الملحمة فن لم یتحدّث العرب القدامی عنه ولم یعرفوا قواعده وأصوله ولم یعطوا وجوده وعیاً صحیحاً، فلذلک یخلو الأدب العربی القدیم من الروائع الملحمیة البارزة، بما فی الکلمة من المعنی العلمی الدقیق؛ بل هناک ما یضاهی الملاحم، والتی یمکن العثور علیها فی العصور القدیمة للأدب العربی. أما فی الأدب الحدیث، فنجد شعراء بارزین أنشدوا ملاحم تاریخیة علی منهج قدیم، کأحمد شوقی وبولس سلامه وعمر أبو ریشة ولکنّ ملاحمهم ...

بینَ الشاعر والمکان الذی یعیش فیه سنیه الأولی، علاقة تنبض بالحیاة والمحبة. فی هذا المجال، قد ملکت القریة بوصفها المکان علی الشاعرینِ: محمد حسین شهریار وبدر شاکر السیّاب، مشاعرَهما وأحاسیسهما ووجدانهما، وغدا کلّ شیءٍ فیها، مثار إعجابهما وتعلقهما بها؛ مما جعلهما یسخّران شعرهما فی خدمة القریة التی منحتهما الوجود والأصالة. فقد شکل جبلُ حیدر بابا لدی شهریار عالماً متجذراً فی نفسه وأسبغ علی رؤاه مسحة مِن الحنین...

نتیجهً لتطوّر العلوم فی جمیع المجالات وبخاصه الأدب ظهرت نظریات جدیده تحاول تحلیل النصوص وتفسیرها من منظار یختلف عمّا تعوّدنا علیه فی القدیم. فتغیّرت أغراض أدوات البیان ووسائله عمّا کان فی العلوم القدیمه فی ضوء هذه النظریات. ومن أکثر هذه النظریات انتشاراً وشیوعاً هی ما یتّصل بلسانیّات النص التی تعتبر النص کلاماً متّصلاً ذا وحده جلیّه تنطوی علی بدایه ونهایه ویتّسم بالانسجام والتماسک. یعدّ الانسجامُ من أبرز خصائص ...

در پژوهش حاضر، قاعده ی «الواحد لا یصدر عنه الاّ الواحد» با روشی تطبیقی-تحلیلی بین دو فیلسوف گران قدر جهان اسلام، شیخ الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین ملاصدرا، مورد بررسی قرارگرفته است. در آغاز، سعی شده تبیینی صحیح از معنای قاعده و ساختار آن و بداهت مفهوم وحدت و کثرت، منشأ ظهور قاعده و معتقدین و منکرین آن و دلایل اثبات قاعده و فروع قاعده ارائه شده، این نکته روشن گردد که جایگاه بحث از آن در فلسفه...

تمییز مشترکات به عنوان یکی از مباحث تحقیقی علم رجال، نقش مؤثری در حجیت یا عدم حجیت اخبار دارد. بر این اساس رجالیان متأخر توجه ویژه­ای به این موضوع داشته و در تمییز مشترکات کوشیده­اند. تلاش­های صورت گرفته در سه قالب ارائه کتب مستقل در موضوع مشترکات، توجه به مشترکات و ضوابط تمییز آن­ها در ضمن آثار رجالی و بررسی مشترکات و راه­های تشخیص آن­ها در ضمن شروح حدیثی است. مجلسی اول یکی از افرادی که در ضمن...

تحظى الصورة الشعریة بأهمیة کبیرة فی الأدب بصورة عامة والشعر بصورة خاصة، لذا فقد استلهمت دراسی النقد الحدیث ، کونها لا تعبر عن إحساس الشاعر ومشاعره فحسب، بل لکونها تعبر أیضاً عن واقع الإنسان الذی یرسمه الشاعر بحواسه ویعبر عنه بعاطفته وأحاسیسه. وإن استخدام الموروث الدینی کتقنیة من تقنیات الشاعر، ما هو إلا تعبیر عن تجربته وقناعاً تلبسه شخصیاته کی تتناسب مع الهدف الذی یریده. السیاب ونیما من هؤلاء الش...

ملخّص البحث الشکوی هی تعبیر عن هموم الإنسان الناتجه عمّا یعرض له من مشکلات حیاته. حافظ إبراهیم هو من الشّعراء الذین نری فی حیاتهم مشاکل کثیره. هو ذاق مراره الیتم و البوس منذ صغره. تعاقبت علیه سلسله من النکبات، فمن فقدان أبیه و هو طفل، إلی فقره و بوسه فی الحیاه إلی إخفاقه فی العمل و فی الزواج و غیر ذلک، أدّی إلی سیطره التشاوم و الحزن علی نفسه حتّی جعله صاحب نفس شکّاء بکّاء. إنّ بوس حافظ قد أتاح له ...

فقد جاء هذا البحث فی مقدمه وثلاثه فصول رئیسه وخاتمه، بعنوان:"الطبیعه فی القرآن الکریم(دراسه الدلاله الحقیقیه والمجازیه لمفرداتها )" ، یتناول هذا البحث الفاظ الطبیعه الوارده فی القرآن الکریم من الطبیعه الجامده والحیه ، حیث عرض الباحث فی الفصل الأول تعریف المفاهیم من مفهوم الطبیعه وأنواعها ومفهوم الدلاله ومفهوم الدلاله الحقیقیه والمجازیه ثم أحصی هذه الالفاظ و رتبها ترتیبا ابتثیاً مبیّناً عدد مرات ور...

برهان النظم الذی یشکل موضوع رسالتنا قد عرضناه فیها بقالب ثلاث تقاریر مختلفه وهی اسلوب التمثیل والقیاس والاستقراء مع مختلف صورها وحاولنا استقصاء جلها قدر الامکان ، وبمناقشتها خلصنا بنتائج معینه وکما تطرقنا إلی جمله من الاشکالات التی تخص کل اسلوب مع اجابتها اللازمه - علی فرض وجودها - . لقد کنا نستهدف فی جمله ما نستهدفه من انتخاب هذا الموضوع للرساله العثور علی طرق وتبریرات متعدده لتدعیم ما یحکم به...

نظم به طور عموم و نظم اجتماعی به طور خاص، اگر نگوییم در همه، در غالب دستورات اسلام نقش چشم گیری به صورت مصرح یا غیر مصرح ایفا نموده است. نظم امری مطابق فطرت و دارای حسن عقلی و مورد اهتمام عقلاء و شارع بوده و تلاش تمام جوامع و حکم رانان و هدف وضع تمام قوانین مدنی و کیفری برقراری نظم و ممانعت از وقوع هرج و مرج و بی سامانی است. مطالعه ی آثار دینی نشان می دهد حفظ نظام و ممنوعیت اخلال به آن نزد فقها...