در این جُستار، کوشش خواهد شد تا پس از طرح اجمالیِ مبانی نظری بینامتنیت و معرفی زمینه های ایرانی (در ادبیات و تفسیر دینی) و اروپایی (میخائیل باختین، ژولیا کرستوا، ژرار ژنت و اومبرتو اکو)، روابط میان عناصر درون متن با بیرون از متن - خواه بافت و محیط فیزیکی، خواه جهان بیناذهنی جامعة زبانی یا فرهنگ و جهان ذهنی خواننده – و تأثیر آن ها در شکل گیری معنای کلی متن و در نتیجه، معنایی که فراتر از برآیند معن...

‌از جمله ‌‌رویکردهای برخی زبان‌شناسان متن و قرآن ‌پژوهان در دهه‌های اخیر، تلاش برای دستیابی به یک چارچوب زبان‌شناختی مدون و مناسب برای تبیین ساختار قرآن کریم است. گستردگی و تداخل موضوعات در متن قرآن، ساختار روایی متفاوت ، فراوانی خردمتن‌ها و پاره‌متن‌ها از یک سو، و روابط بسیار پیچیده درون‌متنی و بینامتنی از دیگر سو، جزو چالش‌های این رویکرد تازه است. جستار حاضر، با هدف رسیدن به پاسخی درخور این ب...

مقاله حاضر به بررسی رابطه تغییرات ساختار نحوی متن، دانش نحوی، و دانش زبانی دانشجویان بر چگونگی عملکرد آنها در سه تست واژگان که تغییراتی در ساختار نحوی آنها ایجاد شده، می پردازد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان دهنده تاًثیر معنا دار ساختار نحوی متن و سطح دانش زبانی دانشجویان بر توانایی آنها در یافتن واژه مناسب جهت تکمیل متن می باشد. همچنین رابطه دانش نحوی و عملکرد دانش جویان در تست واژگان در متن های کوت...

سوانح العشّاق احمد غزالی نخستین اثر به زبان فارسی است که به طور مستقل درباره ی عشق نوشته شده است. این اثـر مجموعـه ای از آرای غـزالی درباره ی عشق، عاشق، معشوق و ارتباط مـیان آن هاست. از آن جا که این متن عرفانی بر آثار بعد از خود تأثیر بسیاری نهاده، از اهمیت فراوانی برخوردار است. موضوع بحث این مقاله بررسی ساختار این اثر است. موضوع متن سوانح و مفاهیم محوری آن، نویسنده را بر آن داشته تا خط سیر خاصی...

در پاسخ به این پرسش که «متن، معناى خود را از کجا مى گیرد؟» سه نظر مطرح است: استقلال معنا از نیّت مؤلّف و تعلق آن به ساختار متن یا ذهن مخاطب; وابستگى تمام عیار معناى متن به نیّت مؤلّف و بالاخره، وابستگى معناى متن به نیت مؤلّف در عین استقلال آن. در این مقاله صحت دیدگاه سوم به اثبات رسیده است و معناى متن، متعیّن و همان نیت مؤلّف است که مفسّر باید براى رسیدن به آن، از طریق متن، با ضابطه مشخص تلاش کند. با ع...

در این پژوهش، اثربخشی ساختار متون درسی، پیش سازمان دهنده، و هدف های آموزشی بر میزان درک مطلب، سرعت مطالعه، و نگرش خواننده نسبت به متن بررسی شده است. آزمودنی های این پژوهش عبارت اند از 112 دانشجو (62 دختر، 50 پسر) که از دانشکده های علوم انسانی دانشگاه های دولتی شهر تهران به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و هر یک به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی مختلف قرار داده شده اند. ابزار های استفاده شده ع...

این تحقیق به بررسی مهارت خواندن همراه با درک مطلب در متن انگلیسی دانشگاهی می پردازد و هدف آن یافتن ارتباط بین معلومات و شناخت زبان آموزان (دانشجویان دانشگاه) از ساختار «بند» در متن انگلیسی و استنتاج مطلب موجود در آن می باشد. برای بررسی این نکته، 155 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران (دانشکده های هنرهای زیبا و فنی) انتخاب شدند. آنها به دو گروه مستقل در هر دانشکده تقسیم شدند. به گروه های آزمایش به م...

طبقه بندی سنّتی و گاه غیرعلمی، بر پیکره نظام آموزشی و پژوهشی ادبیات فارسی سایه انداخته و عمدهً حوزه دانش و پژوهش ادبی به رشد و بالندگی چندانی دست نیافته است. شرح و تفسیر متن، با این هدف که پیچیدگی های متن زدوده و خواننده به درکی ژرف و پویا از متن هدایت شود، در این حوزه جای می گیرد. در این میان، نقش شارح و تاویل کننده متن بسیار اهمیّت دارد؛ چرا که او باید بتواند بین جهان متن و جهان خواننده گفتگویی ...