فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تحول بسیار مهمی را در محیط امنیتی مناطق جداشده از آن از جمله قفقازجنوبی به جا گذاشت. پدیداری سه کشور آذربایجان، ارمنستان و گرجستان در منطقه قفقازجنوبی موجب گردید تا معادلات امنیتی و الگوی تعاملات منطقه‌ای، تحت تأثیر حضور و تعدد بازیگران و پیچیدگی و تنوع موضوعات منطقه‌ای از جمله مسائل قومی، اختلافات سیاسی و سرزمینی و مشکلات اقتصادی متحول گردد. حضور بازیگران خارجی و...

در آخرین ساعات روز چهارشنبه 12 تیر 2931 (3 ژوئیه 3102)، ارتش مصر پس از پایان ضرب ‏الاجل 48 ساعته، محمد مرسی نخستین رئیس جمهور غیرنظامی و برآمده از انتخاباتی دموکراتیک را در محل کارش بازداشت و به باشگاه افسران ارتش منتقل کرد. با این کودتا، دوره‏ای در مصر آغاز شد که پس از گذشت نزدیک به 3 سال از انقلاب 25 ژانویه 1102 می‏توان آن را دوره پساکودتا نامید، به این معنا که این امکان وجود دارد که سیاست و ...

یدة اصلی نوشته این است که علاوه بر کارکردهای ایجابی و امنیت‎ساز، چهرة دیگر انتخابات در جمهوری اسلامی پدیدارسازی سطوح مختلفی از بی‎ثباتی سیاسی و بستری برای وقوع رخدادها، مسائل و چالش‎‌های امنیتی و تهدیدات اجتماعی بوده و چنین نقشی متأثر از نوع کنش‌گری و رفتار سیاسی سه ضلع اصلی انتخابات، یعنی نهادهای حاکمیتیِ اجرایی و نظارتی، الگوی رقابت احزاب و جناح‎‌های سیاسی و الگوی رفتار انتخاباتی مردم و گروه‌ه...

با وجود ارتباط وثیق و عمیق بین محیط امنیتی و فرایند سیاستگذاری خارجی و امنیتی، چهارچوب روش‌شناختی خاص و مشخصی برای تحلیل و تبیین رابطه میان این دو وجود ندارد. از این رو، پژوهش حاضر با طرح این پرسش که چه ارتباطی میان محیط امنیتی یک بازیگر و سیاستگذاری خارجی و امنیتی آن وجود دارد، تلاش کرده است تا ضمن ارائه یک الگوی تحلیلی در این زمینه، چهارچوب روش‌شناختی مشخصی برای شناخت محیط‌های امنیتی و ارتباط...

علوم انسانی اسلامی ‏و بومی ‏در گرو بهره‏برداری از فلسفه اسلامی ‏به جای فلسفه‏های غربی است. حکمت متعالیه، از ظرفیت خوبی برای ورود به عرصه علوم انسانی برخوردار می‏باشد. علوم و مطالعات امنیتی، در سال‏های اخیر، در کشور ما از رونق خوبی برخوردار شده، اما تلاش درخور توجهی برای طرح مباحث امنیتی، با تکیه بر مبانی فلسفه اسلامی، به ویژه حکمت متعالیه، صورت نگرفته است. هدف مکتوب حاضر، ارائه کاربردها و وج...

در این مقاله ضمن نگاهی گذرا به تعاریف و الگوهای مدیریت راهبردی، به بحث مدیریت راهبردی دفاعی- امنیتی (که ادبیات آن دست کم در کشور ما رشد و توسعه کافی نیافته است) پرداخته شده و با مطالعه و تحلیل محتوایی الگوهای موجود در فرآیند مدیریت راهبردی و راهبردهای دفاعی یا نظامی برخی کشورهای جهان، عناصر مشترک و موضوعات اصلی آن ها استخراج و پس از تحلیل عملی و دسته بندی آن ها مبتنی بر شرایط خاص ج. ا. ایران، ا...

مطالعات امنیتی در ایران از پیشینه تاریخی چندانی برخوردار نیست و مطالعۀ تحولات امنیتی جمهوری اسلامی که بخش کوچکی از این حوزۀ مطالعاتی است، از آن هم جدیدتر است. با وجود این، نگاهها و دیدگاههای مختلفی دربارۀ امنیت ملی و جامعه امن در ادوار مختلف حیات جمهوری اسلامی وجود داشته است که توسط برخی اندیشمندان و پژوهش‏گران حوزۀ مطالعات امنیتی، شکلی منسجم و تئوریک یافته‏اند. حاصل این تلاش‏ها را تا به امروز ...

چکیده خاورمیانه یکی از مناطق استثنایی جهان به شمار می رود که هنوز هیچ گونه ترتیبات امنیتی توافق شده و پایداری در آن ایجاد نشده است. حضور قدرت های فرامنطقه ای در خاورمیانه به دلیل عواملی چون نفت و موقعیت ژئوپولیتیک منطقه همواره از عناصر ساختار امنیتی منطقه ای محسوب می شده است، اما در سال های اخیر و به ویژه بعد از حادثه یازده سپتامبر، مداخلات فرامنطقه ای افزایش قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. ضم...

منطقه آسیای جنوب غربی از بعد راهبردی پیوندهای امنیتی مهمی را با نقاط مختلف دنیا دارد. مناسبات بین المللی و منطقه ای راهبردهای امنیتی مختلفی را برای این منطقه رقم زده است. از مهمترین کشورهای این منطقه ج.ا. ایران می باشد که در منطقه حساس و ژئو راهبردی خاورمیانه واقع شده است. بنیادهای شکل گیری هر نوع نظام امنیتی در منطقه آسیای جنوب غرب بدون ج. ا. ایران شکننده است. یکی از مهمترین معضلات منطقه اسیای...

چکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگی‌ها و چالش‌های فزاینده‌ای رو‌به‌رو بوده است. گرایش‌های ملی‌گرایانه با شدت و ضعف در جمهوری‌های آسیای مرکزی تجربه شده‌اند. در کنار این گرایش‌ها، پیدایش چالش‌های داخلی، دشواری‌های دوران استقلال، ضعف در دولت‌سازی و ملت‌سازی، سرریز مسایل پیرامونی، خلا ژئوپلیتیکی و سرانجام ورود قدرت‌های خارجی به‌ویژ...