یکی از عملیات ضروری در مطالعات جغرافیایی شهرها، تجزیه‌وتحلیل رشد شهری با استفاده از داده‌های زمانی- مکانی میباشد. در این زمینه می‌توان با استفاده از شاخص‌های آماری، گسترش افقی و رشد شهرها را اندازه‌گیری نمود. هدف اصلی این مقاله دیده‌بانی رشد شهری برای مناطق 9 گانه شهر شیراز در بازه زمانی 85تا91 و کمی‌سازی درجه آزادی رشد شهری، درجه گسترش افقی بی‌رویه شهری و درجه خوب‌بودن رشد شهری است. به این منظ...

به هنگام یک بررسی پهنانگر در جهت شناخت روند تحولات اقتصادی ایران در می یابیم که در گذشته بخشکشاورزی هم پای رشد صنعت، دو نیاز عمدۀ این بخش را نیز تأمین می کرد. از آنجا که رشد صنعت با گسترششهرنشینی همراه بود، تغذیۀ جمعیت فزاینده شهرها افزایش تولید مواد غذایی و عرضه آن به قیمت مناسب راضروری می ساخت. با رشد صنعت و ماشینی شدن آن، نیاز به مواد اولیه کشاورزی نیز افزایش یافت و بخشکشاورزی تأمین این مواد...

یکی از ویژگی های مهم فرایند شهرنشینی در ایران، گسترش سریع فیزیکی و بدون برنامهء شهرهای آن است. در50 سال گذشته جمعیت شهری در کشورهای رو به رشد 7 برابر شده و انتظار می رود در 20 سال آینده به حدود دو برابر افزایش یابد. در ایران در طی 40 سال گذشته جمعیت شهری کشور 2/6 برابر شده است. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونیهای را پذیرفتند. این دگرگونیها به شکل افزایش سریع جمعیت و رشد فیزی...

چکیده شهرهای جدید به عنوان ما حصل تجربه، تفکر، طرح، برنامه ریزی،ساخت، سیاست گذاری و آرمانشهر انسانی در برابر شهرهای بحران زده ی اواخر قرن نوزدهم که توانایی توزیع و ساماندهی مناسب جمعیت و فعالیت خود را نداشتند معرفی می شوند. فرار از مشکلات این راهکار نو را بدون اینکه سنجش و ارزیابی شرایط زمانی، اجتماعی، اقتصادی و فضایی خاص و مؤثر بر چشم اندازهای شهری آن صورت گیرد به سرعت در همه شهرها مطرح ساخت. ...

رشد ناموزون، گسترش افقی و پراکنده رویی­ در شهرها، از جمله مسائل و موضوع های مهم در سطح جهانی و شهرهای امروزی است که سبب تخریب و از بین­رفتن باغ ها و زمین های کشاورزی اطراف شهرها و تبعات منفی دیگری شده و اهمیت هدایت آگاهانه و کنترل گسترش شهرها را دوچندان کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی چگونگی توسعة فیزیکی شهر ارومیه در چندین دهة اخیر است. بدین­ترتیب، مشخص می شود آیا این توسعه در راستای رسیدن...

در این مقاله هدف ما بررسی الگوهای شهرنشینی در ایران با توجه به عوامل موثر بر شهرنشینی و سهم هر کدام از این عوامل در افزایش رشد شهری می باشد. رشد طبیعی، تبدیل روستا به شهر، مهاجرت از روستا به شهر و ادغام روستا در شهر عواملی هستند که هر کدام در دهه های مختلف به عنوان یکی از عوامل اثر گذار در رشد شهری بوده اند. بدین منظور با استفاده از اطلاعات سرشماری ها در سال های مختلف در یافتیم که در طی این سال...

گسترش روزافزون شهرها، رشد بی رویه جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرها لزوم هدایت آگاهانه و سازماندهی فضایی را دو چندان نموده است. بسیاری از شهرهای امروز در گذشته مراکز روستایی با هسته کشاورزی بوده اند. این مراکز در طول زمان رشد کرده و با جذب جمعیت به شهر تبدیل شده اند. اکنون کشور با شهرهایی مواجه است که با گسترش کالبدی خود در حال تخریب و از بین بردن باغها و اراضی کشاورزی پیرامون خود می باشد. نگاهی ب...

علی رغم اینکه در حقوق بین الملل، گلوله باران و بمباران مناطق مسکونی ممنوع اعلام شده است؛ امّا رژیم عراق بارها از این شیوه برای پیشبرد استراتژی نظامی و سیاسی خود استفاده کرد. روند صعودی این حملات پس از عملیات خیبر بود. مقاله حاضر ابتدا تعاریف و مفاهیم جنگ شهرها و سپس روند آن را در طول جنگ ایران و عراق مورد بررسی قرار داده است.

فرایند توسعة شهرها همواره یکی از مهم ترین موضوعات پیش روی پژوهشگران مسائل شهری بوده است. افزون بر میزان رشد شهرها در زمان های مختلف، شکل و الگوی توسعه نیز مورد توجه بوده است. در پژوهش حاضر از یکی از توابع تحلیلی سامانة اطلاعات جغرافیایی (gis) به نام تابع ripley’s k استفاده گردید. براساس این تابع می توان وضعیت تمرکز (خوشه ای بودن) نقاط نمونه را نسبت به حالت تصادفی براساس شمارش تعداد نقاط در فواص...

همگام با جهانی شدن و با رشد فنآوری اطلاعات و توسعه شبکه های ارتباطی، شهرها درفضایی متشکل ازجریانها به بازیگران اصلی حوزه ارتباط واقتصاد جهانی تبدیل شده اند. تمرکز و همگرایی حوزه های مختلف درشهرها نشان دهنده حرکت سریع جهان به سمت شهری شدن و توسعه هرچه بیشتر کلانشهرها و تبدیل آنها به شهرهای جهانی و در نهایت جهان شهرها است. دراین فضا، شهرها باارتقاء جایگاه اقتصادی، سیاسی، فن آوری، فرهنگی و زیر ساخ...