امام حسین(ع) در قالب اسطوره، نماد و نقاب در شعر معاصر عرب پیوسته حضور درخشانی دارد. مظفّر النوّاب، شاعر شیعی معاصر عراق، سالیان دراز عمر خود را با تأثر از اندیشه‌های سیاسی اجتماعی مارکسیسم سپری کرده است. او با الهام از حرکت انقلابی حضرت امام حسین(ع) و معرفی ایشان به عنوان رهبر راستین انقلابیان و بانی حکومت مستضعفان جهان، آن حضرت را اسوة پایداری برای همۀ مبارزان در مقابله با حاکمان ظالم و فاسد عرب...

در این پژوهش به بررسی زمینه‌ی فکری افراط­گرایی معاصر در جهان عرب پرداخته‌ایم که در قالب جریان سلفیه‌ی جهادی ظهور یافته و مبنای اعمال خشونت‌آمیز سازمان­هایی مانند داعش و القاعده شده‌ است. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. یافته­ها نشان می­دهند الغای خلافت عثمانی در 1924میلادی به‌مثابه مهم‌ترین زمینه‌ی گسست هویتی در بین اسلام­گرایان معاصر عرب عمل کرده است؛ در این میان، پروژه­های احیای خلافت نیز ع...

ناصیف یازجی سرآمد شاعران بزرگ مسیحی عرب و بهترین فرزند زمانه ی خود بود، که در تاریخ لبنان و جهان عرب، نامی نامدار و یادی جاویدان از خود باقی گذاشت.وی از جمله شخصیت هایی است، که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع و کاملی دارد ، حکیم و شاعرگرانقدری است که در طول زندگی خود مورد عنایت و توجه عام و خاص قرار گرفت. این مقاله به بررسی تأثیر قرآن و حکمت های قرآنی و روایی بر روی اشعار ناصیف اختصاص دارد، که...

چکیده اندیشه­ها و تأمّلات فلسفی خیّام، تأثیری ژرف بر شعر و ادب معاصر عربی گذاشته­اند. سایة پرسش­های حیرت­آلود او که از طریق ترجمة رباعیات به زبان عربی در جهان عرب نفوذ کرده، در جای‌جای آثار ادبی و در شعر بسیاری از شاعران معاصر عرب بوضوح مشاهده می‌گردد. سیّد قطب، ادیب، متفکّر و شاعر نا­م­آشنای معاصرِ مصری، از جمله شاعرانی است که در آثار ادبی- نقدی خود از خیّام و تأمّلات فلسفی او فراوان سخن گفته است و...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

مقالۀ­­­ حاضر، بر درک بهتر نگاه و رویکرد زنانۀ­­­ سیمین دانشور، رمان­نویس مشهور معاصر ایران و غاده‌السّمان، زنانه­ نویس نامدار معاصر جهان عرب، می­ پردازد. به‌راستی دانشور در رمان شیرین و پرخوانندۀ «سووشون»، در تحکیم و گسترش ادبیّات زنانۀ ایران سهم بسزایی پیدا کرد و السّمان، غریزۀ زن عرب است که در شاهکار­های ادبی­ اش، از پس دیوار­های ستبر و کهنۀ قرون، فریاد برمی‌آورد. این نوشته، بر آن است که با تکی...

در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آ...

امام حسین(ع) در قالب اسطوره، نماد و نقاب در شعر معاصر عرب پیوسته حضور درخشانی دارد. مظفّر النوّاب، شاعر شیعی معاصر عراق، سالیان دراز عمر خود را با تأثر از اندیشه های سیاسی اجتماعی مارکسیسم سپری کرده است. او با الهام از حرکت انقلابی حضرت امام حسین(ع) و معرفی ایشان به عنوان رهبر راستین انقلابیان و بانی حکومت مستضعفان جهان، آن حضرت را اسوه پایداری برای همۀ مبارزان در مقابله با حاکمان ظالم و فاسد عرب...

در این مقاله رابطه بین دو پدیده جهانی شدن و القاعده بررسی می شود. نویسنده معتقد است القاعده به مثابه جنبشی تروریستی ضدجهانی شدن در واکنش نسبت به سلطه آمریکا در سطح جهانی به ویژه کشورهای مسلمان شکل گرفته است. در ضمن این جنبش از جهتی نیز از ابزارهایی که جهانی شدن در بعد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در اختیار آن قرار داده به نحو احسن بهره برده است. در این پژوهش ابتدا پدیده جهانی شدن و آثار، پیامد...