عصر ناصری در تاریخ معاصر ایران نقطة عطفی در بیداری افکار، توسعة علوم، و رسوخ اندیشه‌های نوین، و به تبع آن گسترش فعالیت‌های عمومی، به‌شمار می‌رود. با این حال زنان همچنان از حضور و نقش‌آفرینی درخور توانایی خود بی‌بهره بوده‌اند. آنان که بنا به دلایل تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و نیز دینی کم‌تر امکان بروز و ظهور اجتماعی داشتند، با ورود به عرصه‌های فرهنگ مذهبی و سنت‌های اجتماعی نقش‌آفرین شدند. در این دور...

نمادها و آیین‌های مذهبی در طی قرن‌ها همواره نظم و قواعدی را در ساختار شهر‌های سنتی جاری کرده‌اند؛ و از دلایلی بوده که شهر‌ها پاسخگوی بسیاری از نیازهای روحی و روانی ساکنان خود بوده‌اند. تحلیل شکل و ساختار شهر بدون توجه به مجموعه‌ی آیین‌های مذهبی که در طول سالیان متمادی برگزار می‌شود امکان‌پذیر نیست.این تحقیق به بررسی اثر برگزاری آیی...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی، شیوه های حل مسئله و سلامت روانی دانش آموزان پیش دانشگاهی شهر شیراز پرداخته است. جامعه آماری، دانش آموزان دختر و پسر پیش دانشگاهی شهر شیراز بودند که 330 آزمودنی (210 دانش آموز دختر و 120 دانش آموز پسر) به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ی جهت گیری مذهبی، شیوه های حل مسئله هپنر و پرسشنامه پاسخ دادند. اطلاعات بدست آمده...

کم رشدی علوم اجتماعی در ایران عمدتاً با رویکرد‎های کلان، به‎ویژه کارکردگرایی ساختاری و کمتر با رویکردهای خرد مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با الهام از الگوی نظری کالینز، حلقه‎های فکری اعضا هیأت علمی دانشکده‎ها‎ی علوم اجتماعی دانشگاه‎ها‎ی علامه طباطبائی و تهران را مورد شناسایی قرار می‎دهد. از نظر کالینز رشد علم در گرو ظهور و تداوم حلقه‎های فکری به‎مثابه «اجتماع‎های علمی» است. هسته محوری حل...

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ی هویت دینی و شادمانی در دانشجویان است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی دانشجویان تحصیلات تکمیلی شاغل به تحصیل در دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 88-1387 بود. از میان جامعه آماری فوق 106 نفر زن و 94 مرد به صورت تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های شادمانی آکسفورد و پرسشنامه هویت دینی محقق ساخته بود. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرون...

در این مقاله ابژه های مراسم دینی با پی گیری مراسم عزاداری در شهر تهران در قبل و بعد از انقلاب مقایسه شده است پرسش اصلی در این مقاله چنین است آیا در مراسم عزاداری که بخشی که از حوزه فرهنگی است در دوره ی معاصر تغییراتی صورت گرفه است یا خیر؟ چون ابژه های دینی صورت عینی مراسم عزا هستند سوال فوق به صورت دیگری نیز می تواند مطرح شود ایا ابژه های مادی در مراسم عزاداری در شهر تهران تغییر کرده اند؟ برای ...

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی میزان پایبندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت به مناسک دینی و بررسی میزان تأثیر آن در رفتارها و کنش‌های فردی و اجتماعی است. با توجه به اینکه دانشگاه محلی است که یکی از رسالت‌های اصلی آن، پرورش انسان‌های متعهد و شهروندان باایمان و قانونمند است، دانشگاه می‌تواند با اتخاذ روش‌های تأثیرگذار به پرورش نسلی دین‌باور اقدام کند. روش: روش تحقیق اسنادی و پیمایشی و ابزار...

وجود امنیت راه سرزمین وحی و انجام مناسک حج یکی از مسائل مهم فقه اسلامی است. نظر به وجوب حج و اهمیت خالی‌نماندن کعبه معظمه از حجاج، حکم وجود یا تأمین استطاعت طریقی به عنوان شرط وجوب حج برای مکلفان، از منظر فقه مذاهب اسلامی چندان روشن نیست؛ از این رو پرسش از ماهیت شرط استطاعت طریقی با رویکرد تعطیلی حج در صورت عدم تأمین امنیت حجاج از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، مسئله­ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله...

بررسی آموزه‌های اساسی و بنیادین قرآنی ـ  اسلامی از دیرباز مورد اهتمام پژوهشگران غیرمسلمان یا به تعبیر دیگر، مستشرقان بوده است. یکی از جدید‌ترین و مهم‌ترین آثار آنها در این زمینه «دائرة ‌المعارف قرآن لایدن» و یکی از  موضوع‌های اساسی قرآنی ـ  اسلامی، بحث «حج» است. غالب مقالات مربوط به حج در این اثر، مربوط به خاورشناس انگلیسی، «جرالد هاوتینگ» است. وی تبیین مناسک حج و اماکن مربوط به این عمل را بنوع...

صابئین مندایی اعضای قوم-دینی هستند که سرزمین مادری ایشان عمدتاً در جنوب غربی ایران (خوزستان) و در کشور عراق در بین‌النهرین قرار دارد. ایشان مردمانی مدرن هستند که حامل یک سنت دینی باستانی گنوستیکی و گنجینۀ مکتوبی از متون دینی هستد که مبنای هویت متمایز فرهنگی ایشان است. سنت دینی مندایی مبتنی بر یک کیهان‌شناسی دو قطبی بر اساس تقابل آسمان و زمین، و نور و ظلمت بنا شده است که این ساختار متناسباً در منا...