کودتای سوم اسفند 1299 نقطۀ آغاز حضور رضاخان در عرصۀ سیاسی کشور بود. حضوری که با فرماندهی قزاق ها و وزارت جنگ آغاز شد و به تاج گذاری او در مقام سلطنت در 1304 منتهی شد و تا 1320 ادامه یافت. رضاشاه در این دوران بیست ساله تلاش کرد با شکل دادن دولتی مرکزی و مقتدر و الگوبرداری از تحولات کشورهای اروپایی، بخش های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، قضایی، و آموزشی را اصلاح کند و از نو بسازد؛ تا چشم اندازها و فرصت...

تحقیق پیشرو کنکاشی است در باب شکل گیری مکتب نئورئالیسم در ادبیات ایتالیا و پیشگامان آن، هم زمان فرونشستن شعله های آتش جنگ جهانی دوم در اروپا، موجی از تحولات و تغییرات تمام ابعاد زندگی مردم را در بر گرفت که به صورت یک تطابق سریع و جهانی از تمدن گسترش یافت. نئورئالیسم سعی در نمایاندن رویدادهای اجتماعی و سیاسی دارد و تمام لایه ها و طبقات جامعه معاصر را از نظر تأثیر جنگ، فاشیسم و ظهور نیروهای سیاسی...

لیبرالیزم (آزادی گرایی) مکتبی سیاسی است که آزادی فردی را اصیل می شمرد. در این مقاله ابتدا به اجمال ساختار زیربنایی لیبرالیزم عنوان می شود و سپس به این موضوع که مکتب موردنظر ریشه در عقاید رواقیون و حتی پیش از آن در آراء افلاطون و ارسطو دارد، پرداخته می شود. پس از آن نیز آرای نظریه پردازان بزرگ لیبرالیزم بررسی خواهد شد.لیبرالیزم به دو شاخة دینی و سیاسی تقسیم می شود که نتایج آن در حوزة اجتماعی همچ...

سیاست هویت امروزه به یکی از مهم‌ ترین ابزارهای تحلیلی متفکران علوم اجتماعی تبدیل شده و معطوف به ایستارهای سیاسی و علایق گروه‌‌های اجتماعی‌‌ای است که عمدتاً بر پایه جنسیت، نژاد، قومیت و یا مذهب شکل گرفته‌‌اند. نگرش به جنسیت زن یکی از مهم‌‌ترین طیف‌‌های قابل بررسی است. این تحولِ شناختی، منبعث از تغییرات بنیادین اجتماعی است و فهم آن متضمن بررسی سویه‌‌های روش‌شناختی آن در ادبیات سیاسی است. سؤال اصلی ...

آثار ادبی بطور نامحسوس و غیرمستقیم، آرمان ها، تفکرات و شیوه زندگی هر ملّت را در طول تاریخ نشان می دهد و تصاویری هنرمندانه از واقعیات اجتماعی عرضه می دارد. نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواند وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره را تا حدودی نمایان سازد. یکی از مهم ترین ویژگی های ادبیات و شعر مشروطه، تأثیرپذیری آن از جریانات اجتماعی و سیاسی است که تحت تأثیر اوضاع و شرایط حاکم بر جامعه، شعر وارد ...

مطابق ادبیات اقتصاد سیاسی، ساختار اقتصادی و سیاسی یک کشور رابطه تنگاتنگ و در عین حال پیچیده ایی با یکدیگر دارد. بطوریکه ساختار سیاسی کشور به عنوان سیستم هدایتگر مدیریت اقتصادی کشور که منعکس کننده تفکرات اقتصادی آن سیستم سیاسی است شناخته می شود. از این حیث هرگونه اختلال در نهاد مدیریتی یک کشور (دولت) با عنوان بی ثباتی سیاسی، بویژه در کشورهای درحال توسعه، می تواند منجربه بی ثباتی اقتصادی شده و حر...

بعد از جنگ جهانی دوم و با خروج تدریجی ژاپن از انزوای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زمینه برای رشد ادبیات تطبیقی فراهم شد، و محققان تطبیق گر در نتیجه اشتیاق به مدرنیسم از ادبیات تطبیقی با تأثیرپذیری از مکتب فرانسه استقبال کردند. انجمن ادبیات تطبیقی در سال 1948 تأسیس و اولین شماره مجله آن در 1958 چاپ شد. اگر نه همه اما در اکثر دانشگاه هایِ ملی و خصوصی درس های علوم اجتماعی و انسانی و به خصوص ادبیات با ج...

در این مطالعه، ادبیات داستانیِ منتشرشده در دورۀ تاریخیِ انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی به شیوۀ تحلیل انتقادی گفتمان نقد می‌‌شود. هدف آن بود تا با اتخاذ رویکردی گفتمانی در نقد ادبی، متون منتشر‌شده از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی بررسی شود و مؤلفه‌‌های فرهنگِ مقاومت در این متون در سه حوزۀ اقتصادی، اجتماعی ‌ـ فرهنگی، و سیاسی شناسایی و برجسته شود. داده‌‌های این مطالعه در قالب «متون»، یعنی شکل نوشتاری کا...

نمایشنامۀ چهارصندوق نوشتۀ بهرام بیضایی با درون‌مایۀ‌ سیاسی _ اجتماعی در دهۀ چهل یکی از مناسب‌ترین نمونه‌های آثار این نمایشنامه‌نویس برای نقد جامعه‌شناختی ادبیات است. نقد جامعه‌شناختی ادبیات با ایجاد پیوند میان اثر ادبی و جامعه توانسته جایگاه و اهمیت خود را در میان انواع نقد نشان دهد و در حال حاضر یکی از روش‌های سودمند و کاربردی در بررسی آثار هنری به شمار می‌رود. روش مورد استفاده در این نوشتار ر...