نخستین فصل از مقال? اول زیج جامع، رساله نجومی مهم کوشیار گیلانی، اخترشناس ایرانی که حدود 10 قرن پیش می زیست، به مبحث تقویم اختصاص دارد. در این فصل کوشیار انواع تقویم های شناخته شده در زمان خود، ویژگی های آن ها و چگونگی تبدیل آن ها به یکدیگر را بیان می کند. ویرایشی از یک ترجمه فارسی کهن این فصل، همراه با مقدمه و توضیحات در این مقاله آورده می شود.

این مقاله به بررسی نخستین گزارش علمی از یک کسوف حلقوی توسط شم سالدین محمد وابکنوی، ازاخترشناسان دوره دوم رصدخانه مراغه، می پردازد. وی گزارش کسوف حلقوی 29 شوال 681 ق./ 30ژانویه 1283 م. را در زیج محقّق سلطانی، مقاله 3، باب 14 آورده است. در اینجا، داده های اولیه و فرآیندمحاسباتی وی با توجه به مقادیر جداول زیج ارایه و تحلیل می شود. بخش مربوط به گزارش کسوفحلقوی در زیج محقّق سلطانی تصحیح شده و در ضمیمه...

عنوان کلی «هیئت» به آن دسته از آثار نجومی دانشمندان اسلامی اطلاق می‌شود که هدف از نگارش آنها عرضۀ توصیف کلی از جهان با استفاده از مدل‌های هندسی است. این آثار که بیشتر آنها در دورۀ اسلامی با ساختار و ترتیب فصول مشابهی نوشته می‌شده‌اند احتمالاً متأثر از کتاب فرض‌های سیاره‌ای بطلمیوس، یا آن طور که دانشمندان اسلامی آن را می‌نامیدند، الاقتصاص، هستند. هر چند آغاز نگارش آثار مستقل هیئت بر پایۀ این تعری...

ابن ‌صفار (حدود 370- 426ﻫ) منجم و ریاضی­دان مسلمان اندلسی (اسپانیایی)  آثار چندی در علم نجوم تألیف کرده ­است. مشهورترین اثر او کتاب العمل بالاسطرلاب و ذکر آلاته واجزائه است که در این پژوهش معرفی، بررسی و برخی نوآوری‌های آن عرضه خواهد شد. هم‌چنین ساعتی آفتابی به نام «بلاطة» از این منجم برجای مانده که قدیم‌ترین ساعت آفتابی در اندلس است. توجه این نجوم­دان اندلسی به زیج خوارزمی(د 235ﻫ) که خود متأثر...

مقدمه و اهداف: طرح پزشک خانواده ازسال 1384 در ایران آغاز گشت. از مهم ترین وظایف این طرح ارائه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی است. در این بررسی تاثیر اجرای این طرح بر روی روند تغییرات شاخص های مربوط به روش های مختلف پیشگیری از بارداری از سال1382 تا سال1386 درشهرستان ساری مورد ارزیابی قرار گرفت. روش کار: جامعه آماری این پژوهش که بصورت مقطعی صورت گرفته است، زنان همسردار 49-15 ساله واجد شرایط برن...

  مقدمه: علی‌رغم ارزش بسیار زیاد اطلاعات زیج حیاتی در پایش و ارزشیابی عملکرد نظام سلامت، تا کنون کمتر به صورت منسجم و دقیق این اطلاعات مورد تحلیل قرار گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی روند تغییرات و الگوی نابرابری شاخص‌های سلامت در جمعیت روستایی کشور در طول زمان، از طریق تحلیل عمیق اطلاعات زیج سلامت انجام گردید. روش کـار: مقادیر 9 شاخص مهم سلامت زیج حیاتی برای سال‌های 1372 تا 1384 از گزارش‌ها...

مقدمه و اهداف: سلامت مادران به عنوان یکی از گروه های آسیب پذیر از اهمیت زیادی در حوزه مراقبت های بهداشتی و درمان برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر رتبه بندی و شناسایی استان های همگن از نظر وضعیت بهداشت و سلامت مادران روستایی است.روش کار: با بررسی شاخص های موجود در زیج حیاتی سال 85 گزارش شده توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، 15 شاخص مرتبط با سلامت مادران انتخاب گردیده است. با استفاده از روش ...

زمینه و هدف: نظام اطلاعات سلامت شهرستان داده های خام را به اطلاعات مفید مدیریتی تبدیل می نماید. هدف اصلی نظام اطلاعات شهرستان ارتقای کیفیت خدمات سلامت ارائه شده در واحدهای ارائه خدمت است. این مطالعه برای بررسی وضعیت نظام اطلاعات مراقبتهای اولیه بهداشتی در سطح شهرستان طراحی و اجرا شد. روش کار: 200 واحد ارائه خدمت به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و وضعیت محاسبه 47 شاخص کاربردی بااستفاده از پرسشنامه...

عنوان کلی «هیئت» به آن دسته از آثار نجومی دانشمندان اسلامی اطلاق می شود که هدف از نگارش آنها عرضۀ توصیف کلی از جهان با استفاده از مدل های هندسی است. این آثار که بیشتر آنها در دورۀ اسلامی با ساختار و ترتیب فصول مشابهی نوشته می شده اند احتمالاً متأثر از کتاب فرض های سیاره ای بطلمیوس، یا آن طور که دانشمندان اسلامی آن را می نامیدند، الاقتصاص، هستند. هر چند آغاز نگارش آثار مستقل هیئت بر پایۀ این تعری...

خلفای دوره اول عباسی باحضوردر صحنه سیاسی ایران و توجه نمودن و فراهم اوردن وسایل اسایش وامنیت برای دانشمندان و بکار گیری انان دردستگاه حکومت با عناوین وزیر و دبیر به رشد و توسعه ی علوم کمک کردند علما و منجمین ایرانی وارده دستگاه خلافت شدند و با بهره گیری از ترجمه کتب علوم از زبانهای سریانی و یونانی به بر جسته نمودن حکومت خود در جهان پرداختند از مهترین علومی که خلفای عباسی بدان توجه نمودند علم نج...