در پاسخ به این پرسش که «متن، معنای خود را از کجا می گیرد؟» سه نظر مطرح است: استقلال معنا از نیّت مؤلّف و تعلق آن به ساختار متن یا ذهن مخاطب; وابستگی تمام عیار معنای متن به نیّت مؤلّف و بالاخره، وابستگی معنای متن به نیت مؤلّف در عین استقلال آن. در این مقاله صحت دیدگاه سوم به اثبات رسیده است و معنای متن، متعیّن و همان نیت مؤلّف است که مفسّر باید برای رسیدن به آن، از طریق متن، با ضابطه مشخص تلاش کند. با ع...

نقش نماهای کلامی به عنوان ابزارهای اصلی شرکت کننده در گفتمان طی چند سال اخیر با دیدگاه ها و رویکردهای متفاوتی مورد تحلیل قرار گرفته اند. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی برخی از نقش نماهای زبان عربی با تکیه بر نظریه ربط اسپربر و ویلسون (1986) و رویکرد ربط بنیاد بلیک مور (1987 و 2002) در قرآن مجید مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس این رویکرد، نقش نماهای گفتمانی با ایجاد روال های معنایی و محدودیت بر تا...

با رشد فزاینده و لجام گسیخته اطلاعات دیجیتالی و نیاز به دستیابی به اطلاعات مورد نظر از میان خیل انبوه متون و اسناد موجود در زمان معقول، نیاز به سیستم های بازیابی اطلاعاتی که بتوانند نیاز اطلاعاتی کاربران را کامل تر و دقیق تر تشخیص داده و متون و اسناد مرتبط با آن را بازیابی کند، بیش از پیش احساس می شود. به دلیل ویژگی های خاص زبان طبیعی نظیر چند معنایی عبارت، ارتباطات معنایی نهفته و ... ، تنها مق...

قرآن مشهورترین معجزه حضرت محمد (ص) و مقدس ترین کتاب مسلمانان است، پر واضح است که هرگونه ترجمه و تفسیر این کتاب مقدس تاثیر مستقیم بر طرز تفکر و زندگی مسلمانان دارد. یکی از جنبه های قابل توجه زبان های بشری استفاده از معنای ضمنی است که در حوزه ی فرازبان (یکی از شاخه های جدید زبان شناسی) به آن پرداخته می شود. گویشوران زبانی به آسانی معانی ضمنی را در مکالمات خود بکار می برند که قرآن نیز از این امر م...

هدف این پژوهش، بررسی نقش میانجی گرایانه و مستقیم معنای زندگی و دورنمای آینده در رابطه بین ویژگی های شخصیتی با انگیزش تحصیلی دانشجویان بود. همچنین در این پژوهش پرسشنامه ی دورنمای آینده متناسب با دانشجویان ایرانی برای نخستین بار رواسازی گردید. جامعه ی پژوهش در تحقیق حاضر، دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد بودند. در کل می توان گفت تاثیر فرهنگ، مذهب، روش زندگی، شرایط اقتصادی، عدم هماهنگی بین دروس دانشگ...

جاودانگی هدایت قرآن کریم با در نظر گرفتن ظهر و بطن آن، نیازمند به روز کردن تفسیر آیات و عصری کردن آنها می باشد. لازمه این امر، مطالعه تفسیر با توجّه به توسعه نظام مند ـ و گاه از باب تغلیب تضییق معانی ـ و مفاهیم مورد نظر قرآن کریم است. مفسّران ـ بخصوص آنها که به تفسیر اجتماعی توجّه دارند ـ بیش از دیگران به موضوع توسعه معنایی و اصول منطقی آن توجّه دارند. علّامه طباطبایی(ره) در تفسیر «المیزان» با این ر...

پژوهش حاضر به بررسی پایایی (reliability) خودارزیابی (self assessment) دانش واژگانی (lexical knowledge) در متن و نقش توانش زبانی بر آن، می پردازد. این پژوهش در سه مرحله انجام شده است. در مرحلة نخست، زبان آموزان، آزمون توانش زبانی را پاسخ گفتند و میزان درک خود از معنای 40 واژة مشخص شده در متن را تعیین کردند. در مرحلة دوم، از آن ها خواسته شد تا ترجمه، مترادف، متضاد و یا توضیح واژگانی را که در مرحل...

تأویل قرآن از موضوعات پرگفت وگو در فرهنگ اسلامی است. یکی از مباحث چالش برانگیز در این حوزه نیز چگونگی تعامل و تفسیر روایات فراوانی است که آیاتی از قرآن را بر اهل بیت (ع) تطبیق نموده است. برخی دانشوران قرآن پژوه شیعی تلاش نموده اند تا راهکارهایی در جهت تحلیل این روایات پیشنهاد دهند و روشن سازند که معنای باطنی یاد شده در این روایات چه پیوندی با ظاهر آیه دارند و چگونه از آن ظاهر به این باطن می توا...

تبیین ماهیت و الگوی مناسبات میان فرد و جامعه، یکی از مباحث بنیادین علوم اجتماعی است که قدمتی طولانی دارد.محقق امیدوار است در پرتو این تحقیق، به تبیین چگونگی اتخاذ «رویکردی مؤمنانه به حیات اجتماعی از سوی کنشگر،در پرتو فرآیند کشف معنای واقعی زندگی»پرداخته، الگوی مناسبی از مناسبات فرد و جامعه را از منظر جهان بینی اسلامی ترسیم کند. بدین منظور تحقیق حاضر به دو بخش تقسیم می شود. ابتدا برای رسیدن به ی...

هر اثر هنری و به تبع معماری به عنوان یک هنر، واجد وجوه معنایی متنوعی است که مخاطب برخی از این وجوه را در قالب یک ادراک واحد دریافت می کند. مخاطب هنگام مواجهه با اثر تنها وجوهی را درک می کند که جهان ادراکی وی اجازه دریافت آنها را می دهد. از سویی جهان ادراکی اشخاص خاص آنها و در میان افراد متفاوت است. این امر سبب می شود دریافت های مخاطبین (و از جمله منتقدین) در بسیاری وجوه معنایی اثری واحد، گاهی ب...