هدف این پژوهش پاسخ گویی به این سوال است که نقش سیاست نظامی- امنیتی آمریکا در آسیای مرکزی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چگونه است. با این فرض که امنیت ملی ایران از سیاست های آمریکا در آسیای مرکزی تاثیرپذیری دارد. در این راستا اهداف دیگری از قبیل شناسایی اهداف سیاسی، اقتصادی، استراتژی آمریکا در منطقه، منطق و نگاه حاکم بر کاخ سفید نسبت به ایران هم مورد بررسی قرارگرفته است. اهمیت ژئوپلیتیک آسی...

نوشتار حاضر در پی بررسی سیاست‌ امنیتی ایران و روسیه در منطقۀ آسیای مرکزی و انگیزه‌های همکاری دو کشور در این منطقه است. این نوشتار در پی پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی است که مهم‌ترین عامل مؤثر بر همکاری ایران و روسیه در منطقۀ آسیای مرکزی در دورۀ پس از 11 سپتامبر 2001 چه بوده است؟ فرضیۀ نوشتار این است که تهدیدهای مشترک برآمده از سطح نظام بین‌الملل یا مرتبط با این سطح، مهم‌ترین انگیزۀ همکاری ایران و ...

منطقه آسیای مرکزی به دلیل سابقه ارتباطات فرهنگی و تمدنی و اهمیت ژئوپلیتیک آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همواره مورد توجه اهداف دیپلماسی اقتصادی ایران بوده است. اکنون 25 سال از استقلال کشورهای این منطقه در مرزهای شمالی ایران می‌گذرد. در حالی که طی این مدت وجه غالب رفتار سیاست خارجی ایران در منطقه متأثر از گفتمان ژئوپلیتیک و دارای وجهی عمل ...

استفاده از ظرفیت ها و بسترهای موجود و توسعه همکاری و مناسبات همه جانبه با کشورهای آسیای مرکزی همواره یکی از دغدغه های اصلی در تعاملات من طقه ای ایران بوده است . به گونه ای که در سیاست گذاری های کلان جمهوری اسلامی به ویژه در سال های اخیر، توسعه مناسبات با این کشورها اهمیت فراوانی یافته است . این مهم با طراحی و بهره برداری از راه آهن شرق دریای خزر یا همان راه آهن ایران - ترکمنستان - قزاقستان نمود...

با پایان یافتن رقابت ژئوراهبردی واشنگتن و مسکو در بسیاری از مناطق جهان بعد از جنگ سرد، چنین به‌نظر میرسد که در حوزه آسیای مرکزی و قفقاز این رقابت‌‌‌ها تازه آغاز شده است. رقابت میان قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای‌ با هدف کسب برتری‌های ژئوپلیتیک، توانایی شکل‌دهی به ساختارهای امنیتی، تسلط بر منابع انرژی و توسعه حوزه نفوذ است. مقاله پیش‌رو با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی منافع و الگوهای رفتاری ق...

فرارود یا ماوراءالنهر، هرچند امروزه، آسیای مرکزی نام گرفته است، به لحاظ تاریخی بخشی از مجموعۀ فرهنگی و تمدنی ایران بوده است. «سارت»، که واژه‌ای رایج در زبان ترکی جغتایی است، تا آستانه سدۀ بیستم میلادی لفظی پرکاربرد برای نامیدن بخش چشمگیری از مردم یکجانشین آسیای مرکزی به شمار می‌رفت. این اصطلاح در فضای پرآشوب و متحول پس از انقلاب روسیه، از دایرۀ مطالعات قوم‌شناسی و بررسی‌های آماری آسیای مرکزی حذ...

مطالعه در مورد مردمان هندواروپایی آغازی و هندوایرانی آغازی همواره از موضوعات پرچالش در باستان‌شناسی خاور نزدیک و آسیای مرکزی بوده است. مسئلۀ موطن اولیة آنان، همین‌طور مسیرهایی که برای مهاجرت در پیش­گرفتند از موضوعاتی بوده است که دانشمندان نظرهای متفاوتی دربارة آن مطرح کرده‌اند. هدف این مقاله بررسی نظریات دانشمندان مختلف دربارة سرزمین اصلی و زمان مهاجرت آنها از سرزمین اوّلیه تا هنگام ورود به ایرا...

چکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگی‌ها و چالش‌های فزاینده‌ای رو‌به‌رو بوده است. گرایش‌های ملی‌گرایانه با شدت و ضعف در جمهوری‌های آسیای مرکزی تجربه شده‌اند. در کنار این گرایش‌ها، پیدایش چالش‌های داخلی، دشواری‌های دوران استقلال، ضعف در دولت‌سازی و ملت‌سازی، سرریز مسایل پیرامونی، خلا ژئوپلیتیکی و سرانجام ورود قدرت‌های خارجی به‌ویژ...

تاجیکستان در زمره کشورهای نوظهور آسیای مرکزی ازجمله مهمترین کشورهایی بود که به دلیل قرابت های تاریخی و فرهنگی و زبانی پس ازاستقلال مورد توجه ایران قرارگرفت. هنگام شروع روابط دوکشور از یک سو تاجیکستان با بحرانهای جنگ شهروندی و مشکلات سیاسی و اقتصادی روبروگردید. از سوی دیگر، رسانه های غربی با تبلیغات منفی سعی می کردند تا کشورهای آسیای مرکزی بطورعموم و تاجیکستان بطور ویژه و نیز کشور روسیه را از حض...