صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون مایه های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می ...

استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

شاهنامۀ فردوسی بیشتر از هر اثر ادبی دیگری در تاریخ نگارگری ایران مصور شده­­است. گسترۀ مطالعاتی که تاکنون بر روی نگاره­های مذکور انجام شده­است را می­توان به دو رویکرد عمده تقسیم کرد. در غالب این مطالعات، آثار صرفاً بازنمودی از متن مکتوب بشمار می­آیند. تمرکز بررسی­ها بر فُرم، تکنیک­های اجرای آثار و دسته­بندی­های مکتبی بوده­است. بخش دیگر، وارد حوزۀ معناشناسی آثار شده­اند و هدفشان دست­یافتن به دلالت­...

از جمله ویژگیهای شهرهای کویری مجموعه سازی است، زیرا این مناطق دارای آب و هوای گرم بوده و به امکانات لازم جهت رفاه دسترسی نداشته اند. از جمله این شهرها، کرمان در جنوب شرقی ایران با مجموعه های متعدد است که در این پژوهش به معرفی سه مجموعه پرداخته شده است. مجموعه گنجعلیخان در دوره صفوی، در زمان شاه عباس به دستور حاکم وقت کرمان گنجعلیخان ساخته و شامل مسجد، بازار، چهارسوق، حمام، آب انبار، کاروانسرا و...

آرامگاه ها در تاریخ معماری ایران دوره اسلامی وتحولات آن سهم بسزائی داشته و جای وسیعی برای بحث و بررسی به خود اختصاص داده اند.این فضاها که بر مزار شخصیتهای سیاسی و یا بسته به نگاه مذهبی بر بالای قبور عرفا، ائمه،امامزاده گان و سادات شیعی شکل گرفته اند در معماری دوره اسلامی بواسطه شاخصه های موجود معرف سبک خاص که یا در همان دوره شکل گرفته و یا تابع دوره قبل بحساب می آید شناخته می شوند .در این میان ...

چکیده: ایرانیان از دیرباز به حفظ نظافت بدن و شست و شوی همیشگی آن اهمیّت فراوان می داده اند، به ویژه پس از اسلام؛ زیرا برای انجام فرائض مذهبی می بایستی بدواً پاک و تمیز باشند، چرا که قبولی عبادات به طهارت جسم منوط شده است. پیش از اسلام پیروان آیین مهر و زردشت توجّه به پاکیزگی داشته و آب، که مظهر پاکیزگی است، از قداست فوق العاده برخوردار بوده. در گذشته های دور (از حدود ???? تا???? سال قبل) شست و شو...

چکیده چرایی و چگونگی تشکیل حکومت ها و همچنین ماهیت و ساختار آنها از مباحث پر اهمیت در تفکر تاریخی و تاریخ نگری است. توضیح و تبیین فرایند تشکیل حکومت ها بخاطر مؤلفه های تأثیر گذار متعدد و در هم تنیدگی زمینه های مختلف، مستلزم ژرف نگری های خاص و تعمق در تمام زمینه های مربوطه است. چرایی تشکیل حاکمیت صفویان و روند آن نیز خارج از این قاعده نیست. اما تعدادی ازمحققان با اتکاء به یک یا چند عامل در صدد م...

در سال 33ـ24 هـ.ق، گرجستان توسط مسلمانان فتح شد پایداری گرجی ها سال ها ادامه یافت تا آنکه خاندان باگرات بر گرجستان مسلط شدند . موقعیت استراتژیکی و نظامی ، تجاری و اقتصادی و منابع انسانی گرجستان از علل توجه اقوام مجاور و صفوی ها به گرجستان بود . در دوره شاه اسماعیل اول گرجی ها خراجگذار ایران شدند. شاهان صفوی بویژه از دوره شاه طهماسب اول برای حفظ حاکمیت برگرجستان از شیوه های گوناگون بهره می بردن...

حکومت صفوی اگر چه تداعی کننده قبایل قزلباش است اما در گستره جغرافیائی این حکومت اقوام و قبایل گوناگونی سکونت داشتند که هر کدام با توجه به اوضاع و احوال زمان و وضعیت داخلی خود در پیشبرد سیاست های صفویان نقش فعالی بازی کردند که از جمله آنها می توان به کُردها اشاره نمود. رساله حاضر به بررسی نقش قبایل کُرد از روی کارآمدن شاه اسماعیل اول تا ابتدای حکومت شاه عباس اول می پردازد. در دوره صفویه علاوه بر ...