در نظریة ارجاع سول کریپکی حداقل سه مشکل وجود دارد؛ 1. ارجاع دهیِ متفاوت اسامی خاص در جهان های ممکن مختلف؛ 2. تغییر مرجع؛ و 3. خطاناپذیری ارجاعی ترم های نظری. در این مقاله ابتدا این سه مشکل را طرح می کنیم سپس بیان می کنیم که چگونه خود کریپکی با توسل به مفهوم «کاربست» مشکل اول را حل کرده است و پس از آن چگونگی حل شدن مشکل دوم و سوم را با استفاده از همین روش توضیح می دهیم. علاوه بر این در قسمتی از م...

برهان آنسلم از نمونه های نامور برهان وجودی است که قرن ها محل بحث فیلسوفان و منطق دانان بوده است. یکی از کلیدی ترین فرازهای این برهان چنین است که «اگر [آن چه فراتر از آن قابل تصور نیست] در ذهن وجود داشته باشد، آن گاه می توان همین فرد را به عنوان موجود تصور کرد که فراتر است». بر اساس این فراز، می توان «مسئله مقایسه با خود» را مطرح کرد؛ مسئله ای که اولاً به تمایز میان «آن چه فراتر از آن قابل تصور ن...

چکیده تحلیل شبکه ای قدرت در بیان میشل فوکو با عنوان حلقه های تور قدرت و رابطه ی میان دانش و قدرت، ریشه در دوره ی تبارشناسی اندیشه ی او دارد که به بررسی روابط بین اجزا و گزاره های برسازنده‏ی یک گفتمان می پردازد و این پرسش را مطرح می‏سازد که چگونه، در چه شرایطی و در قالب چه شکل‏هایی، چیزی مانند سوژه می‏تواند در نظم سخن ها ظاهر شود؟ مقاله‏ی پیش رو بر آن است که به بررسی روابط گفتمانی نمایش-نامه‏ی ...

با آن که کرامت عملی خارق عادت است که هر کسی بر انجام آن توانایی ندارد، مگر آن که مشمول عنایت حق قرار گرفته باشد، امّا شماری از کرامت­های صوفیان، به دلیل اتّکا بر توانمندی­های جسمانی یا روحانی، از امکان وقوع بیش­تری برخوردارند. به دلیل آن که اسباب وقوع آن­ها یا بر ریاضت و تمرین­های بدنی نهاده شده است، مانند تحمّل گرسنگی و بر روی آتش راه رفتن و در میان برف­ها عرق کردن؛ و یا آن که انعطاف در بعضی از ک...

سمک عیّار و داراب‌نامه نخستین روایت‌های منثور حماسی و بازمانده‌ی سنّت روایی گوسانان پارتی هستند؛ حجم بالا و گستردگی عناصر سازه‌ای روایت‌های حماسی و پراکندگی آن‌ها در جای‌جای سمک عیّار و داراب‌نامه سبب گشته، بسیاری از ویژگی‌های برجسته‌ی ادبی و حلقه‌های اتّصال روایی در بطن دو روایت ناپیدا و گم گردد؛ با این حال وجود برخی از مضمون‌های روایی در آغاز و حین جریان رویدادها، دریافت وقایع و فرجام رخدادها را ...

شهروندی متعلق به هزاره اطلاعات و فضای اینترنتی است. از این منظر عصر حاضر را باید زمانه و زمینه شهروندسازی مجازی دانست که رفتن به سمت هویت یابی‌ها، هویت سازی‌ها و هویت ستیزی‌های مجازی را تولید کرده است؛ که مغایر با ماهیت شهروندی‌های انسانی و پیشامجازی است. از این حیث پرسش مقاله این است که آیا شهروندی مجازی برتر از شهروندی پیشامجازی است؟ آیا ما واقعاً به برکت و یمن حضور رایانه و اینترنت، شهروندتر...

مطابق نظر لایب نیتس، تعداد نامتناهی از جهان‌های نامتناهی وجود دارند که خداوند بهترین آن‌ها را برای خلق کردن انتخاب می‌کند. خود لایب نیتس از فاهمه‌ی الهی به‌مثابه‌ی قلمرو واقعیت‌های ممکن سخن می‌گوید. تاکنون تفاسیر متعددی از جهان‌های ممکن ارائه شده است. در میان این دیدگاه‌ها، دیدگاه‌ فیلسوفان تحلیلی اواخر قرن بیستم از اهمیت شایانی برخوردار است. برخی از این فیلسوفان با نام طرفداران ارجاع مستقیم، ب...

مسئلة اختیار از مهم­ترین مسایل مورد توجه لایب­نیتس است. او از این مسئله تحلیلی را ارائه داده است که در آن می­خواهد نشان دهد انسان و خداوند به معنای مشابهی مختارند. او در راستای ارائة راه حل خود برای مسئلة اختیار نکات مهمی را مطرح کرده و مورد بحث قرار می­دهد که از جملة آنها تمایز میان ضرورت شرطی و ضرورت مطلق و نظریة جهان­های ممکن است. در این مقاله نشان داده می­شود که تلاش لایب­نیتس برای مسئلة اخ...

«نظریه ضرورت بتّاته» عنوان نظریه‌ای است از «شیخ شهاب الدین سهروردی» که از ابداعات و نوآوری‌های مهم وی در عرصه منطق تلقی می‌شود و دارای نتایج منطقی – فلسفی فراوانی است. سهروردی بدون تردید با طرح این نظریه به «ضرورت فلسفی – متافیزیکی» نظر داشته و از آنجا که تبیین منطقی ضرورت فلسفی از دغدغه‌های مهم چند دهه اخیر در حوزه منطق موجهات جدید بوده است، بررسی دلالت شناختی نظریه مزبور با رویکردی تطبیقی می‌...

آنچه ابن سینا در ذکر معانی مختلف امکان (عام، خاص و اخص) ذکر می کند و امکان استقبالی را معنی مستقلی از امکان می شناسد، در آثار فارابی سابقه ندارد. فارابی در آثار منطقی اش ممکن را هم دارای نسبت با مقاطع مختلف زمان می داند (به معنی لاوجود یا وجود در زمان حال و نامعلومِ ذاتی بودنِ وجود یا لاوجودش در آینده) هم دارای قوه. این نشان می دهد که او امکان را دارای یک معنا و یکسان با امکان استقبالی و امکان اس...