چکیده هدف از نگارش این مقاله، ارائۀ تبیینی از آیندۀ اقتصاد ایران است. مهم ترین ویژگی مقاله، بهره گیری از چهارچوب نظری نهادگرایی جدید و تطبیق آن با یک الگوی مبتنی بر سناریو است. بر این اساس، فناوری مفهوم کلیدی توضیح دهندۀ ماهیت توسعه است و کارامدی ساختار حقوق مالکیت علت موفقیت یک اقتصاد ملی در حوزۀ فناوری. در این زمینه تلاش شده است در چهارچوب دستگاه نظری نهادگرایی جدید، ازطریق الزامات مربوط به ت...

چکیده در این مقاله، به بررسی امکان تأسیس علم اقتصاد، در هر جامعه‌ای مانند ایران می‌پردازیم. برای رسیدن به این هدف، شرایطی را بررسی می‌کنیم که باید، به‌طور کلی، برای تأسیس علم اقتصاد، به مثابة علمی اجتماعی، وجود داشته باشد. برای روشن شدن موضوع، نخست به نقد هایک بر اقتصاد نئوکلاسیک و برنامه‌ریزی سوسیالیستی می‌پردازیم تا نشان دهیم امتناع یا امکان علم اقتصاد، در مسئله‌ای ریشه دارد که آن را مسئلة ا...

پدیده نفرین منابع با این تصور عمومی که ثروت منابع طبیعی باعث رشد اقتصادی می شود، در تضاد است. در این بین، اینکه چرا کشورهای در حال توسعه صادرکننده نفت پس از سود بردن از بزرگ ترین انتقال ثروت که تاکنون بدون جنگ رخ داده است، گرفتار زوال اقتصادی و تباهی سیاسی شده اند، به عنوان یکی از مسایل مطرح در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و بهره گیری از چهارچوب نظر...

چکیده هدف از نگارش این مقاله، ارائۀ تبیینی از آیندۀ اقتصاد ایران است. مهم‌ترین ویژگی مقاله، بهره‌گیری از چهارچوب نظری نهادگرایی جدید و تطبیق آن با یک الگوی مبتنی بر سناریو است. بر این اساس، فناوری مفهوم کلیدی توضیح‌دهندۀ ماهیت توسعه است و کارامدی ساختار حقوق مالکیت علت موفقیت یک اقتصاد ملی در حوزۀ فناوری. در این زمینه تلاش شده است در چهارچوب دستگاه نظری نهادگرایی جدید، ازطریق الزامات مربوط به ت...

اندیشه طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مدتی است که محافلِ دانشگاهی و اتاقهای فکر کشورمان را به خود مشغول داشته است. در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن مرور الگوهای رایج در فضای مدیریت توسعه، به استعداد حکمت صدرایی و نظریه حرکت جوهری در جهت فراهمآوری عقبه نظری سودمند (ولو به صورت استعارهای) برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بپردازیم. سپس بر مبنای تفکیک سودمند مکتب صدرایی بین جوهر و عرَض و با...

متون درسی نظام‌های اقتصادی در ایران به مقایسۀ نظام‌های اقتصادی سرمایه‌داری، سوسیالیسم و اسلام می‌پردازد. با فروپاشی سوسیالیسم در بلوک شرق، متون درسی نظام‌های اقتصادی به طور جدی تغییر یافت و اقتصاد تطبیقی جایگزین نظام‌های اقتصادی و مطالعۀ ساختارها و نهادها جایگزین مطالعۀ نظام‌ها شد. نظام‌های اقتصادی مبتنی بر نظریۀ سیستم‌ها و اقتصاد تطبیقی مبتنی بر نهادگرایی است. اقتصاد تطبیقی بررسی می‌کند که چگو...

نهادگرایان با اشاره به نکات ضعف نئوکلاسیکها و به ویژه نادیده گرفتن اقتصاد ارزشی و مباحث مربوط به حقوق سطوح پایین جامعه و توزیع درآمد، ایجاد نهادهای مدنی را به عنوان رفع مشکلات مکاتب کلاسیک و نئوکلاسیک مطرح کردند. اقتصاددانان، مکتب نهادی را به سه نسل مختلف تقسیم می کنند. اقتصاددانان نسل اول که تورستن وبلن بنیانگذار آن است، به زیرساختهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه به عنوان پایه های اص...

مطالعه معرفت­شناسی در مکتب­های اقتصادی علاوه بر آشکار نمودن نقاط تفاوت و اشتراک آن­ها، می­تواند به شناخت اهداف، راهبردها و سیاست­گذاری­ها و نوع مواجهه با چالش­های اقتصادی هر یک کمک نماید. پژوهش حاضر به مطالعه معرفت­شناسی در اقتصاد اسلامی و اقتصاد نهادگرایی جدید با رویکردی تطبیقی پرداخته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که عقل بعنوان یکی از ابزارهای حصول معرفت هم اقتصاد نهادگرا و هم اقتصاد اسلام...

این مقاله درصدد است با مقایسة تطبیقی سه حوزة معرفتی اقتصاد نئوکلاسیک، اقتصاد نهادگرا، و جامعه‌شناسی اقتصادی به وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها دست یابد. فصل مشترک این سه حوزه تلاش همگی آن‌ها برای فهم پدیده‌های اقتصادی است. دو حوزة اول در حوزة معرفت‌شناسی اقتصاد قرار می‌گیرند و حوزة سوم در حوزة معرفت‌شناسی جامعه‌شناسی است. در این مقاله در معرفی اقتصاد نئوکلاسیک مفروضات اصلی و پی‌آمدهای این مفروضات بر...