یکی از بن­مایه­های داستان­های عاشقانه جنگجویی معشوق است. در تاریخ اسطوره­ای و افسانه­ای ایران نام زنان و معشوقه­هایی چون گلشاه، سروخرامان، گردآفرید، عذرا و سنمبر را می­یابیم که درکنار عاشقان خود به صحنه نبرد آمده و چون مردان جنگجو از آنها دفاع می­کردند. این آثار بازمانده حماسه­های بزرگ یا بازآفرینی آنهاست و چنان در رمانس های عیاری و عاشقانه بسامد دارند که به صورت بن­مایه درآمده­اند. در این مقال...

در سال های اخیر پرورش مهارت های تفکر در کودکان جایگاه و اهمیت ویژه ای کسب کرده است. نه تنها داشتن مهارت های فکری برای کودکان ضروری است بلکه توانمند بودن آن ها برای استفاده از این مهارت ها اهمیت به سزایی دارد. یکی از ابزارهای پرورش تفکر، ادبیات داستانی است. افسانه ها به عنوان گونه ای از ادبیات داستانی و بخشی از میراث فرهنگی اهمیت به سزایی در این امر دارند. افسانه ها، برخاسته از زندگی انسان های ع...

در بسیاری از اسطوره‌ها و نمادپردازی‌ها ، نکات مشترکی می‌توان یافت که ریشه در ناخودآگاه مشترک جمعی بشر دارد و از نزدیکی باورهای فرهــنگی و معــنوی جهانیان حکایت می‌کند. اسطورۀ جهان‌شمول ققنوس نیز از جمله اساطیری است که اگرچه دگردیسی‌های فراوان یافته است - اسطورۀ کوتزال کواتل را می‌توان صورت دگردیسی یافته‌ای از اسطورۀ ققنوس دانست - ولی می‌توان نکات مشترک و بویژه بن‌مایۀ مرگ و رستاخیز را در تمامی ...

از تاریخ اولین چاپ رساله دربارۀ افسانۀ بودا که در قرن 19 به دست ایمیل سنارت فرانسوی انجام شد و در آن حیات ساکیامونی به نماد و اسطوره تبدیل گردید، بسیاری از هندشناسان فرانسوی با شخصیت معماگونۀ بودا مواجه شدند. آنها با رجوع به متون بودایی زبان سانسکریت و پالی، به تحلیل حیات مبهم وی پرداختند. بودا کیست؟ چرا شخصیت پیچیدۀ او ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول نموده‏است؟ فرانسویان با بررسی محققانه ...

ادبیات عامیانه، در نقد ادبی جایگاه ویژه­ای دارد و بررسی آن، دستاوردهای قابل توجهی در عرصۀ مطالعات زبانی، ادبی و محتوایی ازجمله اطلاعات تاریخی، فرهنگی و جامعه­شناختی دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بر اساس مطالعه و بررسی بیست افسانۀ منثور مکتوب عامیانه و استخراج شواهد از این متون، برآن است که ویژگی­های نثر آن­ها را بررسی کند. با مطالعۀ این افسانه­ها به این نتیجه می­رسیم که ویژگی­هایی که در ...

در میان اروپاییان فرانسوی ها هم در شناساندن، و هم در پیروی از اندیشه و فرهنگ ایرانیان پیشگام بودند. از جمله فرانسویانی که از این سرچشمه نوشید، آندره ژید نویسنده ی مشهور است. او که از کودکی با مطالعه ی کتاب هزارویکشب با شرق آشنا شد، در جوانی با مطالعه ی ترجمه-های غزلیات حافظ و رباعیات خیام اثر مائده های زمینی را آفرید. مفاهیم مشترک کتاب مائده های زمینی با اندیشه های ایرانی، پژوهش گران را بر آن...

چکیده: ساختارگرایی نوعی شیوۀ پژوهش است که به تحلیل ساختارها می پردازد و قواعد کلّی حاکم برآن ها را مورد بررسی قرار می دهد. یکی از رویکردهای ساختارگرایانه در ادبیات ، روایت شناسی(narratology) یا بررسی ساختاری روایت است. نخستین مطالعات رسمی در این زمینه ، تحقیقات ولادیمیر پـراپ بر روی یک صد قصّۀ عامیانۀ روسی بود ، که منجر به انتشار کتاب ریخت شناسی قصّه های پریان شد. وی ساختار روایی آن قصّه ها را درهف...

در این جستار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی چهار قصه از افسانه‎های ایرانی که شهرت فراوان و شخصیت کودکانه دارند، پرداخته‎ایم و تعداد و توالی خویشکاری ‌آن‌ها را با الگوی ساختاری پراپ مقایسه کرده‎ایم. نتیجۀ به دست آمده، نشان می‎دهد که علی‎رغم وجود نکات مشابه در خویشکاری‎ها، توالی ‌آن‌ها تفاوت چشمگیری با الگوی ساختاری پراپ دارد؛ علاوه بر آن بررسی این جنبه از قصه‎های پریان به دریافت قدمت روایت‎های ...