رساله ی حاضر به بررسی نقش استعاره در تفسیر کشاف می پردازد از سه فصل تشکیل شده است که فصل اول به زندگی زمخشری وآثار نویسنده و تاثیرش در پ‍‍‍‍ژوهش های بعدی مورد توجه قرار داده است و در فصل دوم بعد از بررسی تااریخ بلاغت و موضو عهای علم بیان به یررسی استعاره و انواع آن نزد زمخشری اشاره شده است و در فصل سوم بعد از استخراج استعازره های این تفسیر گرانقدر و تقسیم بندی های آن به یررسی تستعار و ایحاء های...

نسخة شرح المفصل کاشی به زبان عربی برجای مانده از قرن 7 و 8 هجری است که نویسنده در آن با نثری روان و به گونه­ای علمی و دقیق به شرح کتاب المفصل زمخشری پرداخته است. این نسخه سرشار از نقل­قول­ها و نظرات بزرگان نحو است، امّا نویسنده تنها به ذکر نظرات ایشان اکتفا نکرده، بلکه در موارد بسیاری با تکیه بر استدلال­های سماعی و قیاسی به اظهارنظر می­پردازد. این نویسندة ایرانی مسلط به زبان عربی از منابع سماع ه...

چکیده یکی از علوم پیش نیاز مفسر دانش مفردات است که به بیان معانی و مفاهیم واژه های قرآن می پردازد. این علم از زمان پیامبر (ص) وجود داشته است به طوری که اگر مردم زمان نزول معنی بعضی کلمات را نمی دانستند تفسیر آن را از پیامبر (ص) و بعدها از ائمه (ع) می پرسیدند. البته دانش مفردات نیز مانند دیگر علوم در زمان های بعد گسترش پیدا کرده و مورد توجه دانشمندان و مفسران قرار گرفته و کتاب ها و مقالات بسیا...

إن الزمخشری عالم کبیر برع فی العلوم المختلفه من الحدیث والتفسیر وأصول الفقه والنحو والبلاغه والأدب. وصنّف التصانیف البدیعه، منها: الکشاف فی تفسیر القرآن، المفصل فی النحو، الأنموذج فی النحو وأساس البلاغه فی اللغه. وتفسیره الکشاف تفسیر قلّ نظیره بما برع فیه مولفه الزمخشری من المعرفه بعلوم کثیره لاسیما علوم البلاغه والبیان والإعراب والأدب. یمتاز هذا التفسیر بإحاطه مولّفه بالعلوم الکثیره ومعرفه لغه ...

بی شک بررسی اختلافات نحوی و مقایسه آن در بین علماء نحو از دیرباز جایگاه خاصّی داشته است، به طوری که بر اساس آن ، مکاتب و مذاهب مختلفی در این علم بوجود آمده و علمای نحو را به رقابت علمی با یکدیگر واداشته است به گونه ای که می بینیم آراء نحوی گسترش یافته و محققان بر آن شده اند تا در مورد صحّت و سقم آراء نحوی بیشتر تلاش کنند و آراء درست را از نادرست تشخیص دهند. در این میان، ابن مالک و زمخشری دو تن از...

عموماً زمخشری در تفسیر کشاف برای فهم معنای آیه از روایات نبوی استفاده می‌کند؛ یکی از این موارد، در زمینه علوم ادبی است که از میان رسته‌های مختلف این علم می‌توان به ساختارهای صرفی و نحوی اشاره داشت. در این راستا، مقالۀ حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و رویکرد انتقادی، به استخراج کاربست روایات پیامبر برای تحلیل ساختارهای صرفی و نحوی آیات قرآنی در تفسیر کشاف پرداخته و درنهایت با واکاوی و ارزیابی دیدگاه...

پس از آنکه بدیع الزمان همدانی کتاب مقامات خود را نگاشت بسیاری از نویسندگان پس از وی به پیروی از او به نگارش مقامه پرداختند که در همه آنها سبک و سیاق مقامات بدیع الزمان به چشم می خورد. در این میان زمخشری دانشمند برجسته ایرانی از توجه مردم به نثر فنی و مسجع مقامه استفاده می کند و به نگارش کتاب "المقامات" می پردازد و در آن ضمن کاربرد آرایه های گوناگون ادبی در نثری مسجع، گنجینه لغوی و مهارت نویسندگ...

واژگان در هر زبانی برترین وسیله برای بیان مافی­الضمیر آدمی است. با واژه­هاست که معانی، افکار و احساسات عیان می­گردند و در کنار همه این­ها ساده­ترین ابزار ارتباطی بین انسان­ها هستند.  هرچه خطیب و سخنران در انتخاب کلمات بیشتر دقت نماید، تأثیر آن در مخاطبان افزوده خواهد شد. این مقاله، به هدف معرفی عالم لغوی ایرانی الاصل، ابوالفتح برهان الدّین ناصر بن ابی المکارم المطرّزی، پدیدآورندۀ معجم لغ...

در مقاله حاضر کوشیده ایم گفتمان معنا و فرآیند معنا یابی را در تفسیر کشاف، بررسی و تحلیل کنیم تا از این رهگذر بتوانیم به روش های مورد استفاده زمخشری برای وصول به معنا پی ببریم.امروزه، تحلیل گفتمان معنا یکی از مباحث مهم و اساسی در علوم زبان شناسی و به ویژه معناشناسی است. در این حوزه، سعی می شود با بررسی عوامل و دلالت های درون زبانی همچون واژه شناسی، ساخت های دستوری و ساخت های بلاغی، بافت درون متن...