زبان شناسی دین و بررسی ساختار آن یکی از مهم ترین موضوعاتی است که از دیرباز در عرصه دین پژوهی درخور توجه بوده و سابقه ای دیرینه دارد. این مبحث در فلسفه دین آمیخته با موضوع تمثیل همواره به تحلیل و بررسی معانی اوصاف الهی و تبیین گزاره های دینی در تمامی ادیان آسمانی اختصاص داشته و امروزه با مطرح شدن شبهاتی درخصوص تعارض علم و دین، زبان دینی به عنوان موضوعی مستقل اهمیت به سزایی یافته است. در دهه های ...

نگرش کارکردگرایانه به دین که بسط و تطور خود را مرهونِ جامعه شناسان دین بوده، رهیافتی است که کشف فواید عملیِ باورهای دینی را هدف خویش قرار می دهد. اقبالِ پژوهشگرانِ دینی و نهادهای فرهنگی به اخذ این رهیافت در مقامِ مطالعۀ دین عللی دارد که از آن جمله اند: آسان یاب سازیِ تعالیم دینی، جذابیتِ استناد به شواهد علمی و یافته های تجربی، غلبۀ نگرش تجربی در محافلِ علمی و ادارۀ نهادهای دینی توسط دانش آموختگان علوم ...

چکیدههمانند سازی (شبیه سازی)یا همان نسبت دادن کاری به دیگری ،در تاریخ حدیث سابقة دیرینه ای دارد.به نظر می رسد حجم زیادی از گزاره های ثبت شده در منابع حدیثی،،همان گزاره هایی است که به منظور همانند سازی ،نقل شده اند.از سوی دیگر پایه مهم پژوهش های حدیثی و دین شناسی، همان اطلاعات و گزاره هایی است که در اختیار پژوهشگر حدیث و دین شناس قرار می گیرد و بر پایه آن به استنباط و ارائه رویکرد های دینی -از ق...

با ظهور فلسفه های زبانی با آراء راسل و ویتگنشتاین، مسالة معناداری گزاره ها محور توجه قرار گرفت. با نوع نگاه تجربیِ آنها، معناداری گزاره های دینی، اخلاقی، هنری و مابعدالطبیعی محل تردید شد. پس از ایشان، پزیتیویست های منطقی همچون آیر، گزاره های دینی را با ملاک تحقیق پذیری و سپس ابطال پذیری، بی معنا (نه کاذب) دانستند. در این مقاله به طرح شبهة معناداری گزاره های دینی توسط آنتونی فلو و پاسخ های ریچارد...

شاید مهم ترین مسألۀ زبان دین، موضوع «معناداری، ارجاع، و شأن معرفت شناختی گزاره های دینی» است؛ به این معنی که آیا گزاره های دینی، به ویژه گزاره های مربوط به خداوند و ویژگی هایش، معنادار، ارجاع دهنده، و حکایت گر امور واقع هستند یا خیر؛ و آیا زبان دین، معرفت زاست یا غیرمعرفت زا؟ در پاسخ، می توان گفت با یک تقسیم بندی کلی، فیلسوفان دین به دو دیدگاه معتقدند: بنا به دیدگاه نخست، برگرفته از دیدگاه ویتگ...

«تجربه دینی» یکی از مباحث مهم فلسفه دین معاصر است که رویکردهای متعددی نسبت به آن وجود دارد. تحویل و فروکاستن وحی به تجربه دینی یکی از این رویکردهاست. بر اساس این دیدگاه، وحی نه از سنخ گزاره، بلکه مواجهه و تجربه ای دینی است که برای شخص پیامبر رخ می دهد. نوشتار حاضر که به نقد و بررسی این دیدگاه اختصاص یافته است، پس از اشاره ای اجمالی به تجربه دینی، تعریف و ماهیت آن، به توصیف و تحلیل وحی تجربی در ...

مقاله در نظر دارد به این سوال پاسخ بدهد که: آیا می‏توان بر پایه­ی متون و گزاره­های دینی هم نشینی و قرینگی اشکال در معماری اسلامی را تفسیرکرد؟و اینکه آیا تناظری بین شکل معماری اسلامی و گزاره­های دینی وجود دارد؟ معنی هم نشینی شکلها و قرینگی آنها در گزاره های دینی نشان از چیست؟ از این رو محدوده­ی مطالعه علاوه بر متون معماری، متون مربوط به اندیشمندان دنیای اسلام است. تحقیق از نوع کیفی است و معارف ب...

بحث معناداری گزاره های دینی یکی از بحثهای جدی و مناقشه برانگیز در حوزه فلسفه دین و زبان دین است که با دو رویکرد مختلف به چالش کشیده شده است، یعنی رویکرد سنتی و رویکرد جدید، رهیافت فیلسوفان و متکلمان سنتی چه در حوزه اسلامی و چه در حوزه مسیحیت راجع به گزاره های دینی بیشتر بر محور صدق و کذب رقم می خورد و بحث از معناداری آنها یا مفروض گرفته می شد یا اصلا کمتر پیرامون آنها بحث و مناقشه می کردند . از...