نشانه‌های بلاغی، نقشی برجسته در فرآیند شکل‌گیری محتوا دارند و متناسب با محدودۀ رمزگانی بافت متنی از آن‌ها استفاده می‌شود. شمس لنگرودی از شاعران معاصر ایران است که در شعرش متناسب با محتوا و هدف، استفاده­ای قابل بررسی از نشانه‌های بلاغی دارد. با توجّه به ارتباط بارز عاشقانه­های شمس با این نشانه­ها، مقالۀ حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، نشانه‌های بلاغی پرکاربرد و نقش و کارکرد تعیین کنندۀ آن‌ها را در شع...

از جنبه های اعجاز قرآن که از دیرباز اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده و در نتیجه آن کتاب های بسیاری تألیف شده است، اعجاز ادبی قرآن است. بعدی که با تکیه بر آن می توان بر تحریف ناپذیری قرآن تأکید کرد. چنانچه مفسر بزرگ، علامه بلاغی روایات تحریف را با استناد به همین بعد ادبی قرآن مردود دانسته است. این مقاله بر آن است تا استدلالات و دیدگاه های ادبی علامه بلاغی را در رد آنچه که به قرآن نسبت داده اند ...

یکی از مباحث عمده ی نقد ادبی، موضوع بلاغت وشگردهای زبانی در سخن و مطالعه متون ادبی معاصر از جنبه بلاغی و زبانی است. بلاغت در سخن، به ویژه در زبان شعر، متضمن هنرهای متعددی چون استعاره، کنایه، تشبیه، تلمیح، مبالغه و... است. نصرالله مردانی، از جمله شاعران معاصر است که در استفاده از جنبه های متنوع بلاغت و ظرفیت های متعدد زبانی، بی نظیر بوده است. وی در دو دوره ی قبل و بعد از انقلاب، در محتوا و مضامی...

از آن‌جا که قرآن کریم با زبانی ادبی بر پیامبر رحمت نازل گشته است، ادبیات قرآن مورد توجه علماء بلاغت بوده است تا از این رهگذر بتوانند نکات ظریفی که برای جامعه بشری به ارمغان آورده شده است بیان دارند. یکی از نکات ظریف بلاغی که در قرآن کریم دیده می‌شود اسلوب‌های قرآنی است اسلوب‌هایی که به قوت بیان و دقت معانی ممتاز است از جمله اسالیبی که در قرآن کریم دیده می‌شود اسلوب ندا است. در این مقاله سعی شده...

ردیف از عناصر اصلی موسیقی شعر است. آن گونه که پیداست، نمی توان ردیف را در حوزة علوم بلاغی دانست و آن را به عنوان یکی از عوامل تصویرساز مطالعه کرد، اما دقت در دیوان شاعران قرن ششم و هفتم نشان می دهد که ردیف، به ویژه ردیف غیرفعلی، در آفرینش صور خیال از راه هدایت ذهن شاعر به لایه های معینی از تصاویر، نقش کلیدی دارد. خاقانی، ابوالفرج رونی و کمال الدین اسماعیل اصفهانی بیش از دیگران به گسترش حوزة تصا...

عبارات غیر خبری به ویژه طلبی در هر زبانی، پرکاربرد است. استفهام، امر، نهی، ندا و تمنی از گونه های جملات طلبی به شمار می روند. هر یک از این گونه ها در اصل برای رساندن معنی خاصی وضع شده اند؛ اما از آنجایی که گاه به دلایل بلاغی از معنی اصلی خود خارج شده، بر معانی غیر مستقیمی دلالت می کنند و این معانی ثانوی با توجه به بافت و قراین موجود در کلام قابل تشخیص است، بلاغت پژوهان تلاش نموده اند ضمن بررسی ...

یکی از مولفه های مهم شکلی و ساختاری در نظام زبانهای مختلف دنیا الگوهای بلاغی و مشخصه های ژانری هستند که کلان ساختار های گفتمان های مختلف را تشکیل می دهند و نقش مهمی در ایجاد معنا و انتقال پیام ارتباطی بر عهده دارند. عدم آشنایی مترجمان متون تخصصی با این ویژگی های ژانری و الگوهای بلاغی، باعث زوال ساختار کلان متن ها و الگوهای بلاغی متون و در نتیجه نقص در ترجمه می شود. یکی از بخشهای مهمی که بروز ای...

تصویرگری روشی است که گوینده، با استفاده از آن، مفاهیم ذهنی مورد نظر خود را به شنونده منتقل و مانند تابلویی آنها را دربرابر او مجسم می‌کند. این روش در کلام حضرت، با انواع مختلف و به‌وفور به‌کار رفته و مفاهیم مختلف را برای مخاطبان خود ترسیم کرده است. تصاویر استفاده‌شده در کلام حضرت را می‌توان به انواع مختلف دسته‌بندی کرد. این تصاویر باتوجه به صور بلاغی به‌کاررفته در کلام حضرت و نیز شیوه‌های به‌کا...

موضوع مثل و تعریف و تحلیل ارزش بلاغی و جایگاه ادبی آن،اغلب در ضمن موضوعات علم بیان و به ویژه در ضمن موضوع استعاره تمثیلیه مورد بحث واقع شده است و این در حالیست که در اثناء آراء و نظریات بلغای صاحب نام و نیز با تامل در زوایای ارزش بلاغی مثل،چنین به نظر می رسد که نه تنها نباید مثل را به حوزه علم بیان،محدود و منحصر نمود بلکه باید آن را عصاره علم بلاغت دانست که هم در علم معانی،مورد بحث واقع شود و ه...