این مقاله به شناسایی بنیادهای اساطیری و حماسی داستان دیوان مازندران در شاهنامه با توجه به پیشینة آنها در متون اوستایی، پهلوی، سغدی و ... می­پردازد. نخستین سرچشمه­های اساطیری و حماسی دیوان مازندران در متون اوستایی و پهلوی است. در این متون دیوان مازندران در دو ساختار مینوی و انسان­گونه ظاهر شده و در برابر اهورامزدا، ایزدان و انسان­ها قرار می­گیرند. اما داستانی مستقل در کتاب نهم دینکرد آمده که چار...

در میان موضوعات تاریخ معاصر ایران، بررسی کارنامه و اثرآفرینی رجال سیاستمدار ، موضوعی است که می تواند به روشن شدن بسیاری از جنبه های نامفهوم تاریخ سیاسی ایران کمک نماید. از بین چهره های سیاسی تاریخ دوران پهلوی، محمود جم (1348-1264 شمسی) از جمله کسانی است که در صحنه های مختلف سیاسی و مناصب کلیدی دولتی حضور داشته است و در طی سال های سرنوشت ساز دوره مشروطه تا زمان پهلوی دوم ، شاهد و ناظر بسیاری از ...

تفسیر اصل 82 متمّم قانون اساسی از مصوبات چالش‌برانگیز دورﮤ رضاشاه بود که با زیر پا گذاشتن اصل تفکیک قوا،‌ اختیار تغییر قضات را به دولت تفویض کرد. پس از استعفای رضاشاه، مصوﺑﮥ مذکور دستخوش چالش‌های حقوقی و سیاسی گوناگونی شد. هدف این پژوهش تحلیل فرازونشیب‌هایی است که تفسیر مذکور طی کرد؛ بنابراین پژوهش درصدد است با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و به روش اسنادی و کتابخانه‌ای، به این پرس...

فساد، نوعی سرطان است که وارد بافت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه می شود و اختلال شدید در کارکردها به وجود می آورد. فساد یکی از چالش های مهم دنیای مدرن است و در نظام های سیاسی دموکراتیک ، نیمه دموکراتیک و غیر دموکراتیک با اندازه و سطوح گوناگون یافت می شود . امروزه در عصر «دهکده جهانی» و «انفجار اطلاعات» نظام های سیاسی بیش از گذشته آسیب پذیر شده‌اند. فساد اقتصادی، در نظامهای دموکراتیک، از...

انقلاب اسلامی ایران را می‌توان یکی از مهم ترین پدیده‌های قرن بیستم دانست. در روابط سیاسی- اجتماعی جوامع مدرن، نقش‌پذیری طبقه متوسط جدید در مشارکت‌های سیاسی، فرهنگی جامعه نکته‌ای قابل کتمان می‌باشد. این طبقه، کانون فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی در درون جامعه شهری جدید است و این در حالی است که طبقه متوسط جدید به لحاظ جایگاه اجتماعی و اقتصادی بینابینی خود گرفتار حفظ موقعیت و تراکم و انباشت نا‌محدود ثر...

طبقه متوسط و نقش آن در توسعه سیاسی ایران در دوران پهلوی دوم سعید جهانگیری[1]- دکتر ابوالقاسم طاهری[2]- دکتر علیرضا ازغندی[3]- دکتر احمد ساعی[4] چکیده: توسعه سیاسی یکی از شاخه­های توسعه است با هدف رسیدن به پیشرفت، صنعتی شدن، رفع فقر، رفع وابستگی، ایجاد تحولات ساختاری و اصلاحات در تمام بخش­های جامعه و گذار از حالت نامطلوب زندگی گذشته به شرایط بهتر. توسعه سیاسی با جایگاه و نقش طبقه متوسط در جام...

افغانستان کشوری محصور در خشکی است، که برای تأمین کالاهای ضروری نیاز به ترانزیت کالا از کشورهای مجاور داشته است. در این میان، کشور ایران به دلیل نزدیکی و دسترسی به آب­های آزاد، اقتصادی­ترین مسیر برای تأمین نیازهای افغانستان بوده است؛ اما این کشور به علت گرایش به غرب، ابتدا رویکرد اقتصادی به این موضوع نشان نداد؛ چرا که سیاست خارجی همسانی با ایران نداشت. در دورۀ پهلوی دوّم 1941- 1978 م/ 1320- 1357 ...

چکیده زبان یکی از مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده‌ی هویت به شمار می‌رود. اقلیت‌های جامعه‌ی ایران، ازجمله اقلیت‌های دینی، همواره در زمینه‌ی آموزش زبان خود با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبه‌رو بوده‌اند. اقلیت‌های دینی رسمی ایران، یعنی مسیحیان، زرتشتیان و کلیمیان، در دوره‌ی رضاشاه در فضای گفتمان حاکم ملی‌گرایانه‌ی دولت نه تنها قادر نبودند به آموزش زبان‌ خود در مدارس‌ بپردازند، بلکه مدارس‌شان به تعطیلی نی...

چکیده هدف این مقاله، بررسی تأثیر رشدنیافتگی و ناکارامدی احزاب سیاسی در کمک به شکل‌گیری توسعه‌نیافتگی سیاسی در عصر پهلوی دوم است. در این‌جا توسعة سیاسی، به معنای مشارکت مردم در عرصة سیاست و توسعه‌نیافتگی سیاسی، نبود چنین وضعیتی در نظر گرفته می‌شود. به باور این مقاله، این مشارکت از طریق احزاب سیاسی مستقل و مردمی صورت می‌گیرد، که فعالیت احزاب نیز خود با نوع نظام سیاسی حاکم بر جامعه ارتباط مستقیمی ...