پژوهش حاضر بر مبنای این مسأله شکل گرفته است که غالب مورخان مسلمان چرا و تحت چه شرایط فکری تصور می‌‌کردند معرفت تاریخی صرفاً جنبه خبری دارد و فرایند حصول چنین معرفتی را چگونه می‌دانستند؟ به نظر می‌رسد بخش مهمی از مورخان مسلمان به دلیل شکل‌گیری و تداوم مبانی نگرش خبرمحوری به علم تاریخ و نیز تکوین نوعی روش‌شناختی برای آن، در فضای ارزش‌ها و سنت‌های فکری متعلق به علوم خبری و روایی، به ویژه علم حدیث،...

محمد ناصرالدین البانی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین محدثین اهل سنت در حوزه تفکر دینی و مخصوصاً مکتب سلفی است که علمای فراوانی تحت تأثیر قدرت علمی و نظرات فقهی و حدیثی وی قرار گرفته اند. تحلیل و بررسی اطلاعات گردآوری شده نشان می دهد البانی در آراء اعتقادی خود گرایش های تند سلفی دارد که می توانسته الهام بخش برخی رفتارهای تند سلفی باشد. وی در بحث صفات خبری رویکردی ظاهرگرایانه دارد. هرگونه استغ...

در این رساله از دو روش بررسی برون متنی و درون متنی برای اثبات استفاده و بهره گیری بوریدان از نظریه میل ابن سینا استفاده شده است. در روش برون متنی با بررسی و مرور دقیق آثار طبیعیات ابن سینانظریه مورخین علم غربی مانند کرومبی، مایر، کلاگت و دیگران مبنی بر اینکه متن گویای نظریه ایمپتوس بوریدان در آثار ترجمه شده لاتینی طبیعیات ابن سینا عبارتی کوتاهو نارساست، ردشده و تمامی موارد نظریه میل(ایمپتوس) در...

مثنوی، اثری تعلیمی و غزلیّات شمس، اثری غنایی است امّا چون این هر دو اثر، در زمانهایی نزدیک به هم یا همزمان از یک ذهن تراوش کرده اند و زمینه های روحی، فکری و عاطفی مشترکی دارند، طبیعی است که با هم مشترکاتی داشته باشند. زبان و محتوای مثنوی نسبت به غزلیّات ، روشن تر و به فهم خواننده نزدیک تر و به لحاظ جنبه تعلیمی اش، منسجم تر است، از این رو در این تحقیق اساس استخراج موضوعات و مدخلهای اصلی قرار گرفته...

رساله حاضر مسائل اجتماعی و خانقاهی در صفوه الصفا اثر ابن بزاز اردبیلی را مورد بررسی قرار می دهد.این رساله مشتمل بر یک مقدمه ، دو فصل (اجتماعی و خانقاهی) و بخش حواشی یا تعلیقات است. مقدمه رساله به معرفی مختصر از شخصیت ابن بزاز ، چگونگی تنظیم و فراهم آمدن این کتاب ، کیفیت تصوف در دوره ایلخانیان و معرفی نسبتا جامع از جنبه های مختلف حیات مادی و معنوی شیخ صفی و مراد وی، شیخ زاهد گیلانی پرداخته است. ...

اندیشهء تشکیل ادارهء آرشیو شفاهی در آرشیو ملی ایران،به اوایل دههء 70 برمی‌گردد.هدف‌ از تشکیل آن،گردآوری اطلاعات مستند تاریخی از طریق مصاحبه است که ماحصل آن، صدها ساعت گفتگو با پیشگامان و صاحب‌نظران معاصر کشور ر عرصه‌های مختلف هنری، علمی،سیاسی و...می‌باشد.آنچه درپی می‌آید،گزیده‌ای از مصاحبه با استاد ید الله کابلی‌ خوانساری،در زمینهء هنر خوشنویسی و سیر و تحول آن است. ید الله کابلی خوانساری،در سال...

سیاحت و سفر از رسوم موّکَد جماعت صوفیان، و مستند به قرآن و حدیث است که با  نام سیر آفاق در مقابل سیر انفس در میان این طایفه شهرت یافته، اهمیت سفر در نزد این نهانگرایان مسلمان تا جایی است که صوفیان نامبرداری چون جنید آن را از ارکان تصوف شمرده‌اند، سیر آفاق در ظاهر و در نگاهی اجمالی با اهداف و اغراض مشخصی نظیر کسب علم،زیارت،سماع حدیث،ریاضت نفس و غیره، بین ایشان صورت می‌گرفت، اما به نظر می‌رسد که ای...

پیمان ازلی الست که در عالم ذرّ به همه فرزندان آدم ارائه شده، از گذشته‌های دور حتّی قبل از اسلام مورد توجه متفکران بوده است. بعد از اسلام، مفسران، محدّثان، فلاسفه و عرفا و... به آن پرداخته‌اند. عرفا عالم الست را مبتنی بر مشرب عرفانی خود بررسی کرده و بر اساس دریافت خود از این واقعه سخن‌ها گفته‌اند. در این نوشته عالم الست و مباحث مربوط به آن در متون منثور کهن عرفانی بررسی شده است و بر اساس کتب مذکور ...

نسخة شرح المفصل کاشی به زبان عربی برجای مانده از قرن 7 و 8 هجری است که نویسنده در آن با نثری روان و به گونه­ای علمی و دقیق به شرح کتاب المفصل زمخشری پرداخته است. این نسخه سرشار از نقل­قول­ها و نظرات بزرگان نحو است، امّا نویسنده تنها به ذکر نظرات ایشان اکتفا نکرده، بلکه در موارد بسیاری با تکیه بر استدلال­های سماعی و قیاسی به اظهارنظر می­پردازد. این نویسندة ایرانی مسلط به زبان عربی از منابع سماع ه...