قزلباشان بیشتر از ترکمانانی بودند که در اوایل حکومت صفویه از آناطولی و آسیای صغیر به ایران آمدندو در حمایت از تأسیس قدرت صفویه نقش اساسی ایفا کردند . در این پژوهش سعی شده چند مسأله از جمله نقش قبایل قزلباش در تحکیم و تثبیت قدرت سیاسی شاه طهماسب و همچنین نقش رقابت قبیلگی قزلباشها در نوسان قدرت نظامی و سیاسی و نهایتاً سیاسیت شاه طهماسب در مقابل قزلباشها در این عصر بررسی شود . با توجه به این امر نگ...

این نوشتار شرحی از گسترش مناسک و شعائر و همچنین شکل گیری دستگاه دینی و نوع مواجهه آن با دستگاه سیاسی بعد از اعلام رسمی مذهب شیعه اثنی عشری در دوره صفویه است. به گمان نویسنده حداقل چهار دوره از گسترش این آیین ها را در جامعه ایرانی عصر صفویه می توان سراغ گرفت. دوره اول با ظهور شاه اسماعیل مصادف است که یکپارچه سازی عقیدتی انجام گرفت. در دوره بعد مقارن ظهور شاه عباس اول مناسک و شعائر مذهبی چهره ای ...

چکیده: آسمان از مهمترین تجلیات قداست و در واقع جلوه گاه ساحت اقدس و حوزه ی اقتدار الهی تلقی می شده است. آثار ادبی و هنری و مذهبی اقوام و ملل مختلف، جلوه گاه باورهایی اند که آشکار و نهان از گذشته های دور تا به حال زنده اند. بررسی جایگاه و مفهوم آسمان از مناظر مختلف در ایران، در واقع می تواند به شناخت نقش باورهای مربوط به آن و تأثیر آن در خلق آثار هنری، ادبی، عرفانی و... توسط مردمی که با این با...

کتاب خلاصه التواریخ نوشته قاضی احمد قمی، یکی از مهم ترین تواریخ اوایل دوره شاه عباس است. این کتاب در ابتدا مشتمل بر پنج جلد بوده که امروزه تنها جلد پنجم که وقایع روزگار شیخ صفی الدین اردبیلی را تا اوایل سال های سلطنت شاه عباس اول صفوی روایت می کند، باقی مانده است. موضوعِ حاضر، علی رغمِ قابل توجه بودن در این حوزه، در مقایسه با دیگر تواریخ، به ویژه تاریخ عالم آرای عباسی، کمتر مورد اعتنا قرار گرفته ...

مطالعات و پژوهش ها در حوزه ی هنر و علوم اجتماعی به ویژه در دهه های گذشته اقوام و فرهنگ های مختلف را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است. در این راستا یکی از رشته های مهم هنرهای تجسمی که از جمله هنرهای اصیل و پرقدمت ایران محسوب می شود و در حوزه ی تاریخ اجتماعی به مانند سفرنامه ها، پاسخگوی بسیاری از پرسش ها می باشد، نگارگری است. نگارگری در دوره ی شاه طهماسب نه تنها در حوزه ی تاریخ اجتماعی دارای اطلاع...

چکیده نقش روملوهادرآذربایجان دوره صفوی از شاه اسماعیل اول تا شاه سلطان حسین (1135-907ه. ق) پس از تشکیل حکومت صفوی، روملو ها به تدریج جزء ارکان و پایه های مهم و قدرتمند صفویان شدند. این قبیله به خاطر خدمات مهمی که برای دولت صفوی انجام دادند، مناطق مهمی را به عنوان تیول دریافت کردند. این قبیله به تدریج در دوران شاه طهماسب و جانشینانش قدرت بسیاری کسب کردند و در مواقعه ای اداره ی حکومت را نیز د...

این نوشتار شرحی از گسترش مناسک و شعائر و همچنین شکل گیری دستگاه دینی و نوع مواجهه آن با دستگاه سیاسی بعد از اعلام رسمی مذهب شیعه اثنی عشری در دوره صفویه است. به گمان نویسنده حداقل چهار دوره از گسترش این آیین ها را در جامعه ایرانی عصر صفویه می‌توان سراغ گرفت. دوره اول با ظهور شاه اسماعیل مصادف است که یکپارچه سازی عقیدتی انجام گرفت. در دوره بعد مقارن ظهور شاه عباس اول مناسک و شعائر مذهبی چهره ای ...

در سال 33ـ24 هـ.ق، گرجستان توسط مسلمانان فتح شد پایداری گرجی ها سال ها ادامه یافت تا آنکه خاندان باگرات بر گرجستان مسلط شدند . موقعیت استراتژیکی و نظامی ، تجاری و اقتصادی و منابع انسانی گرجستان از علل توجه اقوام مجاور و صفوی ها به گرجستان بود . در دوره شاه اسماعیل اول گرجی ها خراجگذار ایران شدند. شاهان صفوی بویژه از دوره شاه طهماسب اول برای حفظ حاکمیت برگرجستان از شیوه های گوناگون بهره می بردن...

آگاهی از سرنوشت و آینده ی مبهم و همت گماشتن و نیز توجه به دانستن فرجام کارها، از خصوصیات روحی بشر و خواسته ی همیشگی او بوده و برای تحقق این خواسته، به وسایل مختلف و راه های گوناگون از جمله تفأل، تطیر و طالع بینی متوسل شده است. فالنامه اثری شاخص از ترکیب نگارگری در ایران صفوی و ترکیه عثمانی در قرون شانزدهم و اوایل قرن هفدهم می باشد. این کتاب پیشگویی، ترکیبی از تصاویر نادر به همراه متون علمی در ...

سده دوازدهم هجری در تاریخ ایران از ایامی است که در آن کشور دستخوش انقلاب و هرج و مرج بود. سقوط حکومت با ثبات صفویان آشوب و ناامنی را به همراه آورد که بیش از نیم قرن این ناامنی و عدم ثبات ادامه پیدا کرد. حکومت صفویان از حیث اهمیت دینی(مشروعیت مذهبی) و ثبات طولانی مدتی که داشت، توانسته بود در بین مردم محبوبیتی کسب کند. با وجود سقوط صفویان، صاحبان قدرت خود را ملزم می دانستند که با تمسک جستن به باز...