در پاسخ به این پرسش که «متن، معنای خود را از کجا می گیرد؟» سه نظر مطرح است: استقلال معنا از نیّت مؤلّف و تعلق آن به ساختار متن یا ذهن مخاطب; وابستگی تمام عیار معنای متن به نیّت مؤلّف و بالاخره، وابستگی معنای متن به نیت مؤلّف در عین استقلال آن. در این مقاله صحت دیدگاه سوم به اثبات رسیده است و معنای متن، متعیّن و همان نیت مؤلّف است که مفسّر باید برای رسیدن به آن، از طریق متن، با ضابطه مشخص تلاش کند. با ع...

جملات و ساختارهای غیر شخصی در زبان روسی، از مسائل مهم دستور به شمار می آید. زبانشناسان توجه زیادی به این پدیده نحوی داشته اند. جملات غیر شخصی، جملاتی اند که در ساختار نحوی آن ها، فاعل دستوری و کنندهء کار که در حالت فاعلی قرار می گیرد، وجود ندارد. این ساختارها در ارتباط با پدیده های دستوری و عوامل متعددی که گفتار انسان به آن ها نیاز دارد، ساخته شده و بکار می روند. این جملات در وحلة اول بیان کنند...

برخورداری قرآن از مراتب متعدّد معنای ظاهری و باطنی، از مبانی پذیرفته شده و تأثیرگذار در تفسیر و تأویل قرآن است. امّا رازگشایی از ماهیّت باطن و حلّ این معما که باطن کدام سنخ از معناست، می تواند گامی اثربخش در فرایند معنی شناسی قرآن کریم باشد. بررسی معنا و حقیقت باطن قرآن و ارزیابی این جنبه که آیا باطن، مدلول لفظی است یا سنخی از معنای غیر لفظی؟ یا آن که اساساً، باطن را مراتب و لایه هایی است که برخی مر...

با بررسی برخی از آیات قرآن کریم می­توان جایگزینی هر یک از فعل­ های ماضی، مضارع و امر را به جای دیگری دید. در برخورد با این پدیده صرفی ـ بلاغی، برخی از صاحب نظران، وجود و در واقع عطف فعل مغایر به دیگر افعال موجود در کلام را جایز می­ دانند. برخی دیگر نیز به تأویل فعل جایگزین شده می­ پردازند تا با دیگر افعال موجود در کلام همسو و مطابق گردد. اما به نظر می­ رسد به کارگیری فعلی که با زمان دیگر افعال ...

چکیده عنوان، در انتقال معنای عکس عنوان­گذاری­شده، می­تواند چون عنصری مشخص­کننده یا عاملِ سازنده و گاه تغییر­دهنده­ی معنا نقش ایفا کند و پیامِ آن در سطوح مختلفِ دستیابی به معنای نهایی اثر دریافت شود. از این­رو نادیده­گرفتن نقش آن در خوانش محتوای اثر، همچون حذف قسمتی از عکس است. مطالعات مختلفی با محوریت عنوان­گذاری در دنیا انجام شده، اما تا کنون در ایران هیچ پژوهش منسجمی در این حوزه صورت نگرفته­است...

علیرغم توافقهای عمیقی که میان دو دیدگاه ویتگنشتاین وجود دارد هر دو از تاثیر گذار ترنی آراء فلسفی قرن بیستم به حساب می آید و نفوذ عمیقی بر سایر فیلسوفان بخصوص فیلسوفان علم داشته است تاکید این مقاله به نقش و تاثیر زبان در آراء متاخر وی و نیز تاثیر آن بر برخی از فیلسوفان علم نظیر تامس کوهن و پاول فایرابند است و نیز اینکه چگونگ پایبندی این دو به دیدگاه متاخر ویتگنشتاین یشان را در زمره نسبی گرایان ق...

این مقاله می کوشد شیوه واکنش و دریافت افراد دین دار را در رمان های مصطفی مستور توضیح دهد. برای پاسخ به این پرسش، سه رمان اصلی مستور با نام های «روی ماه خداوند را ببوس»، «استخوان خوک و دست های جذامی» و «من گنجشک نیستم» با روش «نظریه مبنایی» واکاوی شده است. یافته های به دست آمده از رمان ها نشان می دهند که افراد در مواجهه با تجربیاتی چون «مرگ» و «رنج بشری» خود را در برابر پرسش هایی از معنای زندگی ...

توسعة روزافزون علوم جدید در غرب و آشنایی اندیشمندان و دانش‌پژوهان مملکت اسلامی ما با این دستاوردها، این پیش‌فرض را به وجود آورده است که در دانش نظری و علوم و فناوری‌های گوناگون، هیچ نظر یا دیدگاهی در سنت فکری ایرانی ـ اسلامی نمی‌تواند در حکم دیدگاهی «پیشرو» مطرح باشد. این گمان هرچند فعلاً در برخی از شاخه‌های معرفتی صادق است، اما این تصور که ما باید در همة شاخه‌های معرفتی فقط مصرف‌کنندة دستاوردها...

یکی از مباحث مهم در فلسفه­های معاصر بحث از معنای زندگی است. فیلسوفان گذشته با پذیرش معنا برای زندگی از فلسفه و هدف آفرینش انسان سخن می‎گفتند؛ اما در دوران اخیر که برای بسیاری از انسان‏ها زندگی ارزش خود را از دست داد، این پرسش مطرح شد که معنای زندگی چیست. هرچند در آغاز این پرسش برای فیلسوفان قاره‏ای مطرح شد، امروزه فیلسوفان تحلیلی به آن پرداخته‏اند. آنچه در تحلیل پرسش از مع...