در دورۀ سلجوقی تا پایان فرمانروایی سلطان ‌ملک‌شاه (485 ه.ق)، سیاست مذهبی این حکومت بر پشتیبانی همه‌جانبه از مذهب تسنن استوار بود. لذا فرقه‌های مختلف شیعه وضعیت اجتماعی و سیاسی مناسبی نداشتند. این اوضاع نامطلوب چندان پایدار نماند؛ زیرا سلجوقیان در سال 483 ه.ق. با معضل شکل‌گیری حکومت اسماعیلیان نزاری به رهبری حسن صباح مواجه شدند که هدف غایی آن، برچیدن بساط حکومت سلجوقی بود. این خطر توجه آنان را ب...

رسوبات لس حدود 8%مساحت استان گلستان را پوشانده اند.این نهشته ها به دلیل جورشدگی مناسب به طور پراکنده جهت تولید آجر استفاده می شوند،لذا به منظ.ر بهینه سازی بهره برداریهای فعلی ،ضروری است ویژگیهای فیزیکی-شیمیایی  و کانی شناسی آن به طور علمی مطالعه شده و قابلیت بالقوه آن جهت توسعه صنایع ساخت آجر و سفال ارزیابی گردد.بدین منظور،ابتدا با استفاده از نقشه های زمین شناسی،توپوگرافی و عکس های هوایی و بازد...

سفال‌های بدست‌آمده در محوطه آوه با رعایت تقدم و تأخر زمانی از پیش از تاریخ تا دوران تاریخی و دوران اسلامی را دربرمی‌گیرد که بیش‌ترین آن‌ها مربوط به دورۀ ایلخانی و سفال زرین‌فام است. اهداف اصلی این پژوهش، معرفی و تحلیل نقوش سفال‌های زرین‌فام آوه و شناخت منشأ تولید چنین ظروفی در این منطقه است. سؤالات اصلی پژوهش عبارت‌اند از اینکه: 1- عناصر اصلی تزئینی سفال‌های زرین‌فام آوه، چه نقوشی هستند؟ 2- چ...

منبرهای چوبی در زمره نفیس‌ترین آثار دوره اسلامی هستند. خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و زیبایی‌های هنر چوب به‌نحو بارزی در این آثار انعکاس یافته است. یکی از شاخص‌ترین این آثار منبر چوبی مسجد جامع نقوسان است. این منبر با ماده تاریخ ۵۴۰ ق.، یکی از قدیمی‌ترین منبرهای ایران در دوره اسلامی است. با توجه به جایگاه این منبر در مطالعات هنر چوب در دوره اسلامی هدف از تحقیق پیش رو معرفی منبر نقوسان، بررسی ویژگی‌های ...

یکی از مناطق جنوبی تر لرستان که به طور گسترده ای مود توجه هیئت باستان شناسی هلمز قرار گرفت ، دشت رومشگان می باشد. در نتیجه مطالعات و کاوش های باستان شناسی در مکان های باستانی کمترلان i و ii ، چغاسبز و میرولی ، اطلاعاتی در مورد باستان شناسی دشت رومشگان در منطقه پیش کوه غربی حاصل شد. هیئت هلمز عصر مفرغ منطقه را به سه دوره کوچک تر عصر مفرغ قدیم (حدود 2000- 2900 ق. م) ، عصر مفرغ میانه (حدود 1600 – ...

سیر تطور فرقه اسماعیلیه و انشعابات درونی آن, راهگشای مطالعه مناسبات اسماعیلیان با مخالفان است. اوج این مناسبات در قرن پنجم و ششم هجری که مصادف با جنگ های صلیبی است تعریف می شود. دشمنی تشیع با این فرقه بیشتر در چارچوب اعتقادی قابل بررسی است, اما مناسبات خصمانه جریان عمومی اهل سنت با آن ها علاوه بر توجیه مکتبی و اعتقادی, بیشتر در بستر سیاسی قابل تإمل است و این بدان علت است که دو جریان فراگیر حامی...

  نقوش درهم‌بافتۀ هندسی، وجه مشترک بسیاری از تزیینات عصر سلجوقی است که هرچند در برخی از تألیفات مورخان هنر اسلامی به‌عنوان ویژگیِ هنر این عصر مورد تأکید قرار گرفته است، غالباً به دلیل تمرکز این منابع بر توصیفی کلی، بهره‌گیری از آنها به منظور شناخت دقیق ویژگی‌های این ساختار هندسی و درک تفاوت آن با اسلوب‌های به‌کار رفته در دیگر ادوار تاریخی را دشوار می‌سازد. از این رو، شناخت و تبیین ویژگی‌ها و جست...

تل آتشی استقراری دارای آثار فرهنگ نوسنگی پیش از سفال در جنوب شرق ایران است. این استقرار در حدود 30 کیلومتری شرق شهر جدید بم و در کناره غربی لوت جنوبی واقع شده است. امروزه لوت جنوبی یکی از خشک ترین کویرهای کره زمین است اما وجود آثار گسترده در این ناحیه نشان می دهد که احتمالاً چشم انداز طبیعی منطقه در پیش از تاریخ با زمان معاصر تفاوت داشته است. پژوهش باستان شناختی در تل آتشی طی چند مرحله شامل بازد...

پیرو گزارش ماهی گیران محلی به سازمان میراث فرهنگی استان بوشهر مبنی بر کشف قطعات سفال از بستر دریا، گروه باستان شناسی زیر آب پژوهشکده باستان شناسی با هدف مطالعه و شناسایی این بقایای فرهنگی، طی دو فصل کاری در زمستان 1381 و 1383 و با مشارکت غواصان حرفه ای از بخش خصوصی، اقدام به غواصی علمی در خلیج فارس نمود؛ در این عملیات جستجو در زیر آب، محوطه ای با ابعاد یک کیلومتر مربع در بستر دریا و به وسیله پی...

چکیده در نیمه ی اول قرن پنجم هجری سلجوقیان در ایران قدرت حاکمه را به دست گرفتند. در دوره ی سلجوقی شیوه های گوناگون مالکیت در ایران رایج بود. این شیوه ها شامل زمین ها و املاک وقفی، مالکیت خصوصی، اراضی خالصه (که متعلق به سلطان بود) ، اراضی و املاک متعلق به خانواده ی شاهی و نیز اقطاع (شامل اقطاع دیوانی، اقطاع نظامی) می شد، اما اصلی ترین شکل مالکیت در این دوره واگذاری اقطاع بود. سران سلجوقی این س...