شاعران و نویسندگان از یک طرف با عنایت به شکل و حالت و ویژگی حروف الفبای پارسی و از طرف دیگر با تکیه بر ارزش‌های دینی و مذهبی و اجتماعی حروف مقطعه قرآنی که مشترکات فراوانی با هم دارند، دست به مضمون‌آفرینی‌های بکری می‌زنند و با خلق ترکیبات و عبارات و تعابیر و تصاویر نغز، از این علائم ظاهری حروف به نحو مطلوب بهره می‌برند. با توجه به اهمیت و جایگاه حروف، چه حروف مقطعه قرآنی و چه الفبای پارسی، در ای...

شاعران و نویسندگان از یک طرف با عنایت به شکل و حالت و ویژگی حروف الفبای پارسی و از طرف دیگر با تکیه بر ارزش‌های دینی و مذهبی و اجتماعی حروف مقطعه قرآنی که مشترکات فراوانی با هم دارند، دست به مضمون‌آفرینی‌های بکری می‌زنند و با خلق ترکیبات و عبارات و تعابیر و تصاویر نغز، از این علائم ظاهری حروف به نحو مطلوب بهره می‌برند. با توجه به اهمیت و جایگاه حروف، چه حروف مقطعه قرآنی و چه الفبای پارسی، در ای...

در ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوه‌هایی هنرمندانه آموزش داده می‌شود.«صبر و شکیبایی»‌یکی از نمونه‌های صفاتِ نیک انسانی است‌ که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمون‌پردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاومت برای گشایش است که در آموزه‌های دینی سابقه داشته و در نزد بزرگان ادب ‌فارسی با سه گرایشِ اخلاق دینی و انسانی در آثار شاعرانی چ...

بررسی مفهوم مجاز، به دلیل وقوع آن در متون دینی، از دیرباز توجه علمای اسلامی را برانگیخته و از این رو در کتب ادب و اصول، به آن پرداخته اند. گرچه به ظاهر، در چیستی مفهوم مجاز اختلافی میان علمای اسلامی نیست، اما با دقت در آثار ادبی و فقهی، وجود اختلاف در حدود و مبانی «مفهوم» و «اقسام» آن آشکار می گردد. بنا براین، نظر به وقوع مجاز در متون دینی و اختلاف نظرهای برخاسته از آن، تنقیح چیستی مجاز و تبیین...

منظومه های دینی یکی از حوزه های میراث پربار ادب فارسی است که با وجود شمار قابل توجه شان، پژوهش گران کمتر به آن ها پرداخته اند و بسیاری از آن ها ناشناخته و در حدّ همان نسخه های خطی باقی مانده اند. این منظومه ها درباره موضوعات مختلف دینی و اغلب یکی از بزرگان مذهبی سروده شده اند و از دو جنبه تاریخی و زبانی درخور مطالعه و بررسی هستند. «حماسه های دینی» عنوانی است که در پژوهش های پیشین به این منظومه ه...

بررسی تأثیر موقعیت ارتباطی بر انتخاب راه بردهای ادب   در مکالمه های دانش آموزان دختر دبیرستانی در بیرجند       عباسعلی آهنگر [1]   بتول اشرفی [2]     تاریخ دریافت: 11/10/89   تاریخ تصویب: 19/4/91   در مکالمه های دختران دبیرستانی در شهرستان بیرجند، تفاوت هایی در شیوه استفاده از راه بردهای ادب در موقعیت های ارتباطی مختلف دیده میشود. در پژوهش حاضر، راه بردهای ادب مورد استفاده در پیکرهای از مکا...

بررسی مفهوم مجاز، به دلیل وقوع آن در متون دینی، از دیرباز توجه علمای اسلامی را برانگیخته و از این رو در کتب ادب و اصول، به آن پرداخته‌اند. گرچه به ظاهر، در چیستی مفهوم مجاز اختلافی میان علمای اسلامی نیست، اما با دقت در آثار ادبی و فقهی، وجود اختلاف در حدود و مبانی «مفهوم» و «اقسام» آن آشکار می‌گردد. بنا براین، نظر به وقوع مجاز در متون دینی و اختلاف نظرهای برخاسته از آن، تنقیح چیستی مجاز و تبیین...

«ادب» در عرف عرب جاهلی عادات و رسوم نیکو به شمار می رفته که چنین تفکری از میراث و تبار گذشته به یادگار مانده است. این رسوم و عادات به صورت سنت هایی در می آید که از نظر اجتماعی و فرهنگی نیکو و پسندیده به حساب می آید و به آنها نام «ادب» اط8اق می گردد. از آن­جایی که یاد دادن و تعلیم و تربیت بسیار مهم شمرده می شد لذا کلمه ادب بر کلیه معارف (به جز معارف دینی) اطلاق گردید. در این جا لفظ تعلیم و تأدیب...

«ادب» در عرف عرب جاهلی عادات و رسوم نیکو به شمار می‌رفته که چنین تفکری از میراث و تبار گذشته به یادگار مانده است. این رسوم و عادات به صورت سنت‌هایی در می‌آید که از نظر اجتماعی و فرهنگی نیکو و پسندیده به حساب می‌آید و به آنها نام «ادب» اط8اق می‌گردد. از آن­جایی که یاد دادن و تعلیم و تربیت بسیار مهم شمرده می‌شد لذا کلمة ادب بر کلیه معارف (به جز معارف دینی) اطلاق گردید. در این جا لفظ تعلیم و تأدیب...

ادب مقارن یا ادب تطبیقی در تاریخ ادب فارسی و عربی ریشه ای کهن دارد و در تاریخ معاصر نیز به خصوص درکشورهای عربی به ویژه مصر آثار قابل اعتنایی در این زمینه به چشم می خورد و مقایسه دو شاعری همچون بهار و شوقی ازآن جهت مورد تأکید است که هر دو شاعر از شرایط سیاسی، فرهنگی و مذهبی نسبتأ مشترکی برخوردارند و در یک عصر زندگی می کنند. از سوی دیگر هر دو متعلق به دو تمدن کهن ایران و مصرند و شعراء درجه یک زما...