در دورۀ قاجار اتفاقاتی در ایران رخ داد که برای جامعۀ آن روز تازگی داشت؛ یکی از آنها شروع نقشه‌برداری علمی و مدرن توسط خود ایرانیان بود. تا قبل از این اتفاق در جامعۀ ایرانی متنی توصیفی در قالب مدرکی به نام «حدنامه» تنظیم می‌شد که ماحصل تلاش جمعی چند خبرۀ موثق آشنا با موضوع و محیط و جغرافیای محلی بود. با آنکه نقشه‌برداری جدید در ایران نسبت به فرانسه دیر شروع شد. اما در زمان کوتاهی تنی چند از نقشه...

انسان ها در غالب جوامع انسانی، درگیر تولید و مبادلۀ اطلاعات، معنابخشی و محتوای نمادینی هستند که منجر به تحولات ارتباطی بسیار عمیق و گسترده در تمامی جوامع بشری شده است. ارتباط و تحولات ارتباطی را می توان در قالب اندیشه های مدرنیسم و پست مدرنیسم صورت بندی کرد. دیدگاه مدرن به طور عمده نگاهی مثبت به تحولات ارتباطی دارد و آن را بر پایۀ توسعه و تکامل می داند. در حالی که دیدگاه پست مدرن نظر مساعدی به ...

از زمانی که جامعه ­شناسی به‫عنوان دانش شناخت اجتماعات بشری بسط و گسترش یافت، موضوع دین یکی از مهم‫ترین مباحث علوم اجتماعی و بالاخص جامعه­شناسی بوده است. آن‫چه که در تاریخ جامعه­شناسی و به‫خصوص جامعه­شناسی دین وجود دارد، توجه به­ نقش دین در جوامع است. از همان دورۀ پیدایی جامعه‫شناسی، جامعه­ شناسان دین را به‫مثابه یک پدیده و یا نهاد، مبنای نظریه ­پردازی­های خود قرار داده­اند. در کنار جامعه ­شناسی...

مقدمه: ازدواج و گزینش همسر از مهم ترین شاخص های تحرک اجتماعی در هر جامعه است. امروزه با توجه به تغییر شیوه های همسرگزینی و الگوهای نوین ازدواج از شکل سنّتی به مدرن، کارکرد خانواده نیز از این امر تأثیر می پذیرد و به نظر می رسد کارکرد خانواده در این ازدواج ها نیز متفاوت است. این پژوهش به شناخت تفاوت کارکردهای خانواده در ازدواج های سنّتی و مدرن از دید زنان متأهل می پردازد که هر یک از این دو نوع ازدو...

یکی از ویژگیهای دنیای مدرن، وجود تنوعات فراوان در آن و به رسمیت شناختنِ تنوعات مذکور است. به دلیل مهاجرت های گسترده و دایمی و ارتباطاتِ وسیع و بین المللی و جهانی‏شدن فعالیت‏های اقتصادی، کمابیش اغلب نقاط جهان، به صورت جوامعی دارای تنوع فرهنگی و قومی درآمده اند. از سوی دیگر، اگر وظیفه و هدفِ پلیس را، تأمین نظم و امنیت جامعه بدانیم، طبعاً نهاد پلیس باید بتواند با جامعه جدید انطباق پیدا کند. بدین منظور...

دوران مدرن و پست مدرن قبل از هر چیز با پارادایم معرفت شناسی مشخص می شود که بازتاب آن را  در همه حوزه ها، از جمله در ادبیات و شعر نیز می توان یافت. شعر پست مدرن ایران در شمارآخرین و جدیدترین اشعار معاصر قراردارد که نگاههای منتقدان و بسیاری از جوانان جامعه را به سوی خود جلب کرده است. یکی از موضوعات عمده در این اشعار، بازتاب  چهرۀ زنان در طیف­های گوناگون است که در برخی موارد بیانگر احوال وکردار و ...

برخلاف صورت های قدیم سلطه در میان جوامع بشری و انحصار آن به اخذ باج و خراج و ناتوانی در تغییر بنیادی شیوة مادی و معنوی زندگی جوامع تحت سلطه، استعمار یا صورت جدید سلطه در دوران جدید، افزون بر سلطۀ سیاسی و اقتصادی با اتکا به قدرت علمی، فنی، اقتصادی، و تسلیحاتی خویش شیوة زندگی مادی و معنوی را در مستعمرات و نیمه مستعمرات تغییر داد. در این میان ایران پس از نخستین شکست ها در برابر ارتش مدرن روسیه در ...

یکی از تلاش هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...

در این مقاله با استفاده از رهیافت وبر، ساختار قشربندی جامعۀ شهری ایران در نظام جمهوری اسلامی در دهۀ 1360 و 1370 بررسی شده است. بر مبنای این رهیافت، تحلیل ساختار قشربندی بر اساس این سه بعد است: بهره مندی از ابزارهای فعالیت اقتصادی، داشتن مهارت و صلاحیت، استفاده از فرصت های زندگی. روش اجرای تحقیق، تاریخی است و منابع داده های آن، آمار سرشماری ده سالۀ نفوس و مسکن ایران در سال های 1365و 1375 بوده که...

پیامبران و امامان همواره در طول تاریخ با هدایت تشریعی و ارائۀ طریق، گنجینه های عقول بشری را شکوفا کرده اند و آنان را به سوی سعادت و کمال رهنمون ساخته اند. یکی از اهداف آنان در این مسیر تشکیل مدینۀ فاضله یا جامعۀ آرمانی است که افراد جامعه در آن، فارغ از هرگونه ظلم و بی عدالتی، به سوی کمال حقیقی و معرفت الهی پیش روند، امّا امام علاوه بر هدایت تشریعی با هدایت تکوینی و باطنی خود نیز دلهای مستعد را ه...