلفه های مدل مطالعه چگونگی مبارزه سیاسی چارلز تیلی است. سازمان در فرآیند بسیج انقلابی نقش های گوناگونی ایفاء می کند. هیئت های مذهبی از جمله سازمان های قدیم هستند که در فرهنگ عاشورایی تشیّع رشد کرده با فراز و نشیب هایی فراوان گسترش و تکامل یافته اند. مقاله حاضر به بررسی نقش هیئآت مذهبی شهر تهران در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی در شهر تهران می پردازد. روش مورد استفاده در این...