این مقاله در مقام آن است با بررسی محورهایی که ‏در دانش های اسلامی می توان از آن ها جایگاه سنت را در ‏مقام استدلال شناخت، نشان دهد سنت در مقام استدلال در ‏تراز قرآن نیست و پس از آن جای دارد. در این مقاله ‏این محورها بر اساس متون حدیثی، دانش نقد حدیث، علم اصول، علم ‏کلام و علم تفسیر شامل؛ ارزیابی حدیث با قرآن، نسخ قرآن با ‏سنت، تفسیر قرآن با حدیث، دلیل اعتبار سنت و ماهیت سنت ‏مورد بررسی قرار می گ...

عماربن یاسر از بزرگان صحابه و سابقان در اسلام است. او پس از پیامبر (ص) یک شیع? راستین بود و به عنوان یکی از ارکان شیعه شهرت یافت. دربار? عمار تاکنون نوشته های فراوان و گوناگونی منتشر شده اما آنچه در این میان مغفول مانده، شخصیت حدیثی و شخصیت تفسیری این صحابی بزرگ است. با توجه به ثقه بودن عمار نزد فریقین، در منابع روایی شیعه و سنی، میراث حدیثی قابل توجهی از وی به یادگار مانده است. البته تعداد روا...

رفتار معصومان:، در اندیشه شیعی، هم چون گفتار ایشان، یکی از اجزای تشکیل دهندۀ سنت است که نقش مهمی در فهم و تفسیر آموزه های قرآنی دارد. با این همه، به دلیل عدم شناخت ابعاد مختلف کارآمدی این مؤلفۀ حدیثی، حضور این بخش از سنت در تفاسیر امامیه کم رنگ به نظر می رسد و میزان استناد به آن کم برگ است. این پژوهش می کوشد تا با بررسی تطبیقی میان دو تفسیر اجتهادی معاصر امامیه، یعنی المیزان و من وحی القرآن، کا...

زهری راوی شاخص جوامع حدیثی اهل سنت و دارای روایاتی در جوامع حدیثی شیعه است که ضمن ارتباط با امامان (سجاد و صادقین(ع)) 45سال را در مناصب مختلف در دربار مروانیان گذراند و به پشتوان? این ارتباط بهره‌مند زیست و در جریان ساماندهی و نگارش اخبار نقش برجسته‌ای ایفا کرد. این کارنامه سبب داوری‌های متعارضی در باره‌اش شد. در حالی که شیخ طوسی و برخی دیگر او را «عدو» خوانده‌اند محقق بهبهانی و بعضی دیگر وی را...

بررسی و تامل در احوال راویان حدیث نزد محدثان، همواره یکی از مهمترین راههای ارزیابی و شناخت حدیث بوده است. اما چه بسا که برای عبارت نادرتی، سند صحیحی جعل کرده و بر ساخته باشند، در این صورت نقد سند به تنهایی نمی تواند کارساز باشد. از این رو نقد متن به عنوان مهمترین راه ارزیابی حدیث لازم می آید. در این نوشتار برآنیم که یکی از احادیث کتابهای حدیثی اهل سنت را نقد و بررسی کنیم.

از مباحث جدی حجیت خبر واحد، قاعده تسامح در ادله سنن و چشم‌پوشی از برخی شرایط اعتبار روایی است. طبق این قاعده خبر غیرثقه در مورد احکام غیرالزام‌آور قابل پذیرش است و مانند احکام الزامی سخت‌گیری در سند نیاز نیست. اصل تسامح به شکل غیررسمی میان محدثان اولیه‌ اهل سنت آغاز، سپس با گذر زمان بین شیعیان تبدیل به یک قاعده شد. این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی به واکاوی عوامل مؤثر در رویکرد به قاعده تسامح پ...

در میان نگرش‌های گوناگونی که نسبت به حدیث وجود دارد، نگرش انتقادی به معنای نقد متون حدیثی بر اساس معیارهای مشخص در میان شیعه کمتر مورد توجه بوده است. شاید یکی از دلایل آن بی‌اطلاعی از وجود تاریخی این نگرش در دوران ائمه(ع) باشد؛ اما می‌توان در میان اصحاب ائمه(ع) نخستین جریان انتقادی را شناسایی کرد که به میراث مکتوب حدیثی با دیده تردید ‌نگریسته‌اند و به پالایش آن دست یازیده‌اند. در این پژوهش برآن...

در کتاب اسفار می‌توان بیش از 1100 آیه از آیات قرآن و 250 حدیث از احادیث منسوب به نبی اکرم صلی الله علیه و آله، اهل البیت علیهم السلام و صحابه یافت. هر چند که صدرا به اندیش? فلسفی بیشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وی بر الکافی، شاهدی بر این است که او با حدیث و دیگر علوم مربوط با آن نیز آشنا بوده است. با وجود این، وی در انتخاب احادیث اسفار، در مسلک عرفانی بیشتر ظاهر شده؛ لذا بیش از دو سوم احاد...

قرآن و سنت در مباحث اسلامی محور اساسی اندیشه و علم را تشکیل می‌دهد. همگام سازی اندیشه‌های دین مداران در این دو حوزه از اهمیت و تأثیر بالایی برخوردار است. در حوزه قرآن کریم و جایگاه متمایز آن در اندیشه تقریب میان اندیشمندان اسلامی بحث‌های بسیار ارائه شده است، اما به حوزه حدیث شاید کمتر توجه شده است. حال آن که حدیث به عنوان دومین رکن اساسی اندیشه اسلامی جدای از اهمیت ویژه از قابلیت‌های بالایی در ...

روایت‌های امام رضا(ع) که در قالب احادیث، مناظره‌ها و مباحث علمی سامان یافته، در منابع حدیثی از اهمیت و امتیاز خاصی برخوردار است. امام(ع) علاوه بر اینکه برای پرسش‌های مختلف عالمان ادیان و مکاتب، پاسخی درخور داشتند، بر مبنای اعتقادی شخص مخاطب سخن می‌گفتند و استدلال می‌کردند و این مهم، یکی از مظاهر توانمندی علمی ‌ـ معرفتی ایشان بود. در این مقا...