بحث از نسبت علم و دین و مناقشات برخاسته از آن در غرب مسیحی و مادی، تاریخی پرماجرا دارد. پس از تفوق علم و به حاشیه رفتن دین در عصر جدید، تفکر مادی بر ابعاد مختلف حیات بشری از جمله بر جهان بینی علمی غلبه یافت. غلبه نگرش مادی به هستی و حیات منتهی به ظهور بحران های گوناگونی شد که بشر کنونی از آن رنج می برد. به گمان برخی، علم جدید در بستر تفکر و نظام ارزشی مادی روییده و تناسبی با تفکر و نظام ارزشی ا...

در این مقاله با هدف گشودن باب گفت وگو درباره علوم انسانی و اجتماعیِ بومی به مسئله تأثیر پیش فرض های انسان شناختی و روشناختی در نظریه پردازی های علوم انسانی می پردازیم. تأکید فیلسوفان مسلمان بر مسئله علم و ادراک کلیات در تعریف انسان با رویکرد قیاسی برای پی افکندن علوم انسانی بومی ناکافی دانسته شده است. نظریه اعتباریات علامه طباطبایی به عنوان رویکردی متفاوت که از سویی بر عنصر اراده، عمل و وجود غری...

درباره ملاک اسلامیت علم اقتصاد، دو رویکرد اساسی وجود دارد. رویکرد نخست، بر آن است که اقتصاد اسلامی معرفتی است که تمام هویت دانشی خود را از منابع معتبر شناخت از نظر اسلام کسب می کند. رویکرد دوم بر آن است که اسلام به عنوان یک نظامی از ارزش ها، باورها، هنجارها، آداب، سنن و انباشت تجربه زیست مسلمانی با ساختن بوم، فرهنگ و جامعه اسلامی ، ماهیت موضوع و پژوهشگر را در قلمرو پژوهش های اقتصادی به واقعیتی ...

جایگاه ویژه امامت و خلافت به لحاظ اهمیت آن در راهبری اجتماعی، هدایت گری معنوی و وحدت جامعه و نیز نقش محوری آن- به لحاظ تئوریک- در مسایل تفسیری و روایی، کلامی و تحلیلی، فقهی، عرفانی، تاریخی و سیاسی بر کسی پوشیده نیست. این آموزه از دیرباز مورد توجه دانشمندان با مشرب های گوناگون همراه با نقد و نظر بوده است. هدف از این تحقیق، اولا کشف رابطه معنایی امامت و خلافت در نهج البلاغه، ثانیا ارائه جایگاه ا...

جامعه‌شناسی فرهنگی و مطالعات فرهنگی به عنوان دو نمایندۀفرهنگ‌گرایی، با مبانی مورد ادّعای خود، دیگر به لحاظ محتوایی و روش‌شناسی نمی‌توانند از الگوهای پیشین در تحقیق، مانند اصل یکسانی و تعمیم‌پذیری استفاده کنند. آنها نیازمند بستر روشی جدیدی‌اندکه به نحو قابل توجهی با نظام اندیشه‌ای مورد نظر داعیه‌داران علم بومی ارتباط می‌یابد. از سوی دیگر، آنها با ایجاد موانعی برای علم، مانند ضعف در گزینش‌گری و تح...

علم سیاست به تبع علوم انسانی دانشی ایستا و تغییرناپذیر نبوده و برخلاف علوم تجربی دائم در حال تغییر و تبدیل است. این تغییر و تبدیل متناسب با مقتضیات جوامع گوناگون صورت می گیرد؛ چرا که مفاهیم بنیادی و اصلی علم سیاست مانند قدرت زمانی کاربرد درست خود را خواهند داشت که با فرهنگ نظام سیاسی مختلف مطابقت پیدا کند. بنابراین، بومی کردن این مفاهیم مطابق هنجارها و ارزش های نظام های سیاسی امری ضروری در جهت ...

در این مقاله با رویکردی تحلیلی نشان داده می‌شود که اساساً هر معرفتی از جمله علوم انسانی تابع پیش‌فرض‌های پارادایمی در ابعاد هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی است، اما در علوم انسانی مفروضات انسان‌شناختی نیز تأثیر اساسی دارد؛ به‌گونه‌ای‌که حتی می‌تواند ابعاد دیگری را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در این حالت ذیل تحولات پارادایمی در علوم انسانی و اهمیت انسان‌شناسی فلسفی، به‌نوعی عرصه‌های دیگر معرفت انسانی در پرت...

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی به مثابه یک ضرورت برخواسته از گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی به مثابه دستگاهی تبیینی برای تحلیل بهتر جامعه است. همچنین در این پزوهش  دو رهیافت اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی با استفاده از منطق هم‌ارزی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی و نظریه‌پردازی بومی در این علوم کدام است؟ ب...

علم اقتصاد به عنوان یکی از علوم انسانی که نحوة انتخاب و مبادله توسط افراد و پیامدهای کلان این تصمیم‏ها را مورد مطالعه قرار می‏دهد، همواره از سوی روانشناسان متهم به نادیده گرفتن شواهد و واقعیت‏ها‏ بوده است. علم اقتصاد با پایه‏ریزی مبانیِ خرد رفتاری و شکل‏دهیِ منظومه‏ای از نظریات براساس این فروض، مدعی سازگاریِ این رشتة علمی است. از آنجایی‏که واحد تحلیل هر دوی این علوم فرد و رفتار او می‏باشد تعامل بی...