روایت، ابزاری شناختی برای فهم تجربه است و نظریة جریان سیال ذهن یکی از شیوه­های نوین و رایج روایتی در تحلیل آثار ادبی به شمار می­رود. محتوای اندیشه، در شیوة جریان سیال ذهن به­جهت توصیف دقیق و لحظه­ای؛ کارکردی بنیادین می­یابد و در قالب شگردها و تکنیک­­های روایی همچون تک­گویی درونی، نمایشی، خودگویی و دانای کل به شیوة اول، دوم یا سوم شخص ظاهر می­شود. پژوهش حاضر برآن است پس از اشاره­ای کوتاه به ویژگ...

روایت‌شناسی رشته‌ای نوپا در عرصۀ نقد ادبی است و یکی از نمایندگان برجستۀ آن، ژرار ژنت نام دارد که توانست با طرح و تکمیل دو مقولۀ «وجه» و «لحن»، خوانشی نوین از کانون روایت ارائه دهد. در مقولۀ لحن، روایت با توجه به اینکه موقعیت راوی نسبت به رخدادهای روایت‌شده چگونه باشد، به دو نوع درونی و بیرونی تقسیم می‌شود. تحلیل و بررسی این دو نوع روایی در یک متن ادبی، می‌تواند بازگوکنندۀ شگردهای یک نویسنده یا ...

روایت به مثابه یک گفتمان، از بخش‌های ناگفته و گفته‌شده تشکیل شده است. ناگفته‌ها‌ یا سکوت‌ها‌، به حذف‌ها، غیاب‌ها، گسست‌ها یا خلاءهای معنادار و دلالت‌مند در روایت اشاره دارد. در مباحث روایت‌شناسی ساختگرا، به سکوت روایی کمتر پرداخته شده است. با این حال برخی از مباحث روایت‌شناسی با مفهوم سکوت و حذف روایی پیوندی تنگاتنگ دارند. در این پژوهش، با روشی مبنایی‌تحلیلی و با بهره‌گیری از مباحث روایت‌شناسی،...

موضوع این پایان نامه توصیف شگردهای طنزپردازی است. هدف شناخت بهتر قالب طنز و شگردهای خلق طنز است. در این میان آثار دو طنزپرداز برجسته: علی اکبر دهخدا و کیومرث صابری فومنی (گل آقا) مورد بررسی قرار گرفته شده است. اولین محور پژوهش این بود که شگردهای طنزپردازی این دو طنزپرداز بزرگ شناخته شود و در مرحله ی بعدی مورد مقایسه قرار بگیرند. شگردهای طنزپردازی به دو گروه طنز کلامی و طنز موقعیتی تقسیم شده است...

موضوع مورد بررسی در پژوهش حاضر، تحلیل قصه حضرت موسی در قصص القرآن نیشابوری و قصص الانبیاء سورآبادی با رویکردی روایت شناختی است. نظریه روایت شناختی به عنوان شعبه ای فعال از نطریه ادبی،در پی کشف الگوی جامع روایت است که تمام روش های ممکن روایت داستان ها را ذر بر می گیرد. بنا بر نتیجه پژوهش،اثر نیشابوری قابلیت های روایی بشتری نسبت به قصص القران سورآبادی را داراست و شگردهای روایی در آن بیشتر رعایت ...

نخستین جلوه‌های مدرنیسم در ادبیات داستانی ایران به شکل گسترده و منسجم در دهۀ 40 شمسی و در آثار نویسندگانی دیده می‌شود که اغلب آن‌ها جزء حلقة جُنگ اصفهان بودند و این شیوه به تدریج در دهه‌های 50 و 60 به جریانی غالب در داستان‌نویسی تبدیل شد که تمرکز آن بر امر ذهنی و برجسته شدن فرد و ذهنیت و عواطف درونی اشخاص داستان بود که البته با شگردهای تازة روایی نیز همراه بود. محمد ایوبی یکی از نویسندگان پرکار ...

چکیده: داستان کوتاه، روایتِ به نسبت کوتاه خلاّقه­ای است که نوعاً سر و کارش با گروه محدودی از شخصیّت­هاست که غالباً در عمل منفردی شرکت دارند و از طریق وحدت تأثیر بر آفرینش حال و هوا تمرکز می­کنند. یکی بود یکی نبود، اوّلین مجموعه داستان کوتاه در ایران است که به شیوه داستان­نویسی نوین به رشته تحریر در آمده است.        نگاهی به ساختار این اثر نشان می­دهد که نویسنده با استفاده از شگردهای بسیار ابتدایی و س...

در این مقاله، پنج سروده­ی تمثیلی و روایی مهدی اخوان ثالث، در مجموعه­ی «از این اوستا»، بازخوانی و بررسی می­شود. این مقاله برآن است تا نشان دهد که شاعر، در این سروده­ها، تنها روایت­گر و قصه­گو نیست، بلکه از روایت و حکایت برای گزارش رویدادهای اجتماعی و مفاهیم انسانی روزگار خویش بهره می­گیرد. در این راستا، تمثیل­های به کاررفته در سروده­ها و شیوه­ها و شگردهای روایت­پردازی شاعر، تبیین و بررسی می­شود....

زمان در ادبیات پایداری فلسطین، شبیه زمان از دست رفته مردمان فلسطین، پیچیده ودرهم است. لذا نویسندگان حوزه­ی ادب پایداری فلسطین، از شگردهای روایت زمان، بهره بسیاری برده­اند به گونه­ای که تحلیل آن را در درک درونمایه داستانی امری ضروری نموده است. غسّان کنفانی در دو رمان ارزشمند: «مردان آفتاب» و «برایتان چه مانده؟» از عنصر زمان وترفند­های روایی آن برای بیان درونمایه داستانی به خوبی بهره می­برد. از ای...

کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن تألیف فروغ صهبا، پیچیدگیها و  شگردهای روایی در مبهم ساختن داستان را بررسی کرده است. «ابهام» صنعتی است در نوشتار که بنا به مقتضیات نویسنده و متن، میتواند عنصری جوهری و ذاتی یا ترفند ادبی تلقی شود. به رغم تلاش نویسنده در ارائه شواهد بسیاری از شگردهای ابهام آفرینی در داستان مدرن، ایراداتی به کتاب وارد است. پراکندگی و ضعف طبقهبندی مطالب در ساختار کتاب و تلقی نادرست ...