دنیاگریزی، از مضامین عمده در شعر و ادب فارسی و عربی است که از بن مایه های شعر زهد و تحقیق (قرن دوم هجری) ابوالعتاهیه، شاعر قدرن دوم و سوم هجری است. شاید بتوان گفت در سیر تکامل شاعر زهد و تحقیق ادب فارسی، ناصرخسرو و سپس اوج آن سنایی است. هدف از این تحقیدق ، پیدا کردن نقار مشترک این دو شاعر مانند بسامد بالای مضمون در شار، وابستگی به دربار و مهجور شدن شان می باشد. تصاویری که از دنیا در ذهن و اندیش...

یکی از موثّرترین ابزارهای آفرینش هنری- ادبی، رنگ است. با آنکه حضور این عنصر در گذشته ادبیات فارسی، گوناگونیِ امروزه را دارا نبود؛ امّا همواره نقشی مهم و تعیین کننده، در القای مفاهیم به مخاطب و تصویرسازی های ادبی؛ بویژه در حوز? شعر داشته است. بررسی میزان و نحوه کاربرد انواع رنگ در شعر کهن و معاصر، کوششی است راهگشا برای ورود به دنیای عواطف و اندیشه های شاعران و نیز، پی بردن به ظرائف فرمی و بلاغی سخن...

در هر نوشته‎ای آثار ذوق و اندیشه دیگران را می‎توان دید. مولانا هم از طریق مصاحبت با بزرگانی همانند بهاء ولد، محقّق ترمذی و شمس تبریزی و هم با مطالعة منابع عمدة فرهنگ اسلامی و آثار و اشعار نویسندگان و شاعران فارسی‎زبان و تازی‏‎گوی از آنان تأثیر پذیرفته است. یکی از راه‏های آشنایی با منابع فکری و ذوقی مولوی، جست و جوی مآخذ اقوال و افکار اوست. پیداکردن مآخذ استشهادات شعری آثار منثور، کمک می‏کند تا ت...

این رساله بازتاب کوششی است برای نشان دادن ارزش و بررسی انتقادی شعر ستایشی در ادب فارسی .بازه ی زمانی مورد بحث در این پژوهش، از آغاز حضور شعر ستایشی در ادبیات فارسی، تا پایان قرن هشتم است. با توجه به تأثیر اتفاقات وامور سیاسی در شعر ستایشی، طول مدّت مورد بحث را به چهار دوره ی سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و مغول وایلخانی تقسیم شده وبر اساس این سلسله ها شعر ستایشی را مورد تحقیق وبررسی قرار داده ایم....

در این پژوهش مضامین و درونمایه‌های تعلیمی (اخلاقی) سنایی بر اساس قصاید این شاعر سترگ ادب فارسی با روش توصیفی بررسی شده است زیرا مضامین و اندیشه‌های تعلیمی- اخلاقی سنایی بر اساس آثار گرانسنگ و ارزشمند او در ادب فارسی، بارز و برجسته است. نگارندگان بر آنند تا با بررسی این موضوع، ارزش‌ها و آموزه‌های اخلاقی موجود در قصاید این شاعر بلندپایه را بکاوند و برخی فضایل و رذایل اخلاقی به کار رفته در سروده‌ه...

زبان و ادبیات فارسی پیوند نا گسستنی با محیط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی عصر خود دارد. همان طور که ذهن شاعر و نویسنده موضوع و محتوای اصلی سخن خود را از بطن اجتماع می گیرد و آنچه پیرامون او اتفاق می افتد از مسائل اجتماعی گرفته تا مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و ... موضوع سخن اوست، نحوه ی برخورد با این مسائل هم باعث ایجاد زبان خاص می شود چرا که زبان نیز از شرایط جامعه تغذیه می کند. بنابراین تحقی...

چکیده یکی از راههای شناخت پیامبران که عده ای آن را تنها راه شناخت پیامبر می دانند معجزه است که به وسیله پیامبران انجام می گیرد. معجزه در اصطلاح کار شگفت و امرخارق العاده ای است که پیامبران الهی به رغم قوانین عادی و جاری طبیعت، به منظور اثبات ادعای رسالت خدایی خویش انجام می دهند؛ اموری که آدمیان عادی از انجام مانند آن ناتوان و درمانده اند. معجزات پیامبران را بر حسب جهات مختلفی مانند حسی و عق...

در شعر عرفانی عواطف و عوالم درونی انسان از جمله عواطف و اندیشه های عاشقانه و عارفانه با زبانی شاعرانه و نمادین به رشته بیان و تصویر کشیده شده است. ابزار بیان در این زبان علاوه بر الفاظ عام شاعرانه، اصطلاحات و نمادهای خاص شعری است؛ این مصطلحات گاه معنایی حقیقی دارند و گاهی نیز حامل معنایی مجازی و نمادین و رمزی اند که شاعران عارف از آن، معنا یا معانی دیگری اراده می کنند تا به بیان عواطف و احساسات...

در قلمرو شعر، نوع غنایی، کهن‌ترین شکلی است که شاعر در آن خویشتن خویش را به تصویر می‌کشد و ضمن آن به بیان عواطف شخصی خود از زندگی و جهان می‌پردازد و شاعر ساختار ذهنش را در قالب یک اثر ادبی به جامعه عرضه می‌دارد. واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی متن جامعه به صورت بازتاب‌های عینی اما جزئی و پراکنده کمابیش در آثار ادبی یافت می‌شود. خوانش اجتماعیات در شعر بازخوانی شعر یک دوره یا اشعار یک شاعر، در جهت تحل...