طرح نظریۀ نسبیت آینشتاین، فیزیک نیوتنی را با دشواری‌های فراوانی روبرو کرد، چنان که برای اصلاح آن چاره‌ای نماند جز کنارگذاشتن و یا اصلاح برخی از بنیادی‌ترین مفاهیم، از جمله زمان و مکان. بسیاری بر این باورند که نسبیت ضربات جبران‌ناپذیری نیز بر فلسفۀ کانت وارد آورده است. با این همه، کسانی مانند کورت گودل (Kurt Gödel) کوشیده‌اند نسبیت را به‌گونه‌ای بخوانند که نه تنها به تناقض با فلسفۀ کانت نینجامد،...

این مقاله تلاشی است برای بررسی دیدگاه فلسفۀ وجودی یا مکتب اگزیستانسیالیسم دربارۀ یکی از موضوعات فلسفۀ متعارف در عرصۀ وجود‌شناسی. این مسأله بویژه از این جهت اهمیت دارد که پیروان این مکتب، بجای پرداختن به مفاهیم کلی و انتزاعی، می‌کوشند به شناخت وجود انسان اصیل که در متن زندگی با مسایل گوناگون درگیر است بپردازند؛از این رو بازخوانی آرای‌ ایشان در مباحث هستی‌شناختی با ارزرش می‌نماید. در این مقاله بر...

در این مقاله، با توجه به بر‌هم‌کنش‌های میان جامعۀ فلسفی و تحولات سیاسی و فرهنگی مهمِ دورۀ قاجار، به دو نکتۀ اصلی در بی‌توجهی به فلسفۀ غرب اشاره می‌شود: نخست اینکه جامعۀ فلسفی سنتی دورۀ قاجار نیازی عمیق و اساسی برای آگاهی از آموزه‌های فلسفی غرب احساس نمی‌کرد و بدین ترتیب تلاشی برای اخذ نظرات فیلسوفان غربی انجام نداد. دودیگر اینکه دولت‌مردان و روشنفکران ایران، جز جمال‌الدین اسدآبادی، به فراگیری و ...

نوشتار حاضر با هدف بررسی انتقادی تفکر ساختارشکنانۀ دریدا در حوزۀ فلسفۀ دین، با تکیه بر آرای علامه طباطبایی شکل گرفت. دین‌شناسی دریدایی با رویکردی ساختارشکنانه به فلسفۀ دین، در واکاوی مسائل این فلسفه، همچون وجود خدا، هرگز در پی رسیدن به حقیقت نیست. زیرا دریدا به وجود حقیقتی که با روش برهانی، بر انسان مکشوف می‌شود، اعتقادی ندارند. به اعتقاد او با تأکید بر سرّیت می‌توان حیات امر دینی را تضمین کرد. ...

پاتریک برت بر این باور است که پراگماتیسم با وجود ظرفیت‌های فراوانی که در گسترۀ فلسفۀ علوم اجتماعی دارد، هنوز جایگاه شایستۀ خود را نیافته است؛ زیرا فیلسوفان علوم اجتماعی آن گونه که باید، به آن توجه نکرده‌اند. او معتقد است می‌توان به‌خوبی از پراگماتیسم در این عرصه بهره برد و به کمک آن، افق‌های تازه‌ای پیش روی علوم اجتماعی گشود. او در کتاب فلسفۀ علوم اجتماعی؛ به‌سوی پراگماتیسم، مبتنی‌ بر ...

فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 74 / سال بیست و دوم، شمارة اول / بهار 1397 The Knowledge Studies in TheIslamic University, 2018(Spring)74, Vol. 22, No.1   سخن سردبیر   انسان و جهان، به شدت در حال تغییر و تحول‌اند. ریشۀ تحولات رفتاری و اجتماعی انسان معاصر را باید در تغییر دانش دانست که یکی از دانشهای تحول‌زای دنیای معاصر، علوم شناختی(cognitive science) است. علوم شناختی، دانش میان‌...

چکیده زمینه و هدف :تحقیقات نشان می دهد که مادران دارای کودک فلج مغزی سطح بالایی از پریشانی، افسردگی، اضطراب، علائم استرس پس از سانحه و علائم ذهنی استرس را تجربه می کنند. افسردگی یک بیماری شایع است که معمولاً یک دوره عود دارد. مداخلات موثری که پیشگیری بیماری را هدف قرار می دهند، به طور چشم گیری پتانسیل کاهش شیوع بیماری را نیز دارند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که شناخت درمانی مبتنی بر ذه...

مقدمه: شواهد پژوهشی ناهمخوانی پیرامون نقصان نظریه­ی ذهن به عنوان یکی از فرضیه­های سبب­شناختی در جامعه­ستیزی وجود دارد. هدف از مطالعه­  حاضر بررسی توانایی نظریه­ی ذهن و همدلی در محکومین دادگاه­های کیفری و مقایسه­ی آن با افراد عادی بود. روش: طرح تحقیق مطالعه حاضر از نوع علی­مقایسه­ای بوده است. در این پژوهش تعداد 40 نفر از محکومین دادگاه­های کیفری و 40 نفر از جمعیت عمومی به شیوه­ نمونه­گیری در دست...

مبحث مربوط به احساس و تخیل در نظام فکری دکارت بسیار مهم است. او در «تأمل دوم» احساس و تخیل را به عنوان حالات آگاهی و بدون اینکه به متعلق خارجی مربوط شوند، ذیل حالات من اندیشنده طبقه بندی می کند. سپس در «تأمل ششم» برای اثبات من جسمانی از این دو قوه یاری می جوید و آن ها را به عنوان قوایی معرفی می کند که تحقق آن ها نیازمند فعالیت جسمانی است. بنابراین آن ها دو قوه ای هستند که نه ذهنی محض اند و نه ج...

دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد عنوان مجموعۀ فلسفی است که انتشارات ققنوس دست به ترجمه و چاپ تدریجی آن زده است. تا زمان نگارش این مقاله 32 شماره از آن منتشر شده است. ما در این جا، سرفصل های چهار کتاب از این مجموعه، یعنی شماره های 29 تا 32 را بررسی و مرور خواهیم کرد. دلیل انتخاب این چهار شماره زمان انتشار آن هاست، که در سال اخیر چاپ و وارد بازار شده اند، و درنتیجه آخرین شماره های مدخل تا زمان نگارش این م...