در قرن های نخست دورة اسلامی زبان عربی با سرعت زیادی در ایران گسترش یافت و به مرور زمان به زبان سیاسی و علمی و ادبی ایران در حوزة تمدن اسلامی تبدیل شد. در این میان عدة زیادی از ایرانیان اهل ذوق و ادب به آفریدن آثار ادبی به زبان عربی پرداختند. به طوری که بازار شعر عربی در ایران به ویژه در قرن چهارم و پنجم رونقی تام و تمام گرفت. حملة مغولان به سرزمین ایران و بروز تحولات و نابسامانی های اجتماعی و س...

چکیدهدر پژوهش حاضر به بررسی مهم ترین ریشه های لاتین در اصطلاحات پزشکی و معادل های برگزیده شده برای این ریشه ها در زبان فارسی پرداخته شده است. این پژوهش با توجه به اهمیت معادل گزینی برای اصطلاحات بیگانه در زبان فارسی، به ویژه اصطلاحات علمی و با توجه به فعالیت های علمیِ مستمر فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این راستا، صورت گرفته است. از نتایج به دست آمده در این پژوهش، این گونه برمی آید که معادل گزین...

سرزمین سنداز آغاز حکومت خاندان سومرا(از قرن11 تا13م)تا حکومت انگلیسی ها (1843تا1947م) سهم بسزایی در ترویج زبان و ادب فارسی داشته است و در طول این دوران کتاب های فارسی ارزنده ای در سند به رشته تحریر درآمده که علاوه بر شعر و ادب و تاریخ، شامل تذکره نویسی فارسی نیز می شود. در این مقاله به اختصار به معرفی برخی از تذکره نویسان سند پرداخته خواهد شد که در جهت احیای زبان و ادب فارسی خدمات شایانی را ارا...

متن حاضر حاوی آگاهیهای سودمندی از موقعیت اجتماعی ‘ فرهنگی و تاریخی هند و ایالت گجرات و شهر احمدآباد ‘ میزبان اجلاس سراسری استادان زبان و ادب فارسی است . خواننده محترم درباره دانشگاه گجرات محل اجلاس استادان فارسی همچنین اطلاعات مفیدی به دست می آورد و از مسائل و موضوعاتی که در اجلاس مطرح شده همراه با پیشنهادهای عالمانه ای که نویسنده درباره آموزش و گسترش زبان و ادب فارسی در شبه قاره عرضه داشته آگا...

مقاله حاضر به بحث درباره پدیده ادب و مقایسه آن در زبان‌های کره‌ای و فارسی می‌پردازد. داده‌های تحقیق مقاله به‌صورت مشاهده میدانی و اسنادی در یک دوره دوساله در کره جنوبی مورد بررسی قرار گرفته و ضمن تبادل نظر مستقیم با دانشجویان کره‌ای در کره و ایران تکمیل شده است. ادب در مفهوم عام، پدیده‌ای جهانی به شمار می‌آید و در فرهنگ هر جامعه ریشه دارد، اما در هر زبان به‌صورتی متفاوت جلوه‌گر می‌شود. زبان‌های...

این مقاله که بخشی از رساله «ریخت شناسی قصیده در ادب فارسی» نوشته نگارنده است، تحقیقی در باب وزن ها و بحرهای استفاده شده در قصاید ادب فارسی است که از قرن چهارم تا دوره معاصر (بهار) را در بر می گیرد. در این تحقیق، 50 قصیده اول دیوان شاعران معروف قصیده سرا در هر دوره ادب فارسی مورد بررسی قرار گرفت و انواع وزن و مضمون های مورد علاقه آنها مشخص شد که نتایج این بررسی به صورت مقاله زیر درآمد. در این نو...

در مقالۀ حاضر علم بلاغت از آغاز تا امروز در ادب عربی و فارسی به صورت تطبیقی، بررسی و سیر آن با توجه به خصوصیات زمانی و شیوه نگرش و توجه دانشمندان به مسائل بلاغی به طور مستقل مطرح شده است. همچنین، آثار و نظر های دانشمندانی که صاحب تفکر و اندیشه های والا در علم بلاغت بوده اند، بیان و در پایان نتیجه گرفته شده است که بلاغیون فارسی زبان در طرح صناعات عربی بیشتر تحت تأثیر بلاغیون عربی زبان بوده اند.

لغت­نامه یا فرهنگ لغت عربى‌ به ترکىِ اختریِ‌ کبیر،‌‌ تألیف «مصلح‌الدین‌ اختری»، افزون بر ارزش­ها و فواید فرهنگ­نامه­ای و با وجود اینکه هیچ­یک از دوسویِ زبان­هایش فارسی نیست، می­تواند نمونه و بستر مطالعاتی خوبی برای نشان دادنِ نفوذ و تأثیر زبان فارسی در میان اهل علم و ادب، لغت­شناسان و عربی‌آموزان ترکِ عثمانی در آسیای صغیر باشد و این­گونه می­تواند ارتباط فرهنگی و زبانی این دو سرزمین کهن و بزرگ را نما...

به شهادت تاریخ و اسناد فراوان موجود، بی شک کهن ترین ارتباط فرهنگی و ادبی جهان بین دو سرزمین ایران و هند است که قدمت آن به چندین هزار سال می رسد. پس از نفوذ و گسترش اسلام به علل گوناگون و دلایل مختلف، ارتباط سیاسی، فرهنگی، علمی، ادبی و هنری و نقل و انتقال های قابل توجّه، زمینه نفوذ و گسترش زبان و ادبیّات فارسی در شبه قارّه افزایش یافت و سبب گردید حیات فرهنگی، زبانی و ادبی کشور پهناور هند و پاکستان ...