در این مقاله برآن شدم که پدیده بذله گویی و تمسخر را در شعر سه شاعر یعنی بشاربن برد ، ابن الرومی و ابوالعلاء المعری با دقت و ظرافت مورد بررسی قرار دهم . با این توضیح که بذله گویی و تمسخر ، نوعی نقد و آگاه سازی و عاملی از عوامل ایجاد انگیزه و دلجویی است که با ورود در زندگی عامه مردم ، اشراف و بزرگان ، اخلاق و رفتار انسانها با یکدیگر را تبیین می نماید . این پدیده در انجام یک وظیفه اجتماعی بسیار مو...

شاید به دلایل گوناگون نتوان خیام و معری را از جهت علم و فلسفه با یکدیگر مقایسه کرد، اما در حیطه ادب و خصوصاً شعر وجوه مشترک بسیاری بین آن دو وجود دارد که البته به تفاوتهای بسیاری نیز با عمیق شدن در این مشترکات می توان دست یافت. یکی از این گونه های اشتراک مفاهیم بدبینانه در شعر هر دو شاعر است که این پژوهش تلاش نموده اصل وجود این پدیده، چگونگی و بازتاب آن را در آثار و زندگی دو شاعر به بحث نشیند. ل...

یعتبر العصر العباسی من أثمن عصور الأدب الإسلامی إلّا أنّ المؤرّخین، والنّقاد تکلّموا کثیرا ما عن المساوئ الأخلاقیّة فیه دون أن یوفوا أدباء هذا العصر حقّهم، ودون أن یلتفتوا إلی القیم المنتشرة فی الشعر، والنثر. فقالوا إنّ معظم الأدباء کانوا ماجنین، ومتهاترین، ولکنّنا إذا دقّّقنا النّظر، لوجدنا أن الأدباء بغض النظر عن بعضهم، بذلوا قصاری جهدهم لانتشار القیم، ولاسیّما أعلامهم الذین کان مخاطبوهم من مختلف الفئات؛ ...

ایلیا ابوماضی عاش فی القرن العشرین متنقلاً بین التقلید والتجدید، وأفکاره الفلسفیة بحتة کلّها غیر عمیقة، وهو قد ترک شعره یبسطها علی صفحات دواوینه وقد اتخذ طریق الفلسفۀ التوماویة الجدیدة التی تعود فی جذورها إلی آراء رجل الدین المسیحی توما الأکوینی فی القرن الثالث عشر؛ وقد اعتبرت هذه الفلسفة من أهمّ الحرکات فی هذا العصر والکنیسه وافقت علی هذه الفکرة والحرکة الإعتقادیة. وقد غرق ابوماضی فی بحوثه فی بحر...

إنّ الصور الإشاریة هی الصور التی استقاها الشاعر من مصادر نصیة أخری واستخدم تجاربه الأدبیة لإیصال المعنی المراد. ویتمثل هذا المفهوم فی الأنظمة المفاهیمیة للمقاربات النقدیة المعاصرة ضمن عناوین مثل التناص، واستدعاء الشخصیات، وتوظیف التراث، والقناع و یشملها جمیعاً.  تحاول هذه الدراسة - قدر المستطاع - ضمن المنهج الوصفی- التحلیلی تبیین ما استقاه الشاعر اللبنانی المعاصر خلیل حاوی من المصادر التراثیة الع...