طی دهه های اخیر مبحث عدالت فضایی، از منظر تبیین فقر شهری و گستره سکونتگاه های غیر رسمی در میان جغرافیدانان و برنامه ریزان شهری اهمیت ویژه ای یافته است. بی عدالتی در نحوه ی توزیع اعتبارات و تسهیلات تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهرها می گذارد. این امر بر نابرابری و عدم تعادل فضایی شهرها و گستره فقر شهری و شکل گیری سکونتگاه های غیر رسمی دامن می زند. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشین...

مطالعه حاضر با استفاده از روش تغذیه متعادل در تعریف خط فقر به مطالعه وضعیت فقر در مناطق روستایی و شهری حوزه آبریز کرخه پرداخته است. بدین منظور داده های مربوط به پرسشنامه درآمد و هزینه خانوارهای شهری و روستایی سال های 1362، 1372 و 1383 که توسط مرکز آمار ایران تهیه گردیده، مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا روش های مختلف تعیین خط فقر بررسی شده، خط فقر پولی برای مناطق روستایی و شهری کشور جداگانه ا...

بهبود ابعاد توسعه ازمهم­ترین اهداف دولت­ها می­باشندکه دراین بین، نقش توسعه انسانی حائز اهمیت فراوانی می­باشد. مهم­ترین عامل توسعه انسانی هر جامعه، افراد آن جامعه می­باشند. چرا که، انسان­ها هم هدف و هم ابزار توسعه هستند. این اهمیت وافر موجب شده تا کشورهای جهان و سازمان­های بین­المللی توجه خاصی به امر توسعه انسانی داشته باشند و عوامل تأثیرگذار بر آن را شناسایی کنند. این مقاله در جستجوی شناخت تأثی...

امروزه وضعیت زنان در هر کشوری به یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی عدالت اجتماعی تبدیل شده است. از سوی دیگر پژوهشهای بین المللی در دهه های اخیر  وضعیت زنان در جهان را با واژه" زنانه شدن فقر " توصیف می کنند. آمارتیا سن این وضعیت را ناشی از ساختارهای فرهنگی و اجتماعی می بیند که قابلیت های محدود تری را در زنان نسبت به مردان جهت بیرون رفت از وضعیت  فقر ایجاد می کند.این پژوهش با روش تحلیل ثانویه قصد د...

مقدمه: از ویژگی های کشورهای جهان سوم، نبود تعادل در شهرنشینی و تمرکز بسیار بر آن است؛ بنابراین، برای ایجاد تعادل و به منظور دستیابی به الگوی مناسب، بحث برنامه ریزی منطقی مطرح می شود. هدف از این برنامه ریزی، شناخت نابرابری های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و نیز ایجاد توازن در نواحی شهری مختلف است. با شناخت نارسایی ها و کمبودها، در سطح بلوک های شهر، باید اقدامات مصرانه ای برای رفع نابرابری ها انجام د...

گستره‌های فقر که بخش جدایی‌ناپذیری از مناطق شهری را تشکیل داده‌اند، به دلیل تبعات و پیامد‌های منفی این پدیده (فقر) و گسترش آن همواره مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گرفته‌اند. مساله مهم در جلوگیری از گسترش پدیده فقر، شناخت دقیق پهنه‌های فقر و تبلور فضایی آن در شهر‌هاست. بر این اساس، با توجه به اهمیت مطالعه توزیع فضایی فقر در جوامع شهری و با لحاظ اینکه مطالعه این پدیده، زمینه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریز...

استان فارس با دارا بودن حدود 5/6 درصد از کل جمعیت کشور و وسعت جغرافیایی قابل توجه و امکانات و قابلیتهای مناسب اقتصادی- اجتماعی همواره با کاستیها و محرومیتهایی روبرو بوده است. بنابراین آگاهی از وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی استان می‌تواند زمینه‌ساز مناسبی به منظور سیاستگذاریهای کوتاه مدت و بلند مدت در امر توسعه استان باشد. با در نظر گرفتن این موضوع در مطالعه حاضر، وضعیت فقر در مناطق شهری و ر...

پژوهش حاضر به بررسی جنبه فرهنگی فقر تحت عنوان «فرهنگ فقر» پرداخته است. این مفهوم را اولین بار اسکار لوئیس به صورت مبسوط و در نتیجه تحقیقات میدانی اش مطرح کرد. شاید کوتاه ترین تشریحی که از این مفهوم می توان کرد این است که «فقرا فقر خود را به صورت خودآگاهانه ستایش نمی-کنند، بلکه به صورت ناآگاهانه آن را حفظ می کنند». این تحقیق با استخراج مهم ترین شاخص های فرهنگ فقر همچون تقدیرگرایی، مصرف گرایی و ع...

پدیده فقر شهری علی رغم تمام برنامه های جهانی و ملی در مبارزه با آن هنوز به عنوان یک نیروی قاهر و یک معضل اجتماعی، جوامع شهری را تهدید می کند و شهرها را با جلوه های ناکارآمد و درهم ریخته سازمان می دهد. در این بین یکی از ابعاد فقر شهری، رویکرد جنسیتی فقر است. دیدگاه جنسیتی به فقر ادراک مفهوم فقر را افزایش می دهد چرا که سبب می شود تجزیه و تحلیل توصیفی در علل فقر فراتر رود. از اینرو هدف این تحقیق ت...

محیط­های شهری، سیستم­های پیچیده با پدیده­های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده­های پیچیده است که طی دهه­های اخیر در مراکز شهری مهم­ترین معضل اجتماعی ـ اقتصادی محسوب می­شود و به‎واسطۀ اثرهای سوء آن، جلوگیری از گسترش این پدیده، شناخت دقیق پهنه­های فقیر در شهرها را طلب می‎کند. در همین راستا، این پژوهش با شناخت دقیق­تر وضعیت تبلور فضایی فقر در محلات شهر یزد، در ...