حاشیه نشینی در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرابری های فضایی در شهرهاست. این شیوه سکونت، در شهر تبریز - به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور- با سرعت فزاینده ای افزایش می یابد. بنابراین شناخت نارسایی ها و کمبودها در سطح مناطق حاشیه نشین ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. با توجه به اهمیت تحلیل فضایی نابرابری ها در مناطق شهری، هدف این پژوهش تحلیل توزیع نابرابری ه...

شناخت امکانات و تعیین سطوح برخورداری جامعه شهری، نخستین گام در فرآیند توسعه منطقه­ای و کاهش نابرابری­ها برای این جامعه به شمار می رود. ارزیابی سطوح نابرابری منطقه­ای و آگاهی از میزان برخورداری نواحی مختلف می­تواند گامی مؤثر در برنامه­ریزی باشد. ابعاد نابرابری در حوزه های مختلف اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و زیست محیطی قابل بررسی است. از میان ابعاد چندگانه نابرابری، بعد اقتصادی بدلیل داشتن ارتباط نز...

این نوشتار به بررسی تاریخی نحوه ارتباط بین بهبود ظرفیت نظام های اقتصادی، سیاسی و توزیعی در جامعه هند در دوره پس از استقلال هند تا پایان 2005 می پردازد و سازوکارهای سازش یا عدم سازش بین توسعه اقتصادی، سیاسی و نابرابری های اجتماعی در دوره های تاریخی هند را مورد توجه قرار می دهد. مدل نظری، ترکیبی از چهار رویکرد الگوهای سازگاری، تضاد، بدبینانه و نظریه دولت توسعه گرا است و توصیف تاریخی تطبیقی و تکن...

سیاست‌گذاری مسکونی یکی از عرصه‌های مهم سیاست‌گذاری شهری است. ویژگی‌های اجتماعی مسکن و نیز اثرات گستردۀ بخش مسکن در اقتصاد، سیاست‌گذاری مسکونی و پشتیبانی تأمین مسکن را جزئی از سیاست‌گذاری عمومی قرار داده است. آن شیوه سیاست‌گذاری عمومی که مسکن را به‌عنوان «حق اجتماعی» نادیده می‌گیرد، سبب شکل‌گیری نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهرها می‌شود. مشکل مسکن در تهران، هم به‌عنوان جزئی از یک مشکل فراگیر د...

نابرابری منطقه‌ای پدیده‌ای چند بُعدی است که عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در برمی‌گیرد. به همین دلیل برای سنجش توسعه منطقه‌ای در هر کشور معرفی شاخص ترکیبی چند بُعدی ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین سطح نابرابری منطقه‌ای استان‌های ایران و شناسایی تعیین‌کننده‌های اصلی این نابرابری، به معرفی یک شاخص ترکیبی برای سنجش نابرابری منطقه‌ای پرداخته است. برای این منظور، 25 نماگر در 5 بُعد مخت...

نابرابری و ابعاد مختلف آن نشانه های مشخّصی از توسعه‎نیافتگی شمرده می شود. تفاوت ها و نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای تهدیدی جدّی برای کشورها به‎شمار می رود، زیرا زمینه های دست‎یابی به وحدت و یکپارچگی ملّی را دشوار می‎کند. برای فراهم کردن مبنای علمی و منطقی برای کاستن نابرابری ها، ارزیابی جامعی از وضعیّت موجود توسعه ی نواحی با در نظر گرفتن شاخص های مختلف، بسیار ضروری است. پس از انجام این ارزیابی، م...

نفت و ساختار اقتصادی ناشی از آن در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران نقش مهمی دارد. اقتصاد ایران تا حد زیادی به صادرات نفت وابسته است. تقریباً 50 درصد از درآمدهای ملی بودجه و 80 درصد از صادرات کشور از منابع نفتی تأمین می شود. در دهه های مختلف روند افزایش قیمت و درآمدزایی نفت متفاوت بوده و در دهۀ 80 و  فواصل سال های 89-85 (برنامۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) به اوج خود رسیده است. ...

فقر و نابرابری اقتصادی، پدیده ای است که پیامدهای اجتماعی مختلفی را بر جامعه ی انسانی عارض می گرداند. تکوین این پدیده به عللی راجع است که هر یک از اندیشمندان علوم اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، مبتنی بر مکتب فکری خویش، سویه هایی از آن را روشن ساخته و متعاقباً راهکارهایی را برای حل آن برشمرده اند. این مقاله در پاسخ بدین پدیده ی اجتماعی شکل گرفته و در صدد آن است که علل و پیامدهای اجتماعی فقر و نابرابری ...

چکیده: یکی از بحرانهای بزرگ نظام آموزشی که هر ساله منابع انسانی و مادی زیادی از جوامع را به هدر داده و به دنبال خود اثرات ناگواری بر پیکر اجتماع وارد می سازد، مساله ی عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان است. بدون شک ریشه اصلی این پدیده ها به عوامل اجتماعی – فرهنگی موجود در جامعه بر می گردد. آنچه که در این تحقیق بیان می شود بررسی عوامل اجتماعی – فرهنگی موثر بر عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع ...

برخوردگاه شهر و روستا یا در هم آمیختن سیستم های شهری، روستایی و طبیعی، با پیشروی سکونتگاه های انسانی، پیوستاری است که از اثر گذاری شهر و شهر- نشینی بر روستا و محیط طبیعی شکل می گیرد. یکی از جلوه های مهم این رویارویی، نابرابری فضایی – نه فقط در درون شهر ها بلکه در محیط پیرامون یا محیط پیرا- شهری نیز هست: نابرابری که بازتاب نابرابری های اجتماعی- اقتصادی جوامع است. شهر تهران با دو پدیده ی جابجایی ...