دیر زمانی است که خاورشناسان، مطالعات درباره اسلام را، با انگیزه های مختلفی انجام می­دهند، اما پژوهش دانشگاهی و روشمند غربیان درباره شیعه، به کم­تر از یک قرن می­رسد. شیعه­پژوهی غربیان، در دهه­های اخیر رشد چشم­گیری داشته، اما امامت­پژوهی آن­ها چندان رونقی نداشته و به چند مقاله دائره­المعارفی و برخی کتاب­­ها درباره تاریخ تشیع منحصر است که به مناسبت از ائمه شیعه: بحث نموده­اند. بررسی و تبیین مقاله ...

چکیده در تفسیر روح المعانی آلوسی درباره سبب نزول سوره والعادیات دو روایت متفاوت از امام علی علیه السلام و ابن عباس نقل شده است. حضرت علی علیه السلام سبب نزول و موضوع سوره­ را با فریضه­ حج مرتبط دانسته وآیات را مطابق با آن تفسیر کرده­اند؛ اما ابن عباس سبب نزول سوره را با فریضه­ جهاد مرتبط دانسته و تفسیری متفاوت بیان داشته است. هرچند ابن عباس پس از شنیدن کلام امام علی علیه السلام از نظر خود بر ...

مقالة حاضر، به بررسی و تحلیل مرحلة دوم از مناظرة امام صادق(علیه السلام) با زندیق مصری پرداخته است؛ چنان‌که در قسمت پیشین آمد، امام(علیه السلام) در مرحلة اول مناظره، به‌شیوة جدال احسن با زندیق به گفت‌وگو پرداخته و در این مرحله، به‌شیوة موعظة حسنه (خطابه) وارد شده است.مضمون فرمایش امام(علیه السلام) این است که هر کس به وجوبِ وجودِ عالَم و بی نیازی آن از وجود صانع مدبر معتقد است، به‌حکم ضرورت، ب...

چکیده: توحید، اصطلاحی مهم در فرهنگ و معارف اسلام است، انبوهی از یادکردهای قرآنی که مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع توحید و یگانگی اشاره دارند، نشان دهنده میزان ارزشمندی این مبحث در نگاه قرآنی است. این مقاله با رویکردی توصیفی، تحلیلی و در چهار محورِ اصل توحید، نقش قرآن در معرفت توحیدی امام علی علیه السلام، جایگاه حضرت علی علیه السلام در فلسفه الهی، تفاوت مقامات معرفتی امام علی علیه السلام با سایر...

از برجسته ­ترین جنبه­ های زندگی انسان، چگونگی ارتباط با خالق هستی، سختن گفتن، نحوۀ دعا کردن و مسألت کردن از بارگاه الهی و تنظیم روابط خود با او و سایر انسان­ها بوده و متون دینی، بهترین عرصۀ دستیابی وی به این موارد است. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر تلازم قرآن و عترت(علیهم السلام)، برجسته ­ترین بایسته­های خواهانی از خداوند در زیارت­نامه­ های ام...

دانش‏نامه امام حسین علیه السلام‏، گامی بود، که پس از سال‏ها پژوهش و تلاش، با همکاری شماری از پژوهش­گران توانمند «پژوهشکده علوم و معارف حدیث»، در چهارده جلد (متن) به سرانجام رسید،امّا با توجّه به این که بخش‏هایی از آن دانش‏نامه- که با شهادت سیّد الشهدا علیه السلام و یاران باوفایش مرتبط  بود، بیش از سایر بخش‏ها برای آشنایی هر چه بیشتر و عالمانه عموم خوانندگان با تاریخ حماسه کربلا، کاربرد داشت و از س...

مقطع تاریخی امامت امام باقر علیه السلام یکی از ناشناخته ترین دوره های تاریخ اسلام است. در این میان چگونگی ارتباط امام باقر علیه السلام با عمر بن عبدالعزیز، خلیفه اموی، و ارزیابی عملکرد او در قبال علویان از پیچیدگی ویژه ای برخوردار است. بررسی و تحلیل این موضوع، از یک سو، به شناسایی و ارزیابی شخصیت عمر بن عبدالعزیز کمک می کند، و از سوی دیگر، سیره سیاسی ائمه معصومین(علیهم­السلام) و تدابیر حکیمانه ...

گردشگری که در اصطلاح قرآنی با واژه های سیر و سیاحت مورد استفاده قرار گرفته است، امری است ستوده و ممدوح به شرطی که به صورت هدفمند و در چارچوب کمال انسانی باشد. امام علی علیه السلام به عنوان مفسر قرآن کریم بیانات ارزشمندی در ترویج و توسعه گردشگری داشته اند که این قلم تلاش بر گرداوری آن دارد. امام علیه السلام نه تنها به سیرو سیاحت و امر گردشگری اهتمام داشتند و پیوسته دیگران را به کاوش و گردش هدفمن...

موضوع این پژوهش، نقش امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در خلافت متوکل می باشد. مسئله این پژوهش این است که، امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در عصر متوکل چه نقشی داشته است. بر این اساس سوال اصلی این تحقیق این است: نقش امام هادی (علیه السلام) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی در خلافت متوکل چه بوده است؟ سوالهای فرعی این تحقیق بدین قرار است: شرایط سیاسی و اجتما...

پژوهش حاضر به بررسی براهین اثبات وجود خدا که در کلام دو امام معصوم حضرت امام علی و امام رضا ـ علیهما السلام ـ به کار رفته می پردازد تا میزان استفاده ی دو امام و نیز شباهت ها و تفاوت ها در شیوه ی استفاده ی دو امام مشخص گردد. البته وقتی گفته می شود «برهان»، نباید انتظار داشت که در اغلب موارد، براهین کاملی که از صغری و کبری تشکیل شده باشند در کلام دو امام یافت شود، بلکه شاید چنین موردی به صورت ک...