دو نماد هابیل و قابیل از عناصر مهمِ شعر بدر شاکر سیابند که نشان آن دو را به وضوح می­توان در شعرهای مختلف وی دید. با توجه به این که ساختار هر شعر، حاصل همکاری اجزای تشکیل دهندة همان شعر است، قابیل و هابیل نیز به عنوان دو عنصر مهم در شعرهای بدر شاکر السیاب، گاه نقشی بارز در ساختار شعرهایی دارند که این دو هنرْسازه در آن‌ها به کار رفته است. از یک سو، کارکردهای این دو عنصر که تقابلی دوگانه با هم دارند...

تشبیه در قرن چهارم بسیار ساده بوده است و شاهنامه فردوسی بهترین تشبیهات زبان فارسی را داراست . به مرور زمان طرز بیان تحول یافته و پیچیده گویی رواج پیدا کرده است . نثر متکلفانه و مصنوع نشانه دانایی شده ‘ صنایع غلیظ از زبان عربی در شعر فارسی خود نمایی کرده است معما گونه بودن شعر نو دنباله همین تطور و تحول است . در نظم و نثر نو به قصد و خواست گوینده توجه نیست بلکه خواننده هر مفهوم و هرمعنی که بخواه...

‏‏در مقالة حاضر، ضمن مقایسه شعر « هنگامی که سخنان ستاره شناس دانشور را شنیدم» از والت ویتمن و آخرین بند شعر «هم سطر، هم سپید» سهراب سپهری، سعی شده است میزان مشابهت دیدگاه های عارفانه و شکل اشعار این دو شاعر نشان داده شود. شباهت جالب توجه بین اشعام ویتمن و سپهری، طریقی است که آ نها برای بیان افکار شان به کار برده اند: و از این رو، شیوه نقد این شعرها در مقالة حاضر، اساس فرمالیستی است.

از کارآمدترین ابزارهای آفرینش هنری - ادبی، عنصر رنگ است. با آن‌که حضور این پدیده در گذشتة ادبیات فارسی، تنوع امروزه را نداشت، همواره نقشی مهم و تعیین­کننده در القای مفاهیم به مخاطب و تصویرسازی­های ادبی به‌ویژه در حوزة شعر داشته است. بررسی میزان و نحوة کاربرد انواع رنگ در شعر کهن و معاصر، کوششی راه‌گشا برای ورود به دنیای عواطف و اندیشه­های شاعران و همچنین آگاهی از کیفیت چیرگی آن­ها در استفاده از...

به کار گیری اسطوره در شعر شاعران عرب سابقة طولانی دارد، اما شاعران معاصر با اثر پذیری از ادبیات غرب، اسطوره‌ها را به شیوه‌ای متفاوت و در قالب‌هایی نو به کار گرفتند و از آن در تعبیر از مقاصد و اغراض گوناگون بهره بردند. عیسی مسیح (ع)، در شعر معاصر عرب کارکردی نمادین دارد. این شخصیت در شعر خلیل حاوی، با اسطوره در می‌آمیزد و چهره‌ای اسطوره­ای می‌یابد. حاوی در پی شرایط نابهنجارِ سرزمین عرب، در آرزوی ...

منظومة خسرو و شیرین نظامی بهترین منظومة عاشقانة او و جزء بهترین داستان های عاشقانة شعر فارسی است. از رموز موفقیت آن، نحوة استفادة نظامی از عناصر داستان در این منظومه در قیاس با مقلدانش و دیگر داستان پردازان شعر کهن فارسی است. اگر اثر نظامی را با دیگر شاعرانی که در ادبیات کهن منظومه­های عاشقانه سروده­اند، مقایسه کنیم ارزش کار نظامی مشخص     می­شود. از جمله ویژگی های مثبت به کاربردن عناصر داستان ...

غزل نو، نوع جدیدی از غزل با نگاهی تازه و زبانی امروزی است که پس از فراگیر شدن شعر نو در جامعه پدید آمده است. سیمین بهبهانی با آثاری چون: «خطی ز سرعت و از آتش»، «دشت ارژن»، «یک دریچه آزادی» و «یکی مثلا اینکه» خود را به عنوان یکی از پیشگامان کوشای این فرم شعری معرفی کرده است. با توجه به تأثیر شعر نیمایی بر پیدایش غزل نو، پاسخ به این سوال ضروری به نظر می­رسد که احیاگری بهبهانی در غزل، در چه محورها...

شعر تعلیمی که بهتر است به خاطر نداشتن یکی از دو ویژگی اساسی شعر یعنی پیوندعاطفـی، تعلیمی خوانده شود، برای آموزش علوم، فنون و مـعـارف مختلف بـه کار می رود .مهمترین این علوم و فنون عبارت است از : علم تاریخ، علم نحو، علم لغت، علم طب، علمنجوم، مضامین اخلاقی، حکمی، زهدی، ضرب المثل، مسایل دینی و مذهبی، قصه و داستان،فلسفه طبیعت و حیوانات، عاشقانه نامه ها، فخر نامه ها و ... شعر تعلیمی در پی گسترشادبیات...

خبب یکی از مزاحفات بحر متدارک است که وزنی مطبوع و پرترنّم و دلکش دارد. این وزن اساساً یکی از وزن¬های مخصوص شعر عربی است و در شعر فارسی چندان معمول نیست. امّا شاعران خوش¬ذوق و نغز پرداز زبان فارسی به¬یکباره از این وزن زیبا غافل نبوده-اند و گه¬گاه در این وزن طبع¬آزمایی کرده¬اند که بعضی از آنها استادانه و جذّاب از کار درآمده است. در این مقاله ابتدا وزن متدارک وخبب ، یکی از زحافات آن مطرح گردیده و نم...

از میان شیوه­های مختلف نقد که در مطالعات ادبی به کار می­روند، نشانه­شناسی ساختارگرا شیوه­ی است که از رهگذر آن به رمزگشایی نشانه­ها و روابط هم‌نشینی و جانشینی بین آن‌ها و انسجام ساختاری متن دست می­یابیم. هوشنگ ابتهاج از بزرگ‌ترین شاعران معاصر است که چشم­انداز گسترده و گوناگون شعرش نشان از تخیّل پویای وی دارد. شعر «ارغوان» وی با نمادها و نشانه‌هایی درآمیخته است که آن‌ها را مناسب زمان کرده و منویات...