سینمای بهرام بیضایی را می­توان نوعی «ترجمان تصویری اسطوره» دانست؛ این البته ازجهتی، خود یکی از مشخصه های اصلی روایت و ادبیات (اینجا ادبیات نمایشی) مدرنیستی و پسامدرنیستی است. بیضایی در امروزی کردن اسطوره ها و برداشتی نو از آن ها، و گاه اسطوره سازی و اسطوره­شکنی و نیز نزدیک کردن ساختار روایی آثارش به اسطوره اهتمام ویژه ای دارد. البته، کشف و تبیین جنبه­های گوناگون شکلی و ساختاری اسطوره­مانندی آثا...

آلژیرداس ژولین گریماس از بزرگ ترین نظریه پردازان و روایت شناسان ساختارگراست. او با طراحی الگویی که در حقیقت صورت تکامل یافتۀ الگوی پراپ است روشی را برای دست یابی به عناصر سازندۀ حکایات و قصه ها ابداع کرد که می توان از آن به عنوان چهارچوبی برای تحلیل قصه های ایرانی نیز سود برد. در این تحقیق الگوی گریماس بر حکایات جوامع الحکایات عوفی منطبق شده و با روشی که گریماس ابداع کرده بود به تحلیل و شناخت ع...

روایت‌شناسی به دنبال طبقه‌بندی همة روایات در یک نوع واحد است. گریماس یکی از این نظریه‌پردازان است که با کاستن از تعداد کنشگرهای الگوی پراپ سعی داشت الگویی فراگیر برای تمام روایات ارائه دهد. در این پژوهش، داستان «رستم و شغاد» بر اساس الگوی کنشی گریماس، تحلیل سیر وضعیت روایت با توجه به تقابل‌های دوگانه و نیز الگوی نحوی و زنجیره‌های روایی (میثاقی، اجرایی و انفصالی) بررسی شده‌است. در این داستان، ال...

این نوشتار به روش  تحلیلی _ توصیفی (کتابخانه ای ) انجام گرفته است و برآن است تا ضمن تحلیل داستان رزمنامه کنیزک مطابق با الگوی ریخت شناسی پراپ و روشن نمودن خویشکاری کنیزک، هم زمان با روش نقد کهن الگویی یونگ ، کهن الگو آنیما را در شخصیت کنیزک کاویده تا شاید دلیلی روان شناختی بر گزینش این نام از سوی مصحح  وراویان معلوم دارد. اگر چه حضور کنیزک بسامد کمی دارد اما به عنوان عنصر آگاهی دهنده و پیوند ده...

آلژیرداس ژولین گریماس از بزرگ ترین نظریه پردازان و روایت شناسان ساختارگراست. او با طراحی الگویی که در حقیقت صورت تکامل یافتۀ الگوی پراپ است روشی را برای دست یابی به عناصر سازندۀ حکایات و قصه ها ابداع کرد که می توان از آن به عنوان چهارچوبی برای تحلیل قصه های ایرانی نیز سود برد. در این تحقیق الگوی گریماس بر حکایات جوامع الحکایات عوفی منطبق شده و با روشی که گریماس ابداع کرده بود به تحلیل و شناخت ع...

با مطالعه در قرآن و «شاهنامه» فردوسی می‌توان شباهت‌هایی بین شخصیت‌ها و روایت‌های آن دو یافت. یکی از مشهورترین مکتب‌های روایت شناسی که در بررسی متون ادبی به کار می‌رود ساختارگرایی است. گریماس با ساده کردن الگوی تحلیل قصه پراپ نشان داد که همه عناصر شکل دهنده قصه قابل تجزیه، تحلیل و دارای نقش مؤثر هستند. او با ارائه فرضیه مدل کنشی، نقش شخصیت‌ها را در روایت مطرح می‌کند که...

در بین آثار گوناگون حماسی ایران و جهان، بدون شک شاهنامـة‌ فردوسی، یکی از بزرگترین و اثرگذارترین آثار است. شاهنامه در عین حماسی بودن، هم داستان­های عاشقانه دارد و هم داستان­های تاریخی. یکی از داستان­های زیبای شاهنامه که رنگ و بوی عاشقانه نیز دارد، ماجرای "زال و رودابه" است. در شکل­شناسی داستان "زال و رودابه" که هدف اصلی این مقاله است، سعی شده تا ضمن معرفی داستـان، اجـزای مختلف آن از جمله: شخصیت­...

تحلیل ساختاری قصه های هزارویک شب براساس روش گرماس موضوع این مقاله است. هدف ازاین پژوهش، بررسی حکایت های هزار ویک شب براساس روش این ساختارگرای مشهور وتعیین میزان تطابق حکایت ها با تئوری های روایت شناسی ایشان است. برای انجام این تحقیق، ابتدا به مطالعه دقیق روش و پس ازآن مطالعه ی کامل قصه ها پرداخته شد ودرمرحله ی بعد حکایت ها با دید نقادانه به دقت بررسی گردیدند تا مشخص شود کدام حکایت با این نظریه ...

یکی از مهم­ترین ساکنان سرزمین ایران قوم ترک­زبان قشقایی هستند. این قوم ادبیات و فرهنگ غنی دارند که به نظر می­رسد در جریان یکسان­سازی و فرایند مدرنیتۀ جامعۀ ایران در حال اضمحلال است. قصه ها بخشی از ادبیات و فرهنگ شفاهی قشقایی است. تاکنون مطالعه ای با رویکرد ساختاری بر روی قصه های قشقایی صورت نگرفته، لذا در این پژوهش ده قصه برای نمونه بررسی شده است. روش بررسی بر اساس خویشکاری های پیشنهادی خدیش اس...

ریخت شناسی رویکردی است که در دهه های اخیر مور توجه نقادان قرار گرفته است.در این نوع نقد، ساختار و شکل اثر ادبی بررسی میشود و پس شناسایی اجزا و عناصر سازندهء آن، رابطهء متقابل فرم با محتوا و مفهوم بیان میگردد. برای استفاده از این نوع تحلیل و بررسی محدودیتی وجود ندارد و میتوانیم آثار ادبی هر یک از ملتها را با اعمال این شیوه نگاهی دیگر اندازیم و به ارزیابی ها و نتایج جدیدی دست یابیم. در نوشتار ح...