علم النفس هو العلم الذی یدرس جوانب نشاط الإنسان وهو دراسه سلوک الإنسان علمیاً، وتفسیر أسباب السلوک. والأدب هو مرآه المجتمع، حیث إنّه تعبیرٌ عن النزعات والظروف السائده علی بیئه الأدیب، فدراستنا التی تحمل عنوان: «دراسه نفسیه لتأثیر عقده النقص علی الهجاء لدی بشّار بن برد» توضّح الارتباط بین علم النفس والأدب. الإهانات وسوء معامله الناس لبشّار، وحیاتُه بما فیها من الفقر، ودناءهُ أسرته وکونه من الموالی، وا...

لقد کان الواقع الذی یعیش فیه الشعراء العرب المعاصرون یقدم تناقضات شدیدة تنعکس فی نفوسهم ومن ثمّ فی أشعارهم. کان ثمّة التناقض الذی وقع بین المدینة والریف، وما یخلفه من اهتزاز القیم الفکریة والإجتماعیة. وکان التناقض الناجم عن الإنتماء السیاسی بین الفردیة والجماعیة بین الفکر والعاطفة. ولقد زادت الأحداث السیاسیة الضخمة والقاسیة من حدة التناقض فی نفوس هؤلاء الشعراء. وکان بدر شاکر السیاب من هؤلاء الشعر...

تمثیل یکی از ابزارهای بلاغت در انتقال مفاهیم عقلی است. بهاء ولد در «معارف» با بهره‌گیری از این عنصر تصویرساز، توانسته نثر ساده را به نثری شاعرانه بدل کند. در این پژوهش به شیوة تحلیلی- کتابخانه‌ای به بررسی نقش تمثیل در روشن کردن فلسفة برخی از عبادات همچون نماز، روزه ...؛ و نیز برخی اذکار و مستحبات در کتاب معارف پرداخته، همین مضامین را در کتاب­هایی نظیر کشف‌المحجوب، فیه مافیه، کیمیای سعادت و مرصا...

إن شرح ابن أبی الحدید من الشروح المهمة لنهج البلاغة. إنه قد أولی فی شرحه اهتماماً خاصاً بالجانب البلاغی. ویرید هذا المقال أن یری میزات هذا الجانب من هذا الشرح وآثاره. منهج التحقیق فیه هو التوصیف والتحلیل بدراسة هذا الشرح وتحلیل بحوثه البلاغیة. وصل هذا التحقیق إلی نتائج، منها: إن أمیر المؤمنین إمام الفصحاء وسید البلغاء وثبت بالمنطق البلاغی أن نهج البلاغة صدر عن الإمام علی 7؛ لأنه ثبت تواتر بعضه عن...

إنّ کثیراً من العلماء والأدباء یقرّون بفضل قصیده لامیه العرب منذ عصور متوغله فی القدم، لاشتمالها ألحان ساحره للکلمات والألفاظ العذبه والمعانی العمیقه ولهذا کان موضوع السّاعه الذی یتحدّث فیه أکثر من له مقدره فی مضمار الأدب. لکن رغم کلّ هذه العنایات والاهتمامات یبدو أنّ الأمر لیس علی ما علیه من الحقیقه. وإذا أردنا أن نبحث بشکل أعمق وأشمل نجد کثره المبالغه فی هذا الأمر. فالمقاله هذه، ترید تعدیلا فی هذه ا...

در متون عرفانی همچون دیگر متون، گاهی به عبارت یا کلمه ای بر می خوریم که با مراجعه به فرهنگ های لغت، امکان دریافت معنای مناسب برای آن وجود ندارد، همچنین گاهی مصحّحان متون عرفانی در خواندن متن و ارائۀ صورت مناسبی از یک واژه در می مانند و تصحیح قیاسی بر مبنای قواعد نحوی و بلاغی نیز راه به جایی نمی برد. در این مقاله، با توجه به خاستگاه اجتماعی عارفان و مخاطبان عمومی کتاب ها و مقالات عرفانی کوشیده ای...

بیگانه وشی موضوعی است که از دیرباز در دنیای ادبیات در سفرنامه ها و رمان ها مورد توجه بوده است و به هر آنچه که مربوط به فرهنگ غیر اروپایی باشد گفته می شود. در طول قرون مختلف بیگانه وشی تحولات زیادی یافته است. نویسندگانی چون ژان ماری گوستاو لوکلزیو در اثر بیابان و ژان اشنوز در آثاری چون من می روم و ما سه نفر به این موضوع پرداخته اند. در این تحقیق ما این سه کتاب را انتخاب کرده ایم تا در سه مکان مخ...