پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهم‌ترین رویداد تاریخی در ایران حماسة هشت سال دفاع مقدّس بوده‌است که به‌عنوان دورانی بسیار حیاتی و تعیین‌کننده در‌بر‌دارندۀ ترجمه‌هایی است که بررسی آنها در درک بهتر آن برهة زمانی و تأثیر آن در دوران کنونی بسیار حائز اهمیّت است. از جملة این ترجمه‌ها می‌توان به ترجمة اخبار اشاره کرد که چگونگی بازتاب خبرهای مربوط به جبهه‌های نبرد و اوضاع جامعه در دنیای بیرون را به تصویر م...

این مقاله می‌کوشد، با رویکردی انتقادی، تحلیلی از محتوای کتاب پدیدارشناسی ادراک حسی مرلوپونتی ارائه دهد. از‌این‌رو در مقدمه، بعد از طرح اهمیت این کتاب در شکل‌گیری اندیشة پدیدارشناختی در روزگار خود مرلوپونتی، به نقش آن در سیر بعدی پدیدارشناسی نیز اشاره خواهیم کرد. در بخش معرفی نویسندۀ اثر، موریس مرلوپونتی، به کاستی‌های پدیدارشناسی هوسرل از دید مرلوپونتی اشاره می‌کنیم. اما از‌آن‌جا‌که این مقاله هم...

مترجم و شاعر سوری، محمد الفراتی(1880-1978م) «نی‌نامه» مولوی را به زبان شعر ترجمه نموده است. وی با وجود آشنایی با زبان فارسی گاه در فهم، دریافت و انتقال استعاره و کنایه موجود در زبان مولوی موفق نبوده است. لذا این جستار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، سعی دارد به بررسی و ارزیابی دریافت معنایی استعارات و کنایات موجود در نی‌نامه، توسط محمد الفراتی بپردازد که در پی آن برای مخاطب روشن می‌گردد با وج...

چکیده زبان عربی با قدمتی به درازای جاهلیت تا کنون همواره کانون توجه ادیبان و نویسندگان ملل مختلف بوده است. ریشۀ روابط، چالش‌ها، و مبادلات زبان و قوم عرب با زبان پارسی و قوم ایرانی آن‌چنان ژرف و عمیق است که نیازی به یادآوری تاریخ پیوند آن دو نیست. اهتمام و علاقۀ فراوان به تاریخ ادبیات زبان عربی در میان دانشجویان و پژوهش‌گران ایرانی به‌منزلة یکی از مهارت‌های مهم در آشنایی با این زبان، ضرورت ترجم...

حماسۀ نارت­ها برگرفته از ادبیات فولکلور مردم اوستیا و مایۀ فخر و غرور آن مردم است. در پژوهش پیش­روی به بررسی معادل اسامی و واقعیت­های فرهنگی و تاریخی در ترجمۀ روسی متن به قلم آ.آ. دزانتیف و ت.آ.هامیتسایوا می­پردازیم. سیریلیک گشتن الفبای نگارش زبان اوسی به سال 1954 موجب تغییرات آوایی به ویژه در اسامی خاص فرهنگ زبان آسی گشته است. مترجمان که هر دو دارای ملیت اوستیایی هستند و مسلط به زبان روسی، در ...

شیخ عبدالقادر گیلانی (عارف قرن پنجم و ششم هجری) ازجمله مشایخی است که پیرنامه‌های بسیاری به فارسی و عربی دربارۀ او نوشته ‌شده ‌است. اهمیت پیرنامه‌ها به سبب درون‌مایۀ اصلی آن (کرامت) و چگونگی نگارش آنهاست؛ همچنین این آثار برای شناخت احوال پیر و عارف بسیار سودمند است. به همین سبب در این مقاله کوشش می‌شود ابتدا آثار و پیرنامه‌های نوشته‌شده دربارۀ عبدالقادر معرفی شود؛ سپس شیوۀ بلاغت نویسنده در بیان ...

خاورشناسان اروپایی از نیمۀ دوم سدۀ هجدهم میلادی به ترجمه و تصحیح آثار عطار پرداختند. فون اشتوئمر در آلمان این کار را آغاز کرد. پس از او، در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، سیلوستر دوساسی با ترجمۀ فرانسوی پندنامه و منطق‌الطیر، در معرفی عطار به غرب مؤثر بود. ادوارد فیتز جرالد با خواندن مقدمه‌ای که گارسن دوتاسی بر ترجمۀ فرانسوی منطق‌الطیر نوشته بود با عطار آشنا شد و ...

این مقاله به نقد و تحلیل کتاب درآمدی به فلسفۀ زبان اثر لایکن (2008) و ترجمۀ میثم محمدامینی اختصاص دارد. «فلسفۀ زبان» یکی از درس‌های رشتۀ زبان‌شناسی در مقطع دکتری است و همین کتاب در فهرست منابع پیش‌نهادی مصوب وزارت علوم قرار دارد. نویسندۀ کتاب سعی دارد تا با‌تکیه‌بر منابع دست‌اول و به‌دور از سوگیری، اهم بحث‌های فیلسوفان زبان دربارة ماهیت معنی و نظریه‌های مختلف معنایی را عرضه کند و این ک...

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان‌نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن‌های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ‌ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به‌ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این‌رو، نگار...

ترجمه از جمله راه‎های انعکاس تحولات فکری-‌فرهنگی اروپا در گروه­های فعال اجتماعی ایران دورة قاجار محسوب می‌شود و می­توان برای ترجمه‌ها، به مثابه متون نوشتاری جدید، نقش اجتماعی در روند انتقال فرهنگی قائل شد. جریان نوگرایی متأثر از ترجمۀ آثار و متون اروپایی در ایران در مقایسه با کشورهایی همچون عثمانی و مصر به‎سادگی شکل نگرفت و با دو مسئلۀ عمده مواجه بود: اول، بدفهمی محتوا در نتیجة تلفیق محتوای متو...